Դրափիերի նամակներ
Դրափիերի նամակներ | |
---|---|
Հեղինակ | Ջոնաթան Սվիֆթ |
Տեսակ | գրավոր աշխատություն |
Բնօրինակ լեզու | անգլերեն |
Drapier's Letters Վիքիպահեստում |
Դրափիերի նամակներ (անգլ.՝ Drapier's Letters), յոթ պամֆլետների շարքի հավաքական անվանումը, որը գրվել է 1724-1725 թվականներին Դուբլինի Սուրբ Պատրիկ տաճարի դեկան Ջոնաթան Սվիֆթի կողմից՝ պղնձե մետաղադրամի պարտադրման դեմ Իռլանդիայում հասարակական կարծիք ձևավորելու նպատակով։ Ուիլյամ Վուդին տրվել է արտոնագիր՝ մետաղադրամը հատելու համար, իսկ Սվիֆթը արտոնագրի լիցենզավորումը համարում էր կոռումպացված։ Ի պատասխան՝ Սվիֆթը Իռլանդիան ներկայացրեց որպես սահմանադրորեն և ֆինանսապես անկախ Բրիտանիայից «Դրափիերի նամակներում»։ Քանի որ թեման քաղաքականապես զգայուն էր, Սվիֆթը գրեց M. B., Drapier կեղծանունով[1], որպեսզի խուսափի հավանական վրեժխնդրությունից[2]։
Թեև նամակները դատապարտվել են Իռլանդիայի խորհրդարանի կողմից՝ Մեծ Բրիտանիայի պառլամենտի հուշումով[3], այնուամենայնիվ, դրանք կարողացել են ներշնչել ժողովրդական տրամադրություններ Վուդի և նրա արտոնագրի դեմ։ Ժողովրդական տրամադրությունները վերածվեցին համազգային բոյկոտի, ինչը ստիպեց հետ կանչել արտոնագիրը։ Ավելի ուշ Սվիֆթը մեծարվեց Իռլանդիայի ժողովրդին մատուցած այս ծառայության համար[4]։ Բազմաթիվ իռլանդացիներ Սվիֆթին դիտում էին որպես հերոս՝ բրիտանական հեղինակությանը հակադրվելու համար[5]։ Հերոս լինելուց բացի, շատ քննադատներ Սվիֆթին տեսել են Դրափիերի անձի միջոցով, որպես առաջինը, որը կազմակերպել է «ավելի համընդհանուր իռլանդական համայնք», թեև վիճելի է, թե ով է կազմում այդ համայնքը[6]։ Դրափիերի նամակների առաջին ամբողջական հավաքածուն հայտնվեց 1734 թվականին Ջոնաթան Սվիֆթի ստեղծագործությունների Ջորջ Ֆոլքների հրատարակության մեջ[7]։ Այսօր «Դրափիերի նամակները» Սվիֆթի քաղաքական գրվածքների կարևոր մասն են՝ Գուլիվերի ճանապարհորդությունները (1726), Տակառի հեքիաթը (1704) և Համեստ առաջարկը (1729)։
Նախապատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1722 թվականին Ուիլյամ Վուդին տրվել է արտոնագիր՝ Իռլանդիայում մինչև 108,000 ֆունտ ստեռլինգ (մոտ 21,460,900 ֆունտ ստեռլինգ՝ 2024 թվականի դրությամբ) պղնձե մետաղադրամ արտադրելու համար[7]։ Արտոնագիրն ապահովվել է 10,000 ֆունտ ստեռլինգ կաշառքով (մոտ 1,987,100 ֆունտ ստեռլինգ՝ 2024 թվականի դրությամբ), որը տրվել է Քենդալի դքսուհուն՝ թագավոր Ջորջ I-ի սիրուհուն[8][9]։
Վուդի դեմ իռլանդացիների բողոքը այն էր, որ այդպիսով շատ ցածր որակի մետաղադրամներ կներդրվեին Իռլանդիայի տնտեսության մեջ։ Այս մետաղադրամները կհեռացնեին արժեքավոր արծաթե և ոսկյա մետաղադրամները Իռլանդիայի տնտեսության շրջանառությունից, և քանի որ նոր պղնձե մետաղադրամները չէին հատվի Իռլանդիայի իշխանության ներքո, իռլանդացիների համար որակն ու քանակությունը վերահսկելու հնարավորություն չկար[10]։ Բացի այդ, Վուդի մետաղադրամը ենթադրաբար անբարենպաստ տնտեսական գործելակերպի միայն մեկ օրինակ էր, որը վնասում էր Իռլանդիային տնտեսական ազգային ցանկություններին[11]։
Արտոնագրային հարցը շուտով դարձավ վարչապետ Ռոբերտ Ուոլփոլի (Մեծ Բրիտանիայի խորհրդարանի լիազորություններով) և Իռլանդիայի ղեկավարների պայքարը։ Իռլանդիայի գաղտնի խորհրդի և Իռլանդիայի եկեղեցու բոլոր փորձերը՝ կանխելու մետաղադրամի թողարկումը, անարդյունք էին[12]։ Շուտով շատերը մտածեցին, որ Ուիլյամ Քոնոլլիի եկամուտների կոմիսարները կարող են վճարել Իռլանդիայում տեղակայված զինվորներին նոր մետաղադրամով. եթե զինվորներին վճարեին մետաղադրամով, ապա Իռլանդիայի առևտրականները ստիպված կլինեին վերցնել մետաղադրամը զինվորներից, հակառակ դեպքում կսպառնար ռազմական հաշվեհարդարը կամ բիզնեսի կորուստը։ Սա անհանգստացրեց Իռլանդիայի ղեկավարությանը, և նրանք օգնություն խնդրեցին Վուդի արտոնագիրը վիճարկելու և մետաղադրամը բոյկոտելու հարցում։ Արքեպիսկոպոս Քինգը և լորդ կանցլեր Միդլթոնը Սվիֆթին խնդրեցին ներդրումն ունենալ Վուդի մետաղադրամի դեմ արշավում[13]։
