Jump to content

Ինգրիդ Դոբեշի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ինգրիդ Դոբեշի
հոլ.՝ Ingrid Daubechies
Դիմանկար
Ծնվել էօգոստոսի 17, 1954(1954-08-17) (69 տարեկան)
ԾննդավայրHouthalen-Helchteren, Մաասեյք, Լիմբուրգ, Բելգիա
Քաղաքացիություն Բելգիա և  ԱՄՆ
ԿրթությունVrije Universiteit Brussel? (1980)[1]
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր (1980)
ԵրկերDaubechies wavelet?
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս, ֆիզիկոս և համալսարանի դասախոս
ԱշխատավայրՓրինսթոնի համալսարան[2], Դյուքի համալսարան[2][3], Միչիգանի համալսարան, Vrije Universiteit Brussel?[2] և Ռատգերսի համալսարան[2]
ԱմուսինRobert Calderbank?
Պարգևներ և
մրցանակներ

Գուգենհայմի կրթաթոշակ

ՄակԱրթուրի կրթաթոշակ

[4]

Բենջամին Ֆրանկլինի մեդալ

Գիբսի լեկցիա

Onsager Medal?

Պիեռ և Մարի Կյուրիների համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Gauss Lectureship?

Maryam Mirzakhani Prize in Mathematics?

[5]

BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Awards

Մաթեմատիկայի Ռութ Լիթլ Սեթրի մրցանակ

honorary doctor of the Norwegian University of Science and Technology?

Fellow of the Association for Women in Mathematics?

[6]

Արդյունաբերական և կիրառական մաթեմատիկայի ընկերության անդամ

[7]

Nemmers Prize in Mathematics?

Ամերիկյան գիտության զարգացմանն օժանդակող միության անդամ

[8]

Steele Prize for Mathematical Exposition?

[9]

Steele Prize for Seminal Contribution to Research?

[10]

Sofia Kovalevsky Lecture?

Տեխնիկական և գիտական հետազոտությունների Աստուրիայի արքայադստեր մրցանակ

[11]

honorary doctorate of Hasselt University?

[12]

Inspiring Fifty Belgium?

[13]

honorary doctorate at École Normale Supérieure de Lyon?

[14]

Ամերիկյան մաթեմատիկական ընկերության անդամ

[15][16]

Gouden Penning?

[17]

Վոլֆի մրցանակ մաթեմատիկայի բնագավառում

[18]

Ջոն ֆոն Նեյմանի լեկցիա

Okawa Prize?

Noether Lecture?

Աստուրիայի արքայազնի պարգև

«Կանայք գիտության բնագավառում» Լ՛Օրել-ՅՈՒՆԵՍԿՕ մրցանակ

և

IEEE Jack S. Kilby Signal Processing Medal?

ԱնդամությունԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[19], Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Եվրոպական ակադեմիա[20], Նիդերլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, Լեոպոլդինա, Արդյունաբերական և կիրառական մաթեմատիկայի ընկերություն[21], Բելգիայի գիտությունների և արվեստի թագավորական ֆլամանդական ակադեմիա, Ամերիկյան մաթեմատիկական ընկերություն[15][16], Association for Women in Mathematics?[6] և Լոնդոնի մաթեմատիկական ընկերություն
Կայքpacm.princeton.edu/~ingrid/
 Ingrid Daubechies Վիքիպահեստում

Ինգրիդ Դոբեշի (ֆր.՝ Ingrid Daubechies; օգոստոսի 17, 1954(1954-08-17), Houthalen-Helchteren, Մաասեյք, Լիմբուրգ, Բելգիա) , բելգիական ծագմամբ փիլիսոփայության դոկտոր, Դյուկի համալսարանի պրոֆեսոր։

ԱՄՆ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի (1998 թ.)[22], Ամերիկյան փիլիսոփայական ընկերություն (2003) անդամ[23], Բելգիայի բարոնուհի (2014)[24]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինգրիդ Դոբեշին ծնվել է Բելգիայի Հութհալեն-Հելչտերեն քաղաքում։ Նա ֆիզիկայի բակալավրի և դոկտորական աստիճաններ է ստացել Բրյուսելի Ազատ համալսարանից, որտեղ այնուհետև դասավանդել է ավելի քան տասը տարի։

1987 թվականից աշխատել է Բելլի լաբորատորիայում, որտեղ մասնագիտացել է ալիքների ոլորտում։ Միևնույն ժամանակ դասավանդել է Միչիգանի և Ռաթգերսի համալսարաններում։ 1994 թվականին նա դարձել է Փրինսթոնի համալսարանի մաթեմատիկայի առաջին կին պրոֆեսորը։ 2011 թվականից՝ Դյուկի համալսարանի մաթեմատիկայի պրոֆեսոր։ Հանդիսանում է Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիայի անդամ։ 2010 թվականին նա ընտրվել է Միջազգային մաթեմատիկական միության առաջին կին նախագահը 2011-ից 2014 թվականներին ժամկետով[25]։ Լոնդոնի (պատվավոր, 2007) և ամերիկյան (2012) մաթեմատիկական ընկերությունների անդամ է[26], ԱՄՆ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի խորհրդի նախկին անդամ (2020[27]

Ինգրիդ Դոբեշին առավել հայտնի է ալիքների վերլուծության և պատկերի սեղմման ոլորտում իր աշխատանքով։ Գիտության մեջ ամենամեծ ներդրումը կատարվել է կոմպակտ աջակցությամբ ալիքների տեսության ստեղծմամբ, զարգացմամբ և հանրահռչակմամբ։

