Դիմիտրի Անդրուսով
.svg){kind=small}
Դիմիտրի Անդրուսով (նոյեմբերի 7, 1897[1][2][3][…], Տարտու, Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[4] - ապրիլի 1, 1976[1], Բրատիսլավա, Սլովակիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, Չեխոսլովակիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն[1]), ռուսական ծագումով սլովակ երկրաբան, Սլովակիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամ։ Երկրաբանության առաջին պրոֆեսորն էր Սլովակիայի քոլեջներում։ Նա համարվում է ժամանակակից սլովակյան երկրաբանության հիմնադիրը։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դիմիտրիուս Անդրուսովը ծնվել է 1897 թվականի նոյեմբերի 7-ին նախկին Յուրիևում (այժմ՝ Տարտու), այն ժամանակ Ռուսական կայսրությունում (այժմ՝ Էստոնիա)։ Նա Հենրիխ Շլիմանի թոռն է և երկրաբան Նիկոլայ Իվանովիչ Անդրուսովի որդին[6]։ 1915-1918 թվականներին ուսանել է Սանկտ Պետերբուրգի համալսարանում։ Ավելի ուշ, 1920-1922 թվականներին, սովորել է Ֆրանսիայի Սորբոնի համալսարանում։ Իր ուսումը Դիմիտրիուսը շարունակել է Պրահայում Չեխիայի տեխնիկական համալսարանի քիմիական տեխնոլոգիայի ֆակուլտետում և ավարտել այն 1925 թվականին։ 1929 թվականից սկսած աշխատել է Տեխնիկական համալսարանում[6]։
Չեխիայում բարձրագույն կրթություն ստանալուց հետո երկրի գերմանական զավթման ժամանակ նա անցել է Սլովակիա, որտեղ 1938 թվականից սկսած աշխատել է Բրատիսլավայում Սլովակիայի տեխնիկական համալսարանում։ 1940 թվականից սկսած սկսել է աշխատել միաժամանակ Կոմենսկու անվան համալսարանի բնական գիտությունների ֆակուլտետում, երկրաբանական և հնէաբանության ինստիտուտի գլխամասային գրասենյակում։ Նա Սլովակիայի քոլեջներում աշխատող երկրաբանության առաջին պրոֆեսորն էր[7]։ Միևնույն ժամանակ Իմրիշ Կարվաշի օգնությամբ նա մասնակցել է Սլովակիայի երկրաբանական հետազոտության հիմնադրմանը, որը նա ղեկավարել է 1940-1945 թվականներին։ 1952 թվականին Անդուսովը դարձել է Կոմենսկու անվան համալսարանի բնական գիտությունների ֆակուլտետի երկրաբանության բաժնի ղեկավարը և մինչև 1970 թվականն աշխատել է այդ պաշտոնում։ Երկրաբանության և երկրաբանական քարտեզագրման ուսանողների ուսուցումից բացի, որպես ուսուցիչ նա գրել է մի քանի դասագրքեր և դասավանդման ձեռնարկներ, անձամբ ղեկավարել դասընթացներ և դաշտային էքսկուրսիաներ, որտեղ նա գործնականում փոխանցում էր իր գիտելիքները։ Նա նաև Երկրաբանական լաբորատորիայի հիմնադիրն էր և 1957-1958 թվականներին առաջին տնօրենը, որը հետագայում վերածվեց Սլովակիայի գիտությունների ակադեմիայի երկրաբանական ինստիտուտի։
Գիտական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նրա հետազոտական հետաքրքրությունները բազմակողմանի են։ Նրա լայն հետաքրքրությունները նվիրված էին երկրաբանությանը, շերտագրությանը, տեկտոնիկային, հնէաբանությանը, հանքավայրերի աշխարհագրությանը և ճարտարագիտական երկրաբանությանը։ Նա ուսումնասիրել է Արևմտյան Կարպատների Կլիպեն և Ֆլիսկ գոտիները, ինչպես նաև Կենտրոնական Արևմտյան Կարպատները և հատկապես մատրիցային մակերևույթները[6]։ Նա ցույց տվեց խոշոր ծածկույթների գոյությունը Արևմտյան Կարպատներում և տարբեր օրոգենետիկական փուլերի չափերը։ Նա նաև սահմանել է մի քանի տեկտոնիկ միավորներ և ստացել է մեզոզոյան դարաշրջանի Կարպատյան սինկլինորիումների պալեոգրաֆիկական նկարը։ Նրա հետազոտության արդյունքներն ավելացրեցին Արևմտյան Կարպատների հատուկ տեկտոնական և շերտագրական միավորների գիտելիքները և դարձան դրանց կառուցվածքի և հարակից երկրաբանական միավորներին վերաբերող ժամանակակից հասկացության հիմքը[6]։
Նրա գիտական աշխատանքը բարձր է գնահատվում առաջատար եվրոպական երկրաբանների աշխատանքների շարքում։ Նրա հետազոտության արդյունքները ամփոփվել են հինգ ծավալային մենագրության մեջ The Geological research of Klippen zone of the Western Carpathians (1931 - 1955), Apercu de la Géologie des Carpathes occidentales de la Slovauie centrale (1931), three volumes of The Geology of Czechoslovak Carpathians (1958 - 1965) և Grundriss der Tektonik der Nördlichen Karpaten (1968) մենագրությունները[8], որը համարվում է արևմտյան Կարպատների տեկտոնային կառուցվածքի սինթեզի կարևոր կետերից մեկը, որը հիմնված է գեոսինկլինյան տեսության սկզբունքների վրա։ Նա Չեխոսլովակիայի և արտասահմանյան գիտական ամսագրերում բազմաթիվ մենագրային աշխատանքների և շուրջ 250 աշխատանքների հեղինակ է։ Բացի գիտական գործունեությունից, նա նաև լուծել է գործնական երկրաբանական խնդիրներ՝ կապված ջրամբարների, երկաթուղիների, թունելների և ոչ մետաղական հանքավայրերի որոնման հետ։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 2,0 2,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Studenti pražských univerzit 1882–1945
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #121313794 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Evidence zájmových osob StB
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Veľký, J. (Ed.), 1978, Encyklopédia Slovenska I. zväzok A — D. Veda, Bratislava, p. 52 (In Slovak)
- ↑ Cambel, B., Slavkay, M., Kaličiak, M., 2000, Významní slovenskí geológovia. Biografia, Veda, Bratislava, 506 pp. (In Slovak)
- ↑ Barica, J., 2004, Malý Slovenský Panteón vedy a techniky. Úrad priemyselného vlastníctva SR, Bratislava, p. 104 (In Slovak)
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դիմիտրի Անդրուսով» հոդվածին։ |
| ||||||||||||