Այդ ընթացքում լորդ Քարթերեթը՝ բրիտանական պետքարտուղարը, որի լիազորությունների մեջ էր մտնում Իռլանդիան, հրապարակայնորեն դրդեց Ուոլփոլին պաշտպանել Վուդի արտոնագիրը։ Այնուամենայնիվ, Քարթերեթը մասնավոր կերպով փորձեց ոչնչացնել արտոնագիրը՝ վնասելով Ուոլփոլի հեղինակությանը, և բրիտանացիներին երևաց որպես արտոնագրի պաշտպան, քանի որ նա փորձում էր կանխել իռլանդական ապստամբությունը, բայց նա իսկապես առաջ էր տանում իր հակաոււոլփոլյան օրակարգը և աջակցում էր իռլանդական ազգայնական գործին[14]։
Պամֆլետագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ջոնաթան Սվիֆթը, որն այն ժամանակ Դուբլինի Սուրբ Պատրիկ տաճարի դեկանն էր, արդեն հայտնի էր իռլանդացի ժողովրդի հանդեպ իր մտահոգությամբ և մի քանի քաղաքական գրքույկներով։ Դրանցից մեկը՝ «Իռլանդական արտադրության համընդհանուր օգտագործման առաջարկը» (1720), այնքան էր բորբոքել բրիտանական իշխանություններին, որ տպագրիչ Ջոն Հարդինգը ենթարկվեց քրեական հետապնդման, թեև բրոշյուրը ավելին չէր անում, քան խորհուրդ էր տալիս իռլանդացիներին օգտագործել իրենց արտադրած նյութերը, ոչ թե դրանք արտահանել Անգլիա[15]։ Բացի այդ, Իռլանդիայի իշխանությունները գիտեին, որ Սվիֆթի քաղաքական բրոշյուրները կիրառվել են թագուհի Աննայի Թորի կառավարության կողմից, և որ նա կօգտագործի իր կարողությունները՝ խարխլելու Ուոլփոլի Ուիգի կառավարությունը[14]։
Սվիֆթը վերլուծել է Վուդի ցածրարժեք մետաղադրամների դատաբժշկական և տնտեսական թերությունները և այն ազդեցությունը, որը այն կունենար Իռլանդիայի վրա, գրքույկներից առաջինում՝ «Նամակ խանութպաններին» (1724)։ Պամֆլետում Սվիֆթը որդեգրեց «Drapier»-ի կերպարը. սովորական իռլանդացի, տաղանդավոր և հմուտ, կրոնական հավատարիմ անհատ, որը հավատում է սուրբ գրություններին և հավատարիմ մարդ ինչպես Իռլանդիայի եկեղեցուն, այնպես էլ Իռլանդիայի թագավորին[16]։ Սվիֆթի կեղծանվան ընտրությունը ծառայեց երկու էական նպատակի. այն ապահովեց նրան այլընտրանքային անձ, որը նա կարող էր օգտագործել հավանական քաղաքական հաշվեհարդարից խուսափելու համար, և թույլ տվեց նրան ստեղծել ինքնություն, որը սերտորեն համահունչ էր Իռլանդիայի հասարակ ժողովրդին[13]։
Ըստ 20-րդ դարի գիտնական Իրվին Էրենփրեյսի, ակադեմիական համայնքում բանավեճ է ծագել այն մասին, թե որքան Սվիֆթը կարող էր ցանկանալ, որ իր հանդիսատեսը ճանաչեր իրեն որպես Դրափիեր։ Կրոնական հռետորաբանությունը, հավանաբար, օգտագործվում է իռլանդական ապստամբությունը մետաղադրամի դեմ արդարացնելու համար[17]։ Անկախ նրանից, թե որքան Սվիֆթը կարող էր ցանկանալ, որ իր ինքնությունը գաղտնի լիներ, Իռլանդիայի մարդկանց մեծ մասը, ներառյալ Իռլանդիայի գաղտնի խորհրդի անդամները, անշուշտ գիտեին, որ Սվիֆթը նամակների հեղինակն է։ Ցավոք սրտի, Ուոլփոլի վարչակազմի համար, քիչ օրինական ապացույցներ կային երկուսի միջև հարաբերությունների վերաբերյալ, որոնք կհիմնավորեին Սվիֆթին որպես «Drapier»[17]:
Մեկ տարվա ընթացքում առաջինին հաջորդեցին ևս չորս պամֆլետներ՝ լի վիրավորանքներով և բողոքներով Վուդի, և նրա արտոնագրի դեմ։ Գրքույկը հաջողվեց, և հասարակական կարծիքն այնքան թշնամացավ Վուդի մետաղադրամի դեմ, որ արտոնագիրը հետ կանչվեց մինչև 1725 թվականը։ Լորդ Քարթերեթը և Իռլանդիայի գաղտնի խորհուրդը 300 ֆունտ ստեռլինգ պարգև առաջարկեցին այն տեղեկատվության համար, որը կհաստատի գրքույկի հեղինակի ինքնությունը, սակայն Սվիֆթին չեն ձերբակալել են և մեղադրանք չեն առաջադրել աշխատանքների համար։ Այս Իռլանդացիների այսպիսի միասնականությունը կարևոր դրդապատճառ հանդիսացավ Ուոլփոլի կողմից արտոնագիրը չեղյալ հայտարարելու հարցում[12]։
Իռլանդիայի անկախություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թեև Սվիֆթը գիտեր, որ Քենդալի դքսուհին է պատասխանատու արտոնագիրը Վուդին վաճառելու համար, նա հազվադեպ է նշում այդ փաստը Նամակներում։ Փոխարենը, նրա առաջին երեք նամակները նկարագրում են Վուդին որպես արտոնագրի հեղինակ։ Թեև Դրափիերը մշտապես պնդում է իր հավատարմությունը Թագավորին, նրա խոսքերը չխանգարեցին, որ երրորդ և չորրորդ նամակներին ի պատասխան նրան առաջադրվեն դավաճանության մեղադրանքներ[5]։
