Իշակաթնուկ հալեպական
| Իշակաթնուկ հալեպական | |
 Իշակաթնուկ հալեպական | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Կարգ | Մալպիգիածաղկավորներ (Malpighiales) |
| Ընտանիք | Իշակաթնուկազգիներ (Euphorbiaceae) |
| Ենթատրիբա | Euphorbiinae |
| Ցեղ | Իշակաթնուկ (Euphorbia) |
| Ենթացեղ | Esula |
| Վերնատեսակ | 'Myrsiniteae' |
| Տեսակ | Իշակաթնուկ հալեպական (E. aleppica) |
| Միջազգային անվանում | |
| Euphorbia aleppica | |
Իշակաթնուկ հալեպական (լատին․՝ Euphorbia aleppica), իշակաթնուկազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միամյա բույս է, որն ունի 10-25 սմ բարձրություն։ Տերևները նեղ-գծային են, սուր, բազմաթիվ, շատ խիտ մոտեցած և 1 մմ լայնությամբ։ Ծածկոցի թերթերը եռանկյունաձև-ռոմբաձև են, երկար, սրացած։ Գագաթնային ծաղկակիրները 3-5 հատ են, տարբեր երկարության և հաստավուն։ Նեկտարանոցները կիսալուսնաձև են։ Սերմերը խիտ են, թմբիկավոր, հավելուկը՝ փոքր[1]։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայաստանում հանդիպում է միայն Երևանի ֆլորիստիկական շրջանում (Երևանի շրջակայք)։ Աճում է նաև Արևմտյան, Արևելյան և Հարավային Անդրկովկասում, միջերկրածովյան ավազանում (Արևելյան մաս), Ղրիմում, Հյուսիսարևելյան Թուրքիայում, Իրաքում և Իրանում[1]։
Էկոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աճում է ստորին լեռնային գոտում՝ ծովի մակարդակից 800-1400 մ բարձրությունների վրա, չոր քարքարոտ լանջերին, կիսաանապատում։ Ծաղկում է մայիս ամսին, պտղաբերում՝ հունիսին[1]։
Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է, որի տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 10 կմ²-ից պակաս է։ Հայտնի է մեկ ֆլորիստիկական շրջանում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ նաև CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում։ Անհրաժեշտ է նոր աճելավայրեր որոնել «Էրեբունի» պետական արգելոցի տարածքում[1]։
Պահպանության գործողություններ չեն իրակաացվում[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իշակաթնուկ հալեպական» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իշակաթնուկ հալեպական» հոդվածին։ |
|
