Jump to content

Իսմայիլ Հանիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Այս հոդվածը տվյալ պահին խմբագրում է Արարատ Թրվանց (քննարկում) մասնակիցը։
Խնդրանք. մի՛ կատարեք որևէ փոփոխություն, մինչև այս հաղորդագրությունը չհանվի։ Հակառակ դեպքում կարող են առաջանալ խմբագրման ընդհարումներ։ Հաղորդագրությունը տեղադրված է եղել Հուլիսի 31-ին՝ ժամը 15:42-ին, և այն չի կարող պահել հոդվածը ավելի քան 2 ժամ։
Իսմայիլ Հանիա
արաբ․՝ إسماعيل عبد السلام أحمد هنية‎‎
Դիմանկար
Ծնվել էմայիսի 8, 1963(1963-05-08)[1][2][3], հունվարի 29, 1963(1963-01-29)[4] կամ հունվարի 29, 1962(1962-01-29)[5]
ԾննդավայրAl-Shati refugee camp, Գազա
Մահացել էհուլիսի 31, 2024(2024-07-31)[6][7]
Մահվան վայրԹեհրան, Իրան[8]
Քաղաքացիություն Պաղեստին
Մայրենի լեզուարաբերեն
Կրոնիսլամ
ԿրթությունԳազայի իսլամական համալսարան (1987)
Մասնագիտությունքաղաքական գործիչ
Զբաղեցրած պաշտոններPrime Minister of the Palestinian National Authority? և Prime Minister of the Palestinian National Authority?
ԿուսակցությունHamas[9]
ԱնդամությունHamas[10]
 Ismail Haniyeh Վիքիպահեստում

Իսմայիլ Աբդել Սալամ Ահմեդ Հանիա (արաբ․՝ إسماعيل هنية‎‎, մայիսի 8, 1963(1963-05-08)[1][2][3], հունվարի 29, 1963(1963-01-29)[4] կամ հունվարի 29, 1962(1962-01-29)[5], Al-Shati refugee camp, Գազա - հուլիսի 31, 2024(2024-07-31)[6][7], Թեհրան, Իրան[8], Համաս կազմակերպության ղեկավարներից մեկը, 2017 թվականից մինչև իր մահը եղել է «Համաս» կազմակերպության քաղբյուրոյի ղեկավար։ Կյանքի վերջին տարիներն ապրել է աքսորավայրում՝ Կատարում և Թուրքիայում[11]։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իսմայիլ Հանիան ծնվել է 1963 թվականի հունվարի 29-ին, Գազայի հատվածում գտնվող ալ-Շատի պաղեստինյան փախստականների ճամբարում։ 1987 թվականին ավարտել է Գազայի Իսլամական համալսարանը և ստացել գրականագետի որակավորում։ 1989 թվականին նա ձերբակալվել է և երեք տարի բանտարկությունից հետո արտաքսվել հարավային Լիբանան։ 1990 թվականին վերադարձել է Գազա և նշանակվել Իսլամական համալսարանի դեկան։

1997 թվականին «Համաս» շարժման հիմնադիր Ահմադ Յասինն ազատվել է բանտից, որից հետո նա դարձել է «Համաս» շարժման քարտուղարը։ 2003 թվականի սեպտեմբերին վիրավորվել է Իսրայելի բանակի ավիահարվածից։

2005 թվականի դեկտեմբերին Պաղեստինի երկրորդ օրենսդրական խորհրդի ընտրություններում նա գլխավորել է «Համասի» «Փոփոխություն և բարեփոխումներ» նախընտրական ցուցակը։ 2006 թվականի հունվարի 25-ին դաշինքը ստացել է պատգամավորական մանդատների բացարձակ մեծամասնությունը օրենսդիր ժողովում։

2006 թվականի փետրվարի 16-ին «Համասն» ինքնավարության վարչապետի պաշտոնում առաջադրել է Իսմայիլ Հանիայի թեկնածությունը։ Փետրվարի 21-ին Պաղեստինի ազգային վարչակազմի նախագահ Մահմուդ Աբբասը հանձնարարել է Իսմայիլ Հանիային ստեղծել նոր կառավարություն, որի հաստատումից հետո կառավարությունը լիազորություններ է ձեռք բերել Պաղեստինի օրենսդիր խորհրդի կողմից։

2006 թվականի մարտին վարչապետ Հանիա Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հրավերով այցելել Մոսկվա և բանակցություններ վարել Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարությունում[12]։

2006 թվականի փետրվարի 25-ին Իսմայիլ Հանիեն «Վաշինգտոն Փոստ» օրաթերթին տված հարցազրույցում նշել է, որ «Համասը» կվերանայի Իսրայելի հետ համաձայնագրերը և հավատարիմ կմնա միայն Պաղեստինի ժողովրդի շահերին համապատասխանող համաձայնագրերին՝ 1967 թվականի մայրաքաղաքի սահմանները Երուսաղեմում, ինչպես նաև պայմանագրեր, որոնք նախատեսում են ազատ արձակել պաղեստինցի բանտարկյալներին։

2006 թվականի հոկտեմբերի 20-ին Գազայի հատվածում «ՖԱԹԽ» պաղեստինյան ռազմական կազմակերպության և քաղաքական կուսակցության ակտիվիստների կողմից մահափորձ է կատարվել վարչապետ Իսմայիլ Հանիայի դեմ։ Վարչապետի ավտոշարասյունը գնդակոծվել է զինված հրաձիգների կողմից[13]։