Երրորդ և չորրորդ նամակներում Սվիֆթը պնդում է, որ իռլանդացիներն արժանի են բրիտանական վերահսկողությունից անկախության տրամադրմանը, բայց ոչ Ջորջ II թագավորին։ Դրափիերի բոլոր փաստարկներից սա ամենաշատն է գրգռել Ուոլփոլին` որպես բրիտանական խորհրդարանի ղեկավար։ Այսպիսով, Դրափիերը դատապարտվեց[18]։ Դրափիերի դեմ ներկայացված դավաճանության մասին պնդումները «դավաճանություն անգլիական խորհրդարանին» էին, ինչը միայն ավելի մեծ դժգոհություն առաջացրեց իռլանդացիների շրջանում, որոնք կողմ էին Սվիֆթի սահմանադրական փաստարկին, որ իռլանդացի ժողովուրդն իր հավատարմությունը պարտական է միայն թագավորին[18]։
Պամֆլետներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Առաջին երեք բրոշյուրները գրվել են որպես ամբողջություն։ Այնուամենայնիվ, երբ լորդ Քարթերեթին ուղարկեցին վերահսկելու Իռլանդիան և պարգևներ դրեցին Դրափիերի գլխի համար, Սվիֆթը զգաց, որ չորրորդ բրոշյուրն անհրաժեշտ է։ Հինգերորդը գրվել է Վուդի մետաղադրամի շուրջ տարաձայնությունների գագաթնակետին և կազմում է Դրափիերի վերջնական հրապարակային գրությունը[19]։ Լորդ կանցլեր Միդլթոնին ուղղված նամակը ստորագրված էր Սվիֆթի անունով[20] և հավաքագրվեց մինչև Ֆոլքների 1735 թվականի հրատարակությունը։ Վերջին նամակը՝ «Համեստ հասցեագրում», նույնպես հրապարակվել է հակամարտության ավարտից հետո[21]։
Խանութպաններին
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վերնագիր էջ 1724-ի «Խանութպաններին» գրքույկից Դրափիերի առաջին նամակը՝ Իռլանդիայի խանութպաններին, առևտրականներին, ֆերմերներին և հասարակ ժողովրդին, տպագրվել է 1724 թվականի մարտին[2]։ Կարճ ժամանակ անց առաջին նամակի պատճենը Սվիֆթը փոխանցեց լորդ Քարթերեթին 1724 թվականի ապրիլի 28-ին, և նամակի բովանդակության մասին գիտելիքը տարածվեց մինչև Լոնդոն[2]։ 1724 թվականի ապրիլին նամակը հայտնի դարձավ, և Սվիֆթը պնդում էր, որ Դուբլինում վաճառվել է ավելի քան 2000 օրինակ[22]։ Նամակը վերնագրվել է «Fraud Detected. or, The Hibernian Patriot» Ֆոլքների Դուբլինի ամսագրի կողմից, որը հրապարակել է հոդվածը 1725 թվականին[23]։ «Հայտնաբերվել է խարդախություն» (Fraud Detected) հետագայում Ֆոլքները օգտագործել է որպես առաջին հինգ տառերի հավաքածուի վերնագիր, որը հրապարակվել է արտոնագրային վեճերի ավարտից հետո[24]։
Դրափիերը ներկայացնում է իր թեման՝ վկայակոչելով իր ընթերցողների պարտականությունը՝ որպես «Քրիստոնյաներ, որպես ծնողներ և որպես ձեր երկրի սիրահարներ»[23]։ Նրա նպատակն է ներկայացնել Վուդի մետաղադրամի նախապատմությունը, այնուհետև նա առաջարկում է բոյկոտ, որը նման է իռլանդական արտադրության համընդհանուր օգտագործման առաջարկին։ Իր դրամական փաստարկների ընթացքում Դրափիերը մշտապես ընդունում է, թե որքան խոնարհ է իր կյանքը և ներառում է աստվածաբանական և դասական ակնարկներ՝ Վուդին ծաղրելու համար։ Դրափիերը մետաղադրամի մեղքը դնում է Վուդի վրա՝ նշելով. «Դա դավաճանություն չէ ապստամբել պարոն Վուդի դեմ»[23]։
Կան բազմաթիվ կրոնական երանգավորումներ, որոնք նման են Սվիֆթի քարոզներին, ինչպես օրինակ՝ Դրափիերի կողմից Աստծո հանդեպ պարտականությունը և սեփական թագավորի և երկրի հանդեպ պարտականությունը համակցելը։ Շատ քննադատներ առաջին նամակի լեզուն և հռետորական ոճը համեմատում են եբրայեցի մարգարեի կամ ավետարանական քարոզչի հետ, որը զանգվածներին զգուշացնում է իրենց հոգուն սպառնացող մոտալուտ սպառնալիքի մասին[25]։ Այնուամենայնիվ, վերջնական վճիռը դեռ չէր եկել, ուստի Դրափիերը նաև փաստարկներ էր պարունակում, որոնք պնդում էին, որ Վուդի կես պենսը կկործանի Իռլանդիայի տնտեսությունը և քաղաքացիների հոգիները[26]։
