Իլյուզիոնիստը (ֆիլմ)

Իլյուզիոնիստը անգլ.՝ The Illusionist
Երկիր	ԱՄՆ  Չեխիա
Ժանր	դրամա, ֆենթեզի ֆիլմ, միստիկա, մելոդրամա, թրիլեր, ռոմանտիկ ֆիլմ, միստիկ ֆիլմ և գրական ստեղծագործության էկրանավորում
Հիմք	Իլյուզիոնիստ Էյզենհայմը
Թվական	ապրիլի 27, 2006 և 2006
Լեզու	անգլերեն
Ռեժիսոր	Նիլ Բերգեր
Պրոդյուսեր	Բրայան Քոփելման, Դևիդ Լևիեն, Քեթի Շուլման և Բոբ Յարի
Սցենարի հեղինակ	Նիլ Բերգեր
Դերակատարներ	Էդվարդ Նորթոն, Փոլ Ջամատի, Ջեսիկա Բիլ, Ռուֆուս Սյուել, Էդի Մարսան, Աարոն Թեյլոր-Ջոնսոն, Էլեանոր Թոմլինսոն, Ջեյք Վուդ, Վինսենթ Ֆրանկլին, Թոմ Ֆիշեր, Կարլ Ջոնսոն, Alfred Strejček?, Յարոսլավ Վիզներ, Pavel Kryl?, Իվո Նովակ, Մայքլ Քարթեր, Բրայան Քասփե, Վիտեզլավ Բուշներ, Յան Նեմեյովսկի, Վլադիմիր Կուլհավի, Petr Meissel?, Իվան Ուրբանեկ, Ջեյմս Բեբսոն, Եվա Կելեմենովա-Զիլիզիովա, Նիքոլաս Բլեյն և Անդրեաս Գրոթուսեն
Օպերատոր	Դիք Փոուփ և Էրվին Սանդերս
Երաժշտություն	Ֆիլիպ Գլաս
Մոնտաժ	Նաոմի Հերաթի
Պատմվածքի վայր	Վիեննա
Նկարահանման վայր	Դոբրժիշ ամրոց, Կոնոպիշտե, Չեխիա, Պրահա և Տաբոր
Տևողություն	110 րոպե
Բյուջե	17 000 000 $
Շահույթ	87 892 388 $
Պաշտոնական կայքէջ

«Իլյուզիոնիստը» (անգլ.՝ The Illusionist), ռեժիսոր Նիլ Բյորգերի ֆիլմը, որի սյուժեն հիմնված է Սթիվեն Միլհաուզերի նովելի վրա։ Ֆիլմի պրեմիերան տեղի է ունեցել 2006 թվականի հունվարին, «Սանդենս» կինոփառատոնին։

Սյուժե

19-րդ դար, Վիեննա, Ավստրիա։ Իլյուզիոնիստ Էյզենհեյմին (Էդուարդ Նորթոն) հենց իր ելույթի ժամանակ ոստիկանները ձերբակալում են՝ կայսրության դեմ դավադրություն կազմակերպելու կասկածանքով։ Էյզենհեյմի պատմությունը պատմում է նրան ձերբակալած տեսուչ Վալթեր Ուլը (Փոլ Ջամաթի)։

Երիտասարդ Էդուարդ Աբրամովիչը (հետո հայտնի «Էյզենհեյմ» կեղծանվամբ) մեծացել է աղքատ ընտանիքում։ Մի անգամ տղան հանդիպում է կախարդի (այդպիսին է նրա կախարդական ունակությունների լեգենդը), ով նրան նվիրում է իլյուզիոնիստի նվեր, իսկ հետո անհետանում է այն ծառի հետ, որի տակ նստած էր։ Էդուարդը սովորում է աննախադեպ հնարքներ և մի անգամ ընկնում է երիտասարդ դքսուհի Սոֆիա Ֆոն ՏԵշենի աչքով։ Երեխաները սիրահարվում են իրար։ Էդուարդը Սոֆյային պատմում է, որ պատրաստվում է գնալ Չինաստան, որտեղ ապրում է իլյուզիոնիստ, ով կարող է անհետացնել մի ամբողջ տուն։ Նրանց գտնում է պահակախումբը և տանում Սոֆիին, իսկ տղային սպառնում են, որ նրան կսպանեն, եթե նա ևս մեկ անգամ փորձի մոտենալ դքսուհուն։ Էդուարդը հավաքում է իրերը և լքում տունը։

Անցնում են տարիներ։ Վիեննայում հայտնվում է ոմն Էյզենհեյմը։ Իր առաջին ներկայացմանը նա ցույց է տալիս «Նարնջի ծառ» (որի ժամանակ ծառը աճում է հաշված վայրկյանների ընթացքում) և «Թիթեռներ» (թիթեռները հանդիսատեսին թաշկինակ են տանում) հնարքները։ Տեսարանը դիտելուց հետո տեսուչ Ուլը մոտենում է իլյուզիոնիստին և խնդրում բացահայտել իր հնարքների գաղտնիքը, քանի որ դրանք տպավորեցին տեսուչին։

