Jump to content

Էվնոմիա կլորատերև

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էվնոմիա կլորատերև
Էվնոմիա կլորատերև
Էվնոմիա կլորատերև
Դասակարգում
Թագավորություն  Բույսեր (Plantae)
Տիպ/Բաժին Անոթավոր բույսեր (Tracheophytes)
Ենթատիպ Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ Կաղամբածաղկավորներ (Brassicales)
Ընտանիք Կաղամբազգիներ (Brassicaceae)
Տրիբա Aethionemeae
Ցեղ Տղաբերուկ (Aethionema)
Տեսակ Էվնոմիա կլորատերև (A. rotundifolium)
Միջազգային անվանում
Aethionema rotundifolium

Էվնոմիա կլորատերև (լատին․՝ Eunomia rotundifolia), խաչածաղկավորների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս, որը գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում։

Նկարագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

3-15 սմ բարձրությամբ գետնատարած բազմամյա բույս է։ Տերևներն ունեն 6-20 մմ երկարություն, հակադիր են, կոշտավուն, հակաձվաձև կամ կլորավուն, ամբողջաեզր և նստադիր։ Հովանոցանման ողկույզներում գտնվող ծաղիկները գագաթնային են և կարճացած։ Բաժակաթերթերը կարմրավուն են։ Պսակաթերթերը վարդագույն են, 8-10 մմ երկարությամբ։ Պատիճակներն ունեն մոտ 8 մմ երկարություն, 3-4 մմ լայնություն, ձվաձև-երկարավուն են և թեթևակի գոգավոր։ Սռնակի երկարությունը պտղի ժամանակ հասնում է մոտ 1 մմ-ի[1]։

Տարածվածություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայաստանում հանդիպում է Ապարանի (լեռնագագաթ Քյորօղլի) և Գեղամի (Սպիտակ սար, Ակնասար, Եռաթմբեր, Ակնա լիճ) ֆլորիստիկական շրջաններում։ Ընդհանուր արեալն ընգրկում է Մեծ և Փոքր Կովկասյան լեռնաշղթաները[1]։

Աճում է ալպյան գոտում՝ ծովի մակարդակից 2950-3400 մ բարձրությունների վրա, ինչպես նաև բարձր լեռների գագաթնամերձ քարաթափվածքներին, քարքարոտ լանջերին։ Ծաղկում է հուլիս ամսին, պտղաբերում՝ օգոստոսին[1]։

Պահպանություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վտանգված տեսակ է։ Կովկասի էնդեմիկ բույսերից է։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 500 կմ²-ից պակաս է։ Տեսակին, կապված հատկապես կլիմայի գլոբալ փոփոխության հետ, սպառնում է տարածման և բնակության շրջանների նվազման վտանգ։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ նաև CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։

Մեկ պոպուլյացիան գտնվում է «Ռելիկտային կրկես Քյորօղլի լեռան մոտ» բնության հուշարձանի տարածքում[1]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էվնոմիա կլորատերև» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էվնոմիա կլորատերև» հոդվածին։