Առաջին նամակում քննարկված իռլանդացիների մտահոգություններից մեկը վերաբերում էր այն, ինչն այժմ հայտնի է որպես Գրեշեմի օրենք[27] նսեմացված մետաղադրամները կհանգեցնեն արծաթի և ոսկու դրամների կուտակմանը կամ հեռացմանը երկրից, ինչը ավելի կնվազեցնի արժույթը[27]։ Վարձակալ ֆերմերներն այլևս ի վիճակի չեն լինի վճարել իրենց տանտերերին, և այն բանից հետո, երբ վարձակալները հեռացվեն, Իռլանդիայում ավելի քիչ բերք կլինի աճեցված. աղքատության աճը և սննդի մատակարարման նվազումը լիովին կկործանեն Իռլանդիայի տնտեսությունը[27]։
Թեև որոշ քննադատներ և պատմաբաններ Դրափիերի կողմից օգտագործված լեզուն և օրինակները գնահատում են հնարավոր տնտեսական վնասները նկարագրելու համար որպես վերևում, մյուսները կարծում են, որ Սվիֆթի պատկերացումները հիմնված էին ճշմարտության վրա[28]։ Նույնիսկ Սվիֆթի երգիծանքը Վուդի կերպարի մասին հիմնված է փաստացի ապացույցների վրա և շատ քիչ բան է ավելացնում այն ամենին, ինչ Վուդը մատուցել է հանրությանը իր խոսքերով և արարքներով[29]։ Թեև Դրափիերը ընդգծում է Վուդի, այլ ոչ թե թագավորի մասնակցությունը, առաջին նամակը ակնարկում է Վուդի կողմից Քենդալի դքսուհուն կաշառելու մասին, որոնք անհասկանալի են զգույշ ընթերցողի համար[9]։ Դրափիերը միշտ հարգում է թագավորին որպես իռլանդական ազգի և իռլանդական եկեղեցու առաջնորդ, թեև որոշ քննադատներ համարում են, որ նրա համարձակ լեզուն և թագավորի անվան և տիտղոսի ազատ օգտագործումը խաթարում են այդ դիրքերը[25][30]։
Պարոն Հարդինգին
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դրափիերի երկրորդ նամակը՝ A Letter to Mr. Harding the printer, իր օգոստոսի 1-ի թերթի պարբերության առիթով, որը վերաբերում է պարոն Վուդի կիսափենսին, տպագրվել է 1724 թվականի օգոստոսի 4-ին՝ ի պատասխան բրիտանացիների Գաղտնի խորհրդի կողմից Վուդի մետաղադրամի փորձարկման[31]։
Դրափիերը ակնարկում է Քենդալի դքսուհու մասնակցությանն իր առաջին նամակում։ Երկրորդում Դրափիերը -ընդգծում է իր ներգրավվածությունը և իր ուշադրությունը տեղափոխում է Ուիգ կուսակցությանը մեղադրելու համար։ Դրափիերի, Վիգերը նրանք են, ում Վուդը կաշառել է իր արտոնագիրն ապահովելու համար[32]։ Այս նամակի կենտրոնական թիրախը Գաղտնի խորհրդի զեկույցն է, որը պատրաստվել է Ուոլփոլի իրավասության ներքո։ Անհրաժեշտ էր, որ Դրափիերը հարձակվեր զեկույցի վրա, որպեսզի համոզվեր, որ ժողովուրդը պատրաստ կլինի դիմակայել մետաղադրամին և հերքել Վուդի կողմնակիցների կողմից հրապարակված «ճշմարտությունը»[33]։ Հետևաբար, Դրափիերը նրանց նկարագրում է որպես «իրենց երկրի դավաճաններ»[34]։
Դրափիերը ուղղակիորեն չի հարձակվում Վուդի մետաղադրամի վերաբերյալ Իսահակ Նյուտոնի գնահատականի վրա, այլ դրա փոխարեն հարձակվում է փորձաքննության հետևում գտնվող գործընթացի և Գաղտնի խորհրդի առաջ ցուցմունք տված վկաների վրա։ Գաղտնիության խորհրդի զեկույցի վերաբերյալ իր քննադատության մեջ Դրափիերը պնդում է, որ զեկույցը Վուդի քարոզչության և ստերի մաս է, քանի որ Վուդը զեկույցին զուգահեռ հրապարակել է երեք առաջարկ. որ ոչ ոք պարտավոր չէ յուրաքանչյուր գործարքի համար ընդունել ավելի քան հինգ պենս կես կոպեկ. և վաճառել մետաղադրամը 2s 1d ֆունտով կամ նրա հում պղինձը 1s 8d ֆունտով[35]։ Վուդի ընտրած ձևակերպումը, որ իռլանդացիները «պարտավոր կլինեն» ընդունել մետաղադրամը, քննադատվեց Դրափիերի կողմից, որն այնուհետև Վուդին մեղադրեց «կատարյալ պետական դավաճանության» մեջ՝ մարդկանց պարտավորեցնելու համար վերցնել ցանկացած պղնձե մետաղադրամ, երբ թագավորը չուներ սահմանադրական լիազորություն[36]։
