Էժեն Գրասե
Էժեն Գրասե ֆր.՝ Eugène Grasset | |
|---|---|
 | |
| Ի ծնե | ֆր.՝ Eugène Samuel Grasset |
| Ծնվել է | մայիսի 25, 1845[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Լոզան, Շվեյցարիա |
| Վախճանվել է | հոկտեմբերի 23, 1917[1][4][5][…] (72 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Սո, Սենա[6] |
| Քաղաքացիություն |  Ֆրանսիա |
| Մասնագիտություն | տիպոգրաֆ, պաստառների նկարիչ, քանդակագործ, նկարիչ, փոստային նամականիշերի դիզայներ, պատկերազարդող, լիտոգրաֆ, գրաֆիկական դիզայներ, նկարիչ-ձևավորող, զարդերի դիզայներ |
| Ոճ | սիմվոլիզմ[7] և մոդեռն |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Ancien siège de la chambre de commerce de Paris? |
| Ուսուցիչ | François Bocion?[6] |
| Աշակերտներ | Anthony Selmersheim?, Georges Bourgeot?, Emile Hornung?[8] և Philippe Wolfers?[6] |
| Պարգևներ | |
 Eugène Grasset Վիքիպահեստում | |
Էժեն Սամյուել Գրասե (ֆր.՝ Eugène Grasset; մայիսի 25, 1845[1][2][3][…], Լոզան, Շվեյցարիա[6] - հոկտեմբերի 23, 1917[1][4][5][…], Սո, Սենա[6][10]), ֆրանսիացի և շվեյցարացի նկարիչ, քանդակագործ, գրաֆիկ և պատկերազարդող, մոդեռնի հիմնադիրներից մեկը։
Կյանքն ու ստեղծագործությունը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է Լոզանում, ատաղձագործի ընտանիքում։ Սովորել է գեղանկարչություն Ֆրանսուա Բոսյոնի մոտ։ 1861-ից 1863 թվականներին ճարտարապետություն է ուսումնասիրել Ցյուրիխի Բարձրագույն տեխնիկական դպրոցում։ Այնուհետև աշխատել է Լոզանի ճարտարապետական բյուրոյում, կատարել ուսումնական ճամփորդություն Եգիպտոս, ինչը հետագայում անդրադարձել է նրա ստեղծագործությունների վրա։ Հետաքրքրվել է ճապոնական արվեստով, ինչը նույնպես ազդեցություն է ունեցել նրա որոշ նախագծերի վրա։ 1869-1870 թվականներին Լոզանում աշխատել է որպես նկարիչ և քանդակագործ։
1871 թվականից ապրել է Փարիզում։ Սկսած այդ ժամանակից՝ աշխատել է գրեթե բոլոր կիրառական արվեստների ոլորտներում՝ որպես նկարիչ և պատկերազարդող։ Նա ստեղծել է կահույքի և գոբելենների դիզայնի էսքիզներ, կիրառել է խճանկարչություն, շենքերի ճակատները զարդարել է քանդակներով և ռելյեֆներով, մշակել է նոր ոճի ոսկերչական զարդեր, պաստառներ, աֆիշներ, փոստային նամականիշեր և այլ դեկորատիվ աշխատանքներ։ Նրա նրբագեղ դեկորատիվ առարկաները պատրաստված էին փղոսկրի, ոսկու և այլ թանկարժեք նյութերի յուրահատուկ համադրությամբ։ Գրասեի գրաֆիկական ստեղծագործություններում զգացվում է Գյուստավ Դորեի ազդեցությունը։
1877 թվականին Էժեն Գրասեն սկսեց զբաղվել գրաֆիկական դիզայնով, ստեղծելով եկամտաբեր արտադրանքներ, ինչպիսիք են բացիկներն ու հետագայում նաև փոստային նամականիշերը՝ թե՛ Ֆրանսիայի, թե՛ Շվեյցարիայի համար։ Շուտով նրա ստեղծագործական գերակշռությունը դրսևորվեց պաստառային արվեստում, որը ներշնչված էր Վիոլե-լե-Դյուկի աշխատանքներից[11]։ Նրա որոշ աշխատանքներ ընդգրկվեցին «Maîtres de l'Affiche» հավաքածուում, ներառյալ նրա լիտոգրաֆիան՝ «Ժաննա դ'Արկ Սառա Բեռնհարդտ»։ 1890 թվականին Գրասեն մշակեց «Սերմ ցանողը՝ ծաղկած երիցուկի սերմերը տարածող» տարբերանշանը, որը օգտագործվում էր Éditions Larousse բառարանի հրատարակիչների կողմից։ Գրասեի առևտրային աշխատանքները հաճախ հիմնված էին Վիոլե-լե-Դյուկի նկարների վրա։