2006 թվականի դրությամբ «Համասի» կառավարությունը Իսմայիլ Հանիայի գլխավորությամբ հրաժարվել է կատարել միջազգային հանրության երեք հիմնական պահանջները՝[14][15][16][17]

  • ահաբեկչությունից հրաժարում
  • Իսրայելի ճանաչում
  • Իսրայելի և Պաղեստինի ինքնավարության միջև նախկինում ստորագրված բոլոր համաձայնագրերի ճանաչումն ու իրականացումը։

Մահմուդ Աբբասի հրամանագրով Հանիայի կոալիցիոն կառավարությունը լուծարվել է, իսկ 2007 թվականի հունիսի 17-ին Աբբասը ստեղծել էնոր կառավարություն՝ Սալյամ Ֆայադի նախագահությամբ։ Սակայն «Համասի» կողմնակիցները չեն ճանաչել Աբբասի որոշումը և Ֆայադի կառավարության օրինականությունը, և Հանիայի կաբինետը շարունակել է իր աշխատանքը։

2013 թվականին Հանիան հատուկ ելույթ է ունեցել պաղեստինցի լրագրող, քաղաքագետ, պրոդյուսեր Աբդուլա Իսսայի[18][19] «Եվ մենք սիրում ենք կյանքը» գեղարվեստական ֆիլում, որը պատմում է պաշարված Գազայի հատվածի կյանքի մասին։

2018 թվականին ԱՄՆ Պետական դեպարտամենտ Իսմայիլ Հանիային որակավորել է ահաբեկիչ[20]։

2020 թվականի փետրվարին Հանիան հանդիպում է ունեցել Թուրքիայի նախագահ [Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան]]ի հետ։

2020 թվականի օգոստոսին Պաղեստինի նախագահ Մահմուդ Աբբասի հետ հեռախոսազրույցում Հանիան դատապարտել է Իսրայել-ԱՄԷ առաջիկա խաղաղության պայմանագիրը, որը ստորագրվել է նույն տարվա սեպտեմբերին։

2022 թվականի սեպտեմբերին Հանիան «Համասի» պատվիրակության գլխավորությամբ այցելել է Ռուսաստան, որի ընթացքում նա Մոսկվայում հանդիպել է Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի հետ, այցելել է Պետդումա, ինչպես նաև Կազանում հանդիպել է Թաթարստանի ղեկավար Ռուստամ Միննիխանովի հետ։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Palestinian National Register of Citizens
  2. ↑ 2,0 2,1 بعد 20 عاما في قيادة حماس.. إسماعيل هنية يلحق بياسين والرنتيسي (بروفايل) — Anadolu Agency, 2024.
  3. ↑ 3,0 3,1 https://dunyanews.tv/en/World/827708-who-was-hamas-leader-ismail-haniyeh
  4. ↑ 4,0 4,1 https://www.jpost.com/israel-hamas-war/article-812652
  5. ↑ 5,0 5,1 https://www.middleeastmonitor.com/20240731-hamas-chief-ismail-haniyeh-killed-in-iran-group-says/
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Hamas-leder Ismail Haniyeh drept i Iran — VG.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Hamas leader Ismail Haniyeh killed in Iran, group says — news.sky.com, 2024.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Hamas leader Ismail Haniyeh is killed in Iran by an alleged Israeli strike, threatening escalation — AP, 2024.
  9. ↑ Más de 430 muertos en Israel y Gaza por ataque de Hamas y respuesta de Jerusalén
  10. ↑ Los impactantes videos de los ataques de Hamás a Israel — 2023.
  11. ↑ Livni, Ephrat (2024-07-31). «What We Know About Ismail Haniyeh». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). 0362-4331. Վերցված է 2024-07-31-ին.
  12. ↑ «Первый канал, 3 марта 2006. Визит делегации движения ХАМАС в Москву». Արխիվացված օրիգինալից 2018-04-09-ին. Վերցված է 2018-04-12-ին.
  13. ↑ «Аббас напал на ХАМАС, 15.12.06». Արխիվացված է օրիգինալից 2012-01-11-ին. Վերցված է 2009-01-27-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  14. ↑ «ХАМАС отверг призывы «квартета» к разоружению и признанию Израиля, 31.01.06». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-05-ին. Վերցված է 2010-04-04-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  15. ↑ ХАМАС отверг призыв к миру с Израилем. Արխիվացված է Հունվար 14, 2008 Wayback Machine-ի միջոցով: BBC, 31.01.06.
  16. ↑ ХАМАС на поле боя и в правительстве, 15 февраля 2006 г., Стела Пенде Արխիվացված է Դեկտեմբեր 10, 2017 Wayback Machine-ի միջոցով: : Կաղապար:Не переведено 3
  17. ↑ «ХАМАС продолжает публично дурить Россию, 03.04.2010». Արխիվացված է օրիգինալից 2010-04-07-ին. Վերցված է 2010-04-04-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  18. ↑ «Радиостанция «Эхо Москвы» — Инсинуации на смерть Ясира Арафата». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-10-09-ին. Վերցված է 2020-04-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն); no-break space character in |title= at position 26 (օգնություն)
  19. ↑ «IMDb — Internet Movie Database». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-04-10-ին. Վերցված է 2015-04-13-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն); no-break space character in |title= at position 5 (օգնություն)
  20. ↑ «Hamas: Who are the group's most prominent leaders?» (բրիտանական անգլերեն). 2023-10-17. Վերցված է 2024-02-29-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իսմայիլ_Հանիա&oldid=10063260» էջից