Իլոզիոնիստի մասին նորությունը հասնում է թագաժառանգ Լեոպոլդին (Ռուֆուս Սյուել)։ Նա որոշում է գնալ Էյզենհեյմի հաջորդ ելույթին։ Ելույթի հնարքի համար նրան պետք էր կամավոր, և ցանկություն է հայտնում Լեոպոլդի հարսնացու դքսուհի Սոֆիա ֆոն Տեշենը (Ջոսիկա Բիլ)։ Նրան հագցնում են երկար վերարկու, որից հետո նա տեսնում է հայելու մեջ, թե ինչպես է ինչ-որ մեկը մոտենում մեջքից և սպանում իրեն (հետևում ոչ ոք չկար)։ Սոֆին կորցնում է գիտակցությունը, բայց Լեոպոլդը ուրախանում է հնարքից և խնդրում է Էյզենհայմին ելույթ ունենալ իր պալատում։

Հաջորդ օրը Էյզենհեյմը հանդիպում է Սոֆիին իր ծածկակառքում։ Նա ասում է, որ ճանաչել է իրեն։ Հետո իլյուզիոնիստը ուղևորվում է Լեոպոլդի պալատ։ Նրա առաջին հնարքները թագաժառանգի դուրը չեն գալիս, և նա խնդրում է Էյզենհեյմին ցույց տալ ավելի հետաքրքիր մի բան։ Հերոսը վերցնում է Լեոպոլդի սուրը և այն ուղղահայաց դնում հատակին, որից հետո խնդրում է նրան բարձրացնել։ Հյուրերից ոչ մեկ չի կարողանում դա անել։ Բոլորը հիացած էին հնարքով։ Հասնում է Լեոպոլդի հերթը։ Նրան հաջողվում է դժվարությամբ բարձրացնել այն (հասկանալի է, որ դրանում խառնված էր Էյզենհեյմի օգնությունը)։ Զայրացած իրեն ծաղրելու փորձից՝ թագաժառանգը տեսուչին հրամայում է դադարեցնել նրա ներկայացումները։ Էյզենհեյմը լքում է պալատը, բայց Սոֆիան հասնում է նրան։ Նա ասում է, որ Լեոպոլդը նրան դա չի ների։ Իլյուզիոնիստը նրան հարցնում է, թե ինչու է նա այդքան վախենում նրա համար, ինչից հետո հերոսները համբուրվում են։

Նրանք սեքսով են զբաղվում։ Աղջիկը ասում է Էյզենհեյմին, որ դժգոհ է Լեոպոլդի հետ ապրած կյանքից, և նախընտրում է փախչել նրա հետ։ Էյզենհեյմը խոստանում է պլան մշակել և խնդրում Սոֆիին զգույշ լինել (Լեոպոլդը մի անգամ սպանել է իր սիրելիին, երբ հասկացել է, որ նա խաբում է իրեն)։

Հաջորդ օրը Էյզենհեյմը գնում է գնացքի տոմսեր, որ Սոֆիի հետ հեռանա, և պայմանավորվում է նրա հետ հանդիպման մասին։ Երեկոյան աղջիկը պատրաստվում է փախչել Լեոպոլդի պալատից, բայց հարբած թագաժառանգը բռնում է նրան ախոռում, լսվում են նրա բղավոցները, սակայն վիրավոր Սոֆիին հաջողվում է ձիով փախչել։ Էյզենհեյմը չի սպասում նրան և հասկանում է, որ ինչ-որ վատ բան է պատահել։ Առավոտյան նա փողոցում գտնում է Սոֆիի ձիուն՝ պարանոցին արյունոտ բծով։ Ոստիկանությունը տեսուչ Վալթեր Ուլի գլխավորությամբ ուղարկվում է դքսուհուն փնտրելու։ Նրանց հետ գնում է նաև Էյզենհեյմը։ Անտառային լճում նրանք տեսնում են մահացած մարմին։ Էյզենհեյմը լողում է ավելի մոտ. դա Սոֆիի դիակն էր՝ պարանոցին խորը վերքով։ Ֆոն Տեշեն ընտանիքի բժիշկը հաստատում է, որ աղջիկը մեռած է։ Ուլը ցանկանում է ուսումնասիրել սպանվածի մարմինը, բայց բժիշկը արգելում է նրան։