1987 թվականին նա ամուսնացել է գիտնական Ռոբերտ Կալդերբանկի հետ։ Նրանք ունեն երկու երեխա՝ Մայքլը և Քերոլինը[28]։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Լուի Էմփեյնի մրցանակ» ֆիզիկայի ոլորտում (1984)
  • «Սթիլի մրցանակ» մաթեմատիկայի ոլորտում (1994)
  • «Ռութ Լիթլ Սաթերի մրցանակ» մաթեմատիկայի ոլորտում (1997)
  • «Ոսկե տարեդարձի մրցանակ» տեխնոլոգիական նորարարության (1998)
  • «ԱՄՆ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի մեդալ» (2000)
  • Էդուարդ Ռեյնի մրցանակ (2000)
  • «Գիբսոնի դասախոսություն» մրցանակ (2005)
  • «Գուգենհայմի կրթաթոշակ» (2010)[29]
  • «Ջոն ֆոն Նեյմանի դասախոսություն» (մաթեմաթիկայի ոլորտի մրցանակ 2011)
  • «Սթիլի մրցանակ» (2011, հետազոտության մեջ կարևոր ներդրման համար)
  • «Բենջամին Ֆրանկլինի մեդալ» (2011, էլեկտրատեխնիկայի ոլորտում)
  • «Օկավայի մրցանակ» (2011)
  • «Նեմերսի մրցանակ» (2012, մաթեմատիկայի ոլորտում)
  • «BBVA հիմնադրամի մրցանակ» (2012)
  • «Ուիլյամ Բենթերի մրցանա»կ (2018, կիրառական մաթեմատիկայի բնագավառում, առաջին կինը, արին շնորհվել է այդ մրցանակը)[30]
  • «Լ՛որեալ-ՅՈՒՆԵՍԿՕ» մրցանակ (2019, «Գիտության մեջ կանանց ունեցած ներդրման համար»)
  • «Աստուրիայի արքայադստեր մրցանակ» (2020)
  • Եվրոպական համալսարանների մի քանի պատվավոր կոչումների դափնեկիր, Օքսֆորդի համալսարանի պատվավոր դոկտոր[31]։

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Добеши И. Десять лекций по вейвлетам. — Ижевск: РХД, 2001. — 464 с. — ISBN 5-93972-044-7

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. http://fds.duke.edu/db/aas/math/faculty/ingrid/
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 https://belgium.inspiringfifty.org/news/inspiring-fifty-belgium-ingrid-daubechies
  3. https://ece.duke.edu/faculty/ingrid-daubechies
  4. https://www.macfound.org/fellows/class-of-1992/ingrid-daubechies
  5. http://www.nasonline.org/programs/awards/mathematics.html
  6. 6,0 6,1 https://awm-math.org/awards/awm-fellows/2019-awm-fellows/
  7. https://www.siam.org/prizes-recognition/fellows-program/all-siam-fellows?page=1
  8. https://www.aaas.org/news/aaas-members-elected-fellows-0
  9. https://www.ams.org/prizes-awards/pabrowse.cgi?parent_id=26
  10. https://www.ams.org/prizes-awards/pabrowse.cgi?parent_id=27
  11. https://www.agenciasinc.es/Noticias/Cuatro-matematicos-ganan-el-Premio-Princesa-de-Asturias-de-Investigacion-Cientifica-y-Tecnica-2020
  12. https://www.uhasselt.be/UH/OverUHasselt/feiten-en-cijfers/Eredoctoraten-lijst.html
  13. https://belgium.inspiringfifty.org/inspiringfifty2020
  14. https://www.ens-lyon.fr/actualite/lecole/retour-sur-la-ceremonie-dhc-du-pr-ingrid-daubechies
  15. 15,0 15,1 http://www.ams.org/fellows_by_year.cgi?year=2013
  16. 16,0 16,1 http://www.ams.org/news?news_id=1680
  17. https://kvab.be/nl/prijzen/gouden-penning
  18. https://wolffund.org.il/2023/02/07/ingrid-daubechies/
  19. http://www.nasonline.org/member-directory/members/3002628.html
  20. https://www.ae-info.org/ae/User/Daubechies_Ingrid
  21. https://www.siam.org/prizes-recognition/fellows-program/all-siam-fellows
  22. Ingrid Daubechies
  23. Ingrid Daubechies Արխիվացված է Սեպտեմբեր 26, 2020 Wayback Machine-ի միջոցով:(ֆր.)
  24. Ingrid Daubechies, la baronne des maths Արխիվացված է Օգոստոս 29, 2018 Wayback Machine-ի միջոցով:(ֆր.)
  25. «Новым президентом Международного математического союза была избрана женщина». Արխիվացված է օրիգինալից 2010-08-29-ին. Վերցված է 2010-08-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  26. «List of Fellows of the American Mathematical Society» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-08-13-ին. Վերցված է 2013-08-04-ին.
  27. «NAS Council». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-06-10-ին. Վերցված է 2018-06-05-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  28. «Personal Life». Ingrid Daubechies. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-01-27-ին. Վերցված է 2022-01-11-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  29. «Ingrid Daubechies». John Simon Guggenheim Foundation (անգլերեն). gf.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-04-21-ին. Վերցված է 2019-09-13-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  30. «Daubechies awarded the William Benter Prize at the International Conference on Applied Mathematics | Department of Mathematics». Արխիվացված է օրիգինալից 2020-08-04-ին. Վերցված է 2018-12-01-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  31. «Encaenia and Honorary degrees 2013 | University of Oxford». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-08-06-ին. Վերցված է 2016-07-31-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ինգրիդ Դոբեշի» հոդվածին։