Երկրորդ նամակում Դրափիերը զգույշ գիծ է անցնում թագավորին բացահայտ մեղադրելու և Վուդի արտոնագրի հետ նրա հարաբերությունների մասին ակնարկելու միջև։ Մինչ Դրափիերը մեղադրում է Վուդին, նա անընդհատ վկայակոչում է օրինական վճարումներ տալու թագավորի լիազորությունն ու ուժը (սա կոչվում է «Թագավորի արտոնություն»)։ Մասնավորապես, Դրափիերը պնդում է, որ թագավորը չի կարող ստիպել իր ժողովրդին ընդունել պղնձի վրա հիմնված որևէ արժույթ[37]։ Ինչպես նշում է Դրափիերը, Իռլանդիան որպես թագավորություն հաստատող սահմանադրությունը սահմանափակում է միապետի իշխանությունը, քանի որ այն ստիպում է Իռլանդիայի ժողովրդին օգտագործել միայն ոսկե կամ արծաթե մետաղադրամներ որպես պաշտոնական արժույթ։ Այս փաստարկի ընթացքում Դրափիերը համեմատում է փող տպելու թագավորի կարողությունը Վուդի տիրապետած քաղաքական իշխանության չնչին քանակի հետ, որը խաթարում է թագավորի իմիջը որպես Իռլանդիայի գերագույն իշխանության՝ միաժամանակ ակնարկելով, որ թագավորը չի պաշտպանում իռլանդացիների իրավունքները[37]։ Դրափիերը կանգ է առնում նախքան դավաճանություն կատարելը, և փոխարենը նա պնդում է, որ թագավորը երբեք չի ընդունի արտոնագիրը, որը կարող է վնասել Իռլանդիային[34][38]։
Երկրորդ նամակում Դրափիերի գործողությունների կոչերին ի պատասխան՝ մի խումբ բանկիրներ միացան 1724 թվականի օգոստոսի 17-ին՝ գրավոր համաձայնելով, որ իրենք չեն ընդունի Վուդի արտոնագրով արտադրված մետաղադրամը[39]։ Այլ վաճառականներ և առևտրականներ էլ հետևեցին նրանց[38]։ Այնուամենայնիվ, դա չխանգարեց Ուոլփոլին պատվիրել Իռլանդիայի եկամուտների հանձնակատարներին մետաղադրամը մուտքագրել Իռլանդիայի տնտեսություն[40]։ Անկախ Ուոլփոլի հրամաններից՝ իռլանդական լորդ արդարադատները չգործեցին, լորդ Շենոնը չհրամայեց, որ իր զորքերին թողարկվեր Վուդի մետաղադրամը, իսկ Միդլթոնի Լորդերի պալատը և Քոնոլիի Համայնքների պալատը չընդունեցին որևէ բանաձև, որը կաջակցեր Ուոլփոլի հրամանին[40]։
Ազնվականներին
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դրայերի երրորդ նամակը՝ Իռլանդիայի Թագավորության ազնվականությանը, տպագրվել է 1724 թվականի օգոստոսի 25-ին[41]։
Երրորդ նամակի թեման նման է երկրորդ նամակին, և որոշ գիտնականներ դա բացատրել են այն հանգամանքով, որ Սվիֆթը ստիպված է եղել այդքան արագ պատասխանել Գաղտնիության խորհրդի զեկույցին[42]։ Դրափիերը ընդգծում է իր խոնարհ էությունը և պարզ հասկացողությունը, երբ դիմում է ազնվականությանը[42]։
Դրափիերը ծախսում է իր նամակի մեծ մասը՝ պատասխանելով «Անգլիայի ամենապատվավոր գաղտնի խորհրդի կոմիտեի զեկույցին»։ Ուոլփոլի կողմից հրապարակված այս փաստաթուղթը ծառայեց որպես Վուդի մետաղադրամի պաշտպանություն։ Զեկույցը պնդում էր, որ մետաղադրամը կարևոր է Իռլանդիայի ժողովրդի համար։ Այնուամենայնիվ, զեկույցը պաշտոնապես չհրապարակվեց Ուոլփոլի կողմից Պառլամենտի տեղեկագրում, բայց առանց խորհրդարանի իրավասության հրապարակվեց Լոնդոնի ամսագրում 1724 թվականի օգոստոսին։ Զեկույցի հիմքում ընկած խորհրդարանական լիազորությունների բացակայությունը թույլ տվեց Դրափիերին խաթարել զեկույցի բովանդակության արժանահավատությունը[43]։
Նամակում հիմնական փաստարկն այն է, որ բրիտանացիները ժխտել են իռլանդացիների իրավունքները՝ հենվելով ամբողջովին բրիտանական համակարգի վրա։ Ուիլյամ Վուդը, ըստ Դրափիերի, արդեն ներգրավված է եղել նմանատիպ վեճի մեջ՝ Մասաչուսեթսի համար հատած մետաղադրամի հարցով[44]։ Դրափիերը պնդում է, որ Վուդը «արդեն փորձել է իր ֆակուլտետը Նոր Անգլիայում, և ես հուսով եմ, որ նա այստեղ կարժանանա համարժեք ընդունելության. թե ինչ էր դա, ես թողնում եմ հանրային քննությանը»[44]։
Դրափիերը չի մեղադրում մետաղադրամի արտադրության մեջ Ուոլփոլի քաղաքականությունը՝ կապված Անգլիայի գաղութների հետ, այլ Վուդի (և նրա հանցակիցի) գործողությունները։ Վուդի գործողությունների այս քննադատությունը թույլ է տալիս հարձակվել արտոնագրային գործընթացի վրա այնպես, որ հնարավոր չլինի ուղղակիորեն օգտագործել բրիտանական խորհրդարանի դեմ[45]։ Անդրադառնալով այս կետին՝ Դրափիերը հարցնում է. «Մի՞թե Իռլանդիայի ժողովուրդը ծնվել է նույնքան ազատ, որքան Անգլիայի ժողովուրդը»[44]։
Այս նամակի վերջնական պատկերը փոքրիկ երեխա Դավիթն է ընդդեմ հսկա Գողիաթի[46]։ Վուդը հսկա զավթիչն է, ով կրում է իր մետաղադրամը որպես զրահ, իսկ Դրափիերը փոքր վաճառականն է, որը բավականաչափ մեծ չէ թագավորի զրահը լցնելու համար[47]։ Այս պատկերը արձագանք գտավ մարդկանց մեջ, և Դուբլինի բնակիչները ցուցադրեցին մի ցուցանակ, որտեղ գրված էր.