Էյզենհեյմը հուսահատվում է։ Նա հեռացնում է իր անտրեպրենյորին և վարձում ասիացի օգնականների։ Նա դադարում է ելույթ ունենալ որոշ ժամանակ, բայց շուտով նորից վերադառնում է։ Իր ներկայացման մեջ նա հոգևոր սեանս է ցուցադրում, որտեղ հայտնվում է հանգուցյալ տղայի հոգին։ Այս հնարքը զարմացնում է հանրությանը, այդ թվում տեսուչ Ուլին։ Գիշերը Վալթերը իր ուղեկիցների հետ միասին տեսնում է, թե ինչպես է ուրվական տղան թափառում քաղաքի փողոցներում։ Տեսուչը որոշում է իմանալ հնարքի գաղտնիքը, սակայն ասիացիները հրաժարվում են նրան բացահայտել գաղտնիքը և նրան դռնից դուրս են նետում։ Շուտով նա իմանում է, որ ամենայն հավանականությամբ, Էյզենհեյմը օգտագործում է նորագույն սարք, հոլոգրաֆիկ պրոյեկտորի նման մի բան։

Սակայն հաջորդ ելույթը փոխում է Ուլի վերաբերմունքը Էյզենհեյմի նկատմամբ։ Էյզենհեյմը վկայակոչում է մահացած Սոֆիի հոգին, և որոշ հեռուստադիտողներ փորձում են նրանից պարզել, թե արդյո՞ք թագաժառանգ Լեոպոլդն է նրան սպանել։ Ելույթից հետո Վալթերը Էյզենհեյմին ասում է, որ այլևս այդպիսի հնարքներ չցուցադրի։ Տեսուչից իմանալով հնարքի մասին, թագաժառանգը այլ զգեստով հայտնվում է հաջորդ ներկայացմանը։ Նրա մոտ Էյզենհեյմը կրկին կանչում է Սոֆիի հոգին և շատ հանդիսատեսներ կրկին սկսում են բղավել, որ մարդասպանը թագաժառանգն է։ Լեոպոլդը հասկանում է, որ եթե նրան մարդասպան ճանաչեն, նա չի կարողանա գրավել Ավստրիայի գահը, և հրամայում է Վալթեր Ուլին անհապաղ ձերբակալել բոլոր նրանց , ովքեր նրան կհամարեն մարդասպան։ Վալթեր Ուլը Լեոպոլդի հրամանով ձերբակալում է Էյզենհեյմին հենց ելույթի ժամանակ (կրկնվում է ֆիլմի սկզբի տեսարանը)։

Ոստիկանական բաժանմունքում Վալթերը Էյզենհեյմին ասում է, որ չի ուզում նրան ձերբակալել, քանի որ նրա երկրպագուն է։ Այդ պահին իլյուզիոնիստի աջակիցների ամբոխը մոտենում է շենքին, պահանջելով, որ ոստիկանությունը նրան բաց թողնի։ Հերոսը դուրս է գալիս պատշգամբ և ասում, որ այդ բոլորը հնարքներ են, ոչ թե հոգիների կանչում։ Ժողովուրդը հանդարտվում է և հեռանում։

Էյզենհեյմը իր ելույթին հրավիրում է իր աշխատանքից հեռացված օգնականին և ներողություն խնդրում՝ խոստանալով ելույթից ստացված ողջ հասույթը։ Նա կրկին կանչում է Սոֆիի հոգին, իսկ ելույթից հետո անհետանում է։ Ինքը՝ տեսուչ Վալթեր Ուլը սկսում է հավատալ, որ Սոֆիին թագաժառանգն է սպանել։ Նա սկսում է հետաքննությունը և հասկանում, որ բոլոր հետքերը տանում են դեպի Լեոպոլդը։ Լեոպոլդը հասկանում է, որ Վալթերը բացահայտել է իրեն, և պատրաստվում է սպանել տեսուչին, սակայն Ուլը Լեոպոլդին հայտնում է, որ արդեն դիմել էր «բարձրագույն իշխանությանը», և արքայական պահակախումբը ժամանում է ամրոց Լեոպոլդին ձերբակալելու համար, բայց Լեոպոլդը ինքնասպանություն է գործում։

Հաջորդ օրը Ուլը ծանրոց է ստանում Էյզենհեյմից, որում «Նարջի ծառ» հնարքի նկարագրությունների գիրքն էր։ Տեսուչը հիշում է բոլոր բանալի իրադարձությունները և հասկանում, որ Էյզենհեյմը և Սոֆին ամեն բան կեղծել են. Էյզենհեյմի հետ միասին նրանք քնեցրել են թագաժառանգին, Սոֆին սպի է նկարել պարանոցին, իսկ Տեշինների ընտանեկան բժիշկը Սոֆիի և Էյզենհեյմի հետ պայմանավոված է եղել։