Ֆրանսիական պաստառների աճումը Միացյալ Նահանգներում արագ գրավեց Գրասեի նկատմամբ ամերիկյան մի շարք ընկերությունների ուշադրությունը։ 1880-ականներին նա ստացավ իր առաջին ամերիկյան պատվերը, իսկ հետագա հաջողությունները նրան բերեցին Harper's Magazine-ի 1892 թվականի Սուրբ Ծննդյան համարի շապիկի դիզայնի պատվերը։ 1894 թվականին նա ստեղծեց «The Wooly Horse» և «The Sun of Austerlitz» պաստառները The Century Magazine-ի համար՝ գովազդելու Նապոլեոն Բոնապարտի կյանքի մասին սերիական պատմությունը։ «Wooly Horse»-ի պատկերն այնքան մեծ տարածում գտավ, որ Լուիս Կոմֆորտ Տիֆանին այն վերակերտեց վիտրաժում։ Գրասեի աշխատանքները մեծապես նպաստեցին մոդեռն ոճի գերիշխմանը ամերիկյան արվեստում։
1890-ից 1903 թվականներին եղել է Գերեն գեղարվեստական դպրոցի պրոֆեսոր, իսկ 1905-1917 թվականներին՝ Էտյեն դպրոցի պրոֆեսոր։ Գրասեի ուսանողների թվում կարելի է նշել Աուգուստո Ջակոմետիին և Օտտո Էռնստին։ 1891 թվականին ստացել է ֆրանսիական քաղաքացիություն։
1895 թվականին Գրասեն դարձել է Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ, իսկ 1911 թվականին՝ սպա։
1896 թվականին նա հրապարակեց դիսերտացիա բույսերի կիրառման մասին դիզայնում, որտեղ ներկայացված էին իր ուսանողների կողմից ստեղծված օրինակներ[12]։ Նրա ուսանողների թվում էին Պոլ Բերտոնը, Ժորժ Բուրժոն, Պոլ Ֆոլոն, Մարսել Գոդենը, Աուգուստո Ջակոմետին, Արսեն Հերբինիեն, Աննա Մարտինը, Մատյուրան Մեհեն, Ժուլիետ Միլեզին, Օտտո Էռնստ Շմիդտը, Օգյուստ Սիլիսը, Մորիս Պիլլար Վեռնեյը, Ալին Պուատևենը, Պիեռ Սելմերսհեյմը, Թոնի Սելմերսհեյմը, Կամիլ Գաբրիել Շլումբերգերը, Էլիզեու Վիսկոնտին և Ֆիլիպ Վոլֆերսը։
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]-
Պաստառ՝ Ֆրանսիական դեկորատիվ արվեստի ցուցահանդեսի համար Գրաֆտոն պատկերասրահներում, 1893 թվական -
պաստառ, «Երեք կանայք և երեք գայլեր», 1892 թվական -
«Վիտրիոլոզը» («Թթվով հարձակվողը»), 1894 թվական -
Սառա Բեռնհարդը՝ Ժաննա դ'Արկի դերում -
«Պար», Paris illustré-ի 59-րդ թողարկում, հրատարակված 1887 թվական -
«Ա Լա Պլաս Կլիշի», 1891 թվական
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Eugène Samuel Grasset (ֆր.) — ministère de la Culture.
- ↑ 3,0 3,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Eugène Samuel Grasset — 2006.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 https://hedendaagsesieraden.nl/2023/04/20/eugene-grasset/
- ↑ Cassou J., Brunel P., Claudon F., Pillement G., Richard L. Encyclopédie du symbolisme — 1979. — ISBN 2-85056-129-0
- ↑ https://www.sikart.ch/KuenstlerInnen.aspx?id=4025418
- ↑ 9,0 9,1 Base Léonore (ֆր.) — ministère de la Culture.
- ↑ Doornbusch, Esther (2023-04-20). «Eugène Grasset». Hedendaagse sieraden (հոլանդերեն). Վերցված է 2024-09-02-ին.
- ↑ «Eugene Grasset». Art Directory.
- ↑ Plants and Their Application to Ornament (1896), Public Domain Review, accessed 2019.05.01