Ժողովուրդը Սաւուղին ասաց.- Աստված մի արասցե, կենդանի է Տերը, նրա գլխի մի մազը գետնին ընկնի. քանզի նա այսօր գործեց Աստծո հետ։ Ժողովուրդը փրկեց Հովնաթանին, և նա չմեռավ[48]։ |
Երրորդ նամակը բացահայտորեն ներառում է Սվիֆթի փաստարկն այն մասին, որ քաղաքական իշխանությունը բխում է բնակչության համաձայնությունից։ Որպես այդպիսին, երրորդ նամակը դիտվել է որպես մասամբ պատասխան Հռչակագրային ակտին, որը խաթարել է Իռլանդիայի օրենսդիր և դատական իշխանության անկախությունն ու հեղինակությունը[49]։ Հռչակագրային ակտը վերացնում էր Իռլանդիայի ժողովրդի փոխարեն Իռլանդիայում ցանկացած անձի խոսելու հնարավորությունը, և անհրաժեշտ էր, որ ակտը հանվեր, նախքան ժողովրդը կկարողանար լսված լինել[50]։:
Դեկլարատիվ ակտի դեմ նման ընդվզումը սովորական էր Սվիֆթի աշխատություններում, և նա անընդհատ վիճում էր այդ ակտի դեմ՝ խթանելով Իռլանդիայի ինքնավարությունը[51]։ Սա չի նշանակում, որ Իռլանդիայի անկախությունը պետք է անլուրջ վերաբերվել, քանի որ Սվիֆթը համարում էր ինքնապահովումը որպես «իրենց ինքնաոչնչացնող մեղսակցությունը կասեցնելու միակ միջոցը, որի մասին նրանք բավականաչափ տեղյակ չէին.[51]։
Իռլանդիայի ժողովրդին
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դրափիերի չորրորդ նամակը՝ Իռլանդիայի ժողովրդին կամ երկու խոսք Իռլանդիայի ժողովրդին, Իռլանդիայի ժողովրդի կարճ պաշտպանությունը, գրվել է 1724 թվականի հոկտեմբերի 13-ին և հրապարակվել է 1724 թվականի հոկտեմբերի 21-ին կամ 1724 թվականի հոկտեմբերի 22-ին, այն օրը, երբ լորդ Քարթերեթը ժամանեց Դուբլին։ Նամակի ողջ ընթացքում Դրեյփերը ձևացնում է, որ Քարթերեթի տեղափոխումը Իռլանդիա՝ Վուդի արտոնագիրը կիրարկելու համար, Վուդի դաշնակիցների կողմից արտադրված բամբասանք էր, թեև Սվիֆթը գիտեր հակառակը[52]։
Չորրորդ նամակը գրվել է ի պատասխան Վուդի արտոնագրի բրիտանացի կողմնակիցների կողմից իռլանդացիների դեմ առաջադրված բազմաթիվ մեղադրանքների, ներառյալ պապական ազդեցության և դավաճանության մասին պնդումները։ Նամակի մեծ մասը պատասխան է այս մեղադրանքներին և հերքելու հետագա փաստարկներն այն մասին, որ Վուդի մետաղադրամը կարող է օգտակար լինել իռլանդացիների համար[53]։ Նամակի երանգը պարզ է. Վուդի դաշնակիցները չարիք են քարոզում, որը կվնասի Իռլանդիային։ Այնուամենայնիվ, Վուդը միայն երկրորդական թիրախ է, Ուոլփոլի նման գործիչները ծաղրվում են հակասության մեջ իրենց դերի համար[54]։
Չորրորդ նամակի մեծ մասը նվիրված է վիճաբանությանը, որը պտտվում է իռլանդացի ժողովրդի քաղաքական ազատության շուրջ։ Հենց այս փաստարկի համար էլ Դրափիերը հալածվեց, քանի որ նրա խոսքերը դիտվում էին որպես բրիտանական իշխանությանը մարտահրավեր նետելու և, հնարավոր է, թագավորից անկախություն հռչակելու կոչ[54] : Դրափիերը անցկացնում է հավատարմության և անհավատարմության միջև նուրբ սահման, քանի որ նա մեղադրում է, որ իռլանդացիները հավատարիմ են միայն իրենց թագավորին, որն ուներ «Իռլանդիայի արքա» տիտղոսը, բայց ոչ Անգլիային[54]։
Թող ով այլ կերպ մտածի, ես՝ Մ.Բ. Դրափիերս, հայտարարում եմ, որ հաջորդ Աստծո ներքո ես կախված եմ միայն իմ ինքնիշխան թագավորից և իմ երկրի օրենքներից. և ես այնքան հեռու եմ Անգլիայի ժողովրդից կախված լինելուց, որ եթե նրանք երբևէ ապստամբեն իմ ինքնիշխանի դեմ (ինչը Աստված մի արասցե), ես պատրաստ կլինեի Նորին Մեծության առաջին հրամանով զենք վերցնել նրանց դեմ, ինչպես արեցին իմ որոշ հայրենակիցներ Պրեստոնում։ Եվ եթե այդպիսի ապստամբությունն այնքան հաջողված լիներ, որ հավակնորդին կանգնեցներ Անգլիայի գահին, ես կհամարձակվեի խախտել այդ կանոնադրությունը այնքանով, որ կկորցնեի իմ արյան յուրաքանչյուր կաթիլը, որպեսզի խանգարեմ նրան լինել Իռլանդիայի թագավոր - Դրափիեր[53]
|
Ի պաշտպանություն իր ազգի, Դրապյերը հերքում է դավաճանության և պապական հավատարմության պնդումները Վուդի և նրա պաշտպանների (հատկապես Ուոլփոլի) դեմ՝ նրանց անվանելով նույնքան դավաճան, որքան յակոբական ապստամբները և խորհրդարանական «կլոր գլուխները»։ Դրափիերը հավատում էր, որ Աստծո նախախնամությունը աջակցում է Իռլանդիայի ժողովրդին, սակայն նրա կամքը պահանջում է, որ Իռլանդիայի ժողովուրդը ոտքի կանգնի դավաճան բրիտանացիների դեմ[55]։
Դրափիերի նամակների ամենահայտնի և հակասական հայտարարությունը հետևում է Իռլանդիայի թագավորին հավատարմության պնդումներին.
Ես մի փոքր շեղվեցի, որպեսզի թարմացնեմ և շարունակեմ այդ ոգին, որն այդքան բարձրացել է ձեր մեջ, և որպեսզի տեսնեք, որ ԱՍՏԾՈ, ԲՆՈՒԹՅԱՆ, ԱԶԳԵՐԻ և ձեր ԵՐԿՐԻ օրենքներով դուք ԵՔ և ՊԱՐՏԱՎՈՐ եք նույնքան ԱԶԱՏ լինել՝ որպես ձեր եղբայրներ Անգլիայում[53] |
։
Այս փաստարկը հետևում է Ջոն Լոքի քաղաքական փիլիսոփայությանը «Կառավարության մասին երկու տրակտատներում» (1689)[54]։ Լոքը գրել է, որ ժողովուրդն իրավունք ուներ դիմադրելու իր կառավարությանը, երբ ոտնահարվում էին իրենց սեփականության իրավունքները, և որ ազգերն ունեն նույն ինքնիշխան իրավունքները, նույնիսկ երբ դրանք նվաճվել են ուրիշի կողմից[54]։ Երկրորդական հռետորական պայքար սկսվեց Ուոլփոլի և իռլանդացիների միջև՝ կապված Վուդի արտոնագրի հետ[54]։ Փոյնինգի օրենքը բրիտանական պառլամենտի կողմից ընդունված օրենք էր, որը թույլ էր տալիս նրանց վերահսկել Իռլանդիայի բոլոր իրավաբանական անձինք և չեղյալ համարել Իռլանդիայի խորհրդարանական անկախությունը, երբ դա իրենց հարմար կլիներ[11]։ Ավանդաբար, Իռլանդիայի կառավարիչները իրենց դիտարկում էին որպես ինքնիշխան թագավորություն և ոչ թե ենթակա տարածք, որը պետք է վերահսկվի Փոյնինգի օրենքով[11]։ Դրափիերը համաձայնեց օրենքի իռլանդական մեկնաբանության հետ և ներառեց Molyneux-ի փաստարկների ասպեկտները, որոնք միավորում էին օրենքի սխալ մեկնաբանության և Լոքի քաղաքական փիլիսոփայության ապացույցները[54]։
Լորդ Քարթերեթը չորրորդ նամակից կարդաց հատվածներ Իռլանդիայի սահմանադրական անկախության մասին Իռլանդիայի գաղտնիության խորհրդին և պնդեց, որ դրանք դավաճանություն են[56]։ Այդ ժամանակ էր, որ Հարդինգը ձերբակալվեց նամակները տպելու համար և 300 ֆունտ ստեռլինգ պարգև առաջարկվեց Դրափիերի ինքնության համար[57]։ Լորդ Քարթերեթը գրել է, որ ձերբակալությունն ու պարգևատրումը «դժբախտ պատահարի» հետևանք են եղել, և նա չի ցանկանում նման կերպ պատասխանել[58]։ Լորդ Միդլթոնը նույնպես ստիպված եղավ դատապարտել իր նախկին դաշնակցին՝ Դրափիերին, արքեպիսկոպոս Քինգն արձագանքեց նամակներին՝ ասելով, որ դրանք «ծիծաղելի են և սատիրիկ կերպով գրված»[59][60]։ Այնուամենայնիվ, արքեպիսկոպոսը հրապարակայնորեն պաշտպանեց սահմանադրական գործողությունները, քան մյուս երեքը, և նրա աջակցությունը պատճառ դարձավ, որ մյուս կարևոր պաշտոնյաները քննադատեն նրան[61]։
Անկախ Դրափիերի դեմ ուղղված հայտարարությունից և իռլանդական կարևոր պաշտոնյաների կողմից հնչեցրած խոսքերից, Իռլանդիայի ժողովուրդը կանգնած էր գրողի կողքին, և հենց նրանց աջակցությունն էր պաշտպանում Սվիֆթին[62]։
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Beaumont, Charles Allen. Swift's Use of the Bible. Athens: University of Georgia, 1965.
- Cornu, Donald (1939). «Swift, Motte, and the Copyright Struggle: Two Unnoticed Documents». Modern Language Notes. Modern Language Notes, Vol. 54, No. 2. 54 (1939): 114–124. doi:10.2307/2912284. JSTOR 2912284.
- Coxe, William. Memoirs of the Life and Administration of Sir Robert Walpole, Earl of Orford. London: T. Cadell and W. Davies (1798).
- Craik, Sir Henry. Life of Jonathan Swift: Vol. II. 2nd ed. London: Macmillan, 1894.
- Ehrenpreis, Irvin (1962 թ․ ապրիլի 16). Jonathan Swift: Volume III. Harvard University Press, 1983. ISBN 0-674-85835-2.
- Fabricant, Carole. «Speaking for the Irish Nation: The Drapier, the Bishop, and the Problems of Colonial Representation». Gulliver's Travels and Other Writings: 465–500.
- Ferguson, Oliver W (1962). Jonathan Swift and Ireland. University of Illinois Press, 1962.
- Foster, R. F. Modern Ireland, 1600–1972. London: Penguin, 1988.
- Goodwin, A (1936). «Woods Halfpence». The English Historical Review. LI (1936): 647–674. doi:10.1093/ehr/LI.CCIV.647.
- Hachey, Thomas E.; Joseph M. Hernon; Lawrence John McCaffrey (1996). The Irish experience: a concise history (2nd ed.). M.E. Sharpe. ISBN 1-56324-791-7.
- Johnson, James William. «Swift's Historical Outlook». The Journal of British Studies. 4, No. 2 (May 1965): 52–77.
- Leerssen, Joep. Mere Irish and Fior-Ghael: Studies in the Idea of Nationality. Cork: Cork University Press, 1996.
- Martin, Sydney. The Hibernia Coinage of William Wood (1722–1724). C4 Publications: Ann Arbor, Mich., 2007.
- Mason, William Monck. History of St. Patrick's Cathedral. W. Folds:Strand-Street Dublin, 1820.
- Mahony, Robert. «Protestant Dependence and Consumption in Swift's Writings». Gulliver's Travels and Other Writings: 501–524.
- Moore, Seán. «Our Irish Copper-Farthen Dean: Swift's Drapier's Letters, the 'forging' of a modernist Anglo-Irish literature, and the Atlantic world of paper credit». Atlantic Studies. 2, No 1 (2005): 65–92.
- Nicolson, William. Letters on Various Subjects Vol. II. ed Dublin: John Nichols, 1809.
- Smith, Sophie (1910). Dean Swift. London: Methuen & Co., 1910.
- Swift, Jonathan. Correspondence. Vol. IV. Ed. Harold Williams. Oxford: Clarendon Press, 1965.
- Swift, Jonathan. Drapier's Letters. Ed. Herbert Davis. Oxford: Oxford University Press, 1935.
- Swift, Jonathan (1935). Letters of Jonathan Swift to Charles Ford. Ed. D. Nichol Smith, Oxford: Clarendon Press, 1935.
- Swift, Jonathan. The Prose Works of Jonathan Swift, Vol. VI; The Drapier's Letters. Ed. Temple Scott. London: George Bell and Sons, 1903.
- Treadwell, J. M. «Swift, William Wood, and the Factual Basis of Satire». Journal of British Studies. 15.2 (1976): 76–91.
- Weedon, Margaret. «An Uncancelled Copy of the First Collected Edition of Swift's Poems». The Library. 5.XXII (1967): 44–48.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- The Drapier's Letters Internet Archive (լուսապատճենած գրքեր)
- The Drapier's Letters, The Prose Works of Jonathan Swift,(չաշխատող հղում)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դրափիերի նամակներ» հոդվածին։ |
|
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ A դրափիերը կամ դրափերըկտորի վաճառական է
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Letter 1 Intro Note
- ↑ Coxe 396–399
- ↑ The Cambridge History of English and American Literature, Volume IX, VI. 19. "Pamphlets on Irish affairs: Drapier's Letters."
- ↑ 5,0 5,1 Smith p. 271
- ↑ Moore p. 84
- ↑ 7,0 7,1 Goodwin p. 649
- ↑ Hachey p.34
- ↑ 9,0 9,1 Drapier's Letters p. 142
- ↑ Moore p. 66
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Moore p. 73
- ↑ 12,0 12,1 Goodwin p. 661
- ↑ 13,0 13,1 Ferguson p. 96
- ↑ 14,0 14,1 Ehrenpreis p.198
- ↑ Smith p. 266–267
- ↑ Beaumont p. 44
- ↑ 17,0 17,1 Ehrenpreis p. 208
- ↑ 18,0 18,1 Ferguson p. 110
- ↑ Prose Works Letter 6 Intro Note
- ↑ Prose Works Letter 5
- ↑ Prose Works Letter 7 Intro Note
- ↑ Letters p. 106
- ↑ 23,0 23,1 23,2 Prose Works Letter 1
- ↑ Ehrenpreis p. 317-318
- ↑ 25,0 25,1 Ehrenpreis p. 210
- ↑ Ferguson p. 99
- ↑ 27,0 27,1 27,2 Moore p. 81
- ↑ Ferguson p. 101
- ↑ Treadwell p. 76–91
- ↑ Ferguson p. 98
- ↑ Prose Works Letter 2 Intro Note
- ↑ Treadwell p. 86
- ↑ Ferguson p. 104
- ↑ 34,0 34,1 Prose Works Letter 2
- ↑ Ehrenpreis p 226;229–230;249–250.
- ↑ Ferguson p. 105
- ↑ 37,0 37,1 Ferguson p. 106-107
- ↑ 38,0 38,1 Ferguson p. 107
- ↑ Ehrenpreis p. 324
- ↑ 40,0 40,1 Ehrenpreis p. 235
- ↑ Prose Works Letter 3 Intro Note
- ↑ 42,0 42,1 Ehrenpreis p. 238
- ↑ Mason p. 336
- ↑ 44,0 44,1 44,2 Prose Works Letter 3
- ↑ Ehrenpreis p. 240
- ↑ Beaumont p. 42
- ↑ Beaumont p. 43
- ↑ Smith p. 274
- ↑ Ehrenpreis p. 243
- ↑ Fabricant p. 481
- ↑ 51,0 51,1 Mahony p. 508
- ↑ Ferguson p. 114
- ↑ 53,0 53,1 53,2 Prose Works Letter 4
- ↑ 54,0 54,1 54,2 54,3 54,4 54,5 54,6 Ehrenpreis p. 255
- ↑ Craik p. 74
- ↑ Coxe p. 396–397
- ↑ Ferguson p. 115
- ↑ Drapier's Letters p. xliii
- ↑ Henry Downes, 25 October 1724. Letters on Various Subjects p. 588
- ↑ Goodwin p. 671
- ↑ Ferguson p. 121
- ↑ Drapier's Letters pp. xlii–xliii