Էյզենհեյմը մեկնում է գնացքով։ Գեղեցիկ ալպիական համայնապատկերի ֆոնին նա գնում է անտառային տնակ, որտեղ նրան սպասում է Սոֆին։ Սիրահարները կրկին հանդիպում ու համբուրվում են։

Դերերում

Դերասան	Դեր
Էդվարդ Նորթոն	Էյզենհեյմ Էյզենհեյմ
Փոլ Ջամատի	Ոստիկանական տեսուչ Վալթեր Ուլ Ոստիկանական տեսուչ Վալթեր Ուլ
Ջեսիկա Բիլ	Դքսուհի Սոֆիա Ֆոն Տեշին Դքսուհի Սոֆիա Ֆոն Տեշին
Ռուֆուս Սյուել	Արքայազն Լեոպոլդ Արքայազն Լեոպոլդ
Էլեաոնոր Թոմլինսոն	երիտասարդ Սոֆի երիտասարդ Սոֆի
Աարոն Թեյլոր-Ջոնսոն	երիտասարդ Էդուարդ երիտասարդ Էդուարդ

Մի քանի տեսարաններ կտրվել են ֆիլմից, ներառյալ Քեյ Ռոբիի մասնակցությամբ տեսարանը։

Ֆիլմի նկարահանումներ

Չնայած նրան, որ ֆիլմի գործողությունները տեղի են ունենում Ավստրիայում, ֆիլմի մեծ մասը նկարահանվել է Չեխիայում։ Վիեննա քաղաքը, որտեղ տեղի են ունեցել հիմնական գործողությունները, նկարահանվել են չեխական Տաբոր և Պրահա քաղաքներում։ Գյուղը, որտեղ մեծացել է Էյզենհեյմը, նկարահանվել է Չեսկի-Կրումլովում։ Արքայազն Լեոպոլդի կալվածքը Կոնոպիշտե ամրոցն է, տեղակայված Բենեշովի մոտ, որտեղ ապրել է Ֆրանց Ֆերդինանտը։ Ֆիլմի մյուս դրվագները նկարահանվել են Պրահայի «Բարանդով» կինոընկերությունում:

Սաունդթրեք

Իլյուզիոնիստը
Թողարկված	ապրիլի 27, 2006 և 2006
Ժանր	դրամա, ֆենթեզի ֆիլմ, միստիկա, մելոդրամա, թրիլեր, ռոմանտիկ ֆիլմ, միստիկ ֆիլմ և գրական ստեղծագործության էկրանավորում
Տևողություն	110 րոպե
Պրոդյուսեր	Բրայան Քոփելման, Դևիդ Լևիեն, Քեթի Շուլման և Բոբ Յարի

"Original Motion Picture Soundtrack Illusionist"
#	Անվանում	Տևողություն
1.	«"The Illusionist"»	2:24
2.	«"Do You Know Me"»	2:48
3.	«"Chance Encounter" –»	3:23
4.	«"The Locket"»	2:54
5.	«"The Orange Tree"»	1:47
6.	«"The Mirror"»	1:27
7.	«"Wish I Would See You Again"»	1:26
8.	«"The Sword"»	0:36
9.	«"Meeting In The Carriage"»	1:09
10.	«"Sophie"»	2:50
11.	«"The Secret Plot"»	2:53
12.	«"Sophie's Ride To The Castle"»	2:05
13.	«"The Accident"»	1:30
14.	«"The New Theater"»	1:39
15.	«"Frankel Appears"»	3:26
16.	«"A Shout From The Crowd"»	2:02
17.	«"Eisenheim Disappears"»	2:07
18.	«"The Search"»	3:00
19.	«"The Missing Gem"»	3:03
20.	«"The Chase"»	4:11
21.	«"Life In The Mountains"»	4:31

Մրցանակներ և անվանակարգեր

Ժապավենը առաջադրվել է «Օսկար»-ի մրցանակի լավագույն օպերատորական աշխատանքի համար։ Ֆիլմի օպերատոր Դիք Փոլը պարգևատրվել է «Արծաթե գորտ» մրցանակով։ Էդուարդ Նորթոնը ստացել է մրցանակ Սան Դիեգոյի կինոքննադատներից (նաև «Ներկված քող» և «Դա տեղի է ունեցել հովիտում» ֆիլմերի համար)։ Կոմպոզիտոր Ֆիլիպ Գլասը պարգևատրվել է BFCA Award-ով 2007 թվականին։

Հետաքրքիր փաստեր

Բանալի-հնարքները («Նարնջի ծառ» և «Թիթեռներ») հորինել է 19-րդ դարի հայտնի իլյուզիոնիստ Ռոբեր-Ուդենը։

Տես նաև

• Հեղինակություն

Արտաքին հղումներ

• «Иллюзионист»(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
• «Иллюзионист»(անգլ.) ֆիլմը Allmovie կայքում: