Գրիգորի Չապկիս
| Գրիգորի Չապկիս | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ծնվել է | փետրվարի 24, 1930 |
| Ծննդավայր | Քիշնև, Ռումինիայի թագավորություն |
| Մահացել է | հունիսի 13, 2021 (91 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Կիև, Ուկրաինա |
| Գերեզման | Բայկովո գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  Ռումինիայի թագավորություն,  ԽՍՀՄ և  Ուկրաինա |
| Կրթություն | Կիևի ազգային մշակույթի և արվեստի համալսարան |
| Մասնագիտություն | պարուսույց և պարող |
| Պարգևներ և մրցանակներ |    և  |
 Grigoriy Chapkis Վիքիպահեստում | |
Գրիգորի Չապկիս (ուկրաիներեն՝ Григо́рій Микола́йович Ча́пкіс, փետրվարի 24, 1930, Քիշնև, Ռումինիայի թագավորություն - հունիսի 13, 2021, Կիև, Ուկրաինա[1]), ուկրաինացի արտիստ և պարուսույց, միջազգային երեք մրցույթների հաղթող, Ուկրաինայի ժողովրդական արտիստ (2010)[2]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1930 թվականի փետրվարի 24-ին Քիշնևում, հրեական ընտանիքում[3]։ Հայրը դերձակ էր, մայրը՝ տնային տնտեսուհի[4][5][6]։ Ընտանիքում խոսակցական լեզուն իդիշն էր[7]։ Հետագայում ընտանիքը տեղափոխվել է Բենդերի, որտեղ Գրիգորին 1940 թվականին ընդունվել է պիոներպալատի պարի խմբակը։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին տարհանվել են Ղազախստան։ Գրիգորիի ավագ եղբայրը՝ Իոսիֆը (1920—1944) զոհվել է ռազմաճակատում[8][9][10]։
Պատերազմից հետո Չապկիսները բնակություն են հաստատել Կիևում, որտեղ Գրիգորին ընդունվել է երկաթուղային ուսումնարան և «Աշխատանքային ռեզերվներ» ընկերության երգի-պարի անսամբլ։ 16 տարեկանում սկսել է իր պրոֆեսոնալ կարիերան որպես պարող․ 1946 թվականի փետրվարից անդամագրվել է Ուկրաինայի պարի պետական անսամբլին, որի կազմում հանդես է եկել 26 տարի շարունակ՝ մասնակցելով գրեթե բոլոր պարային բեմադրություններին, արտասահմանյան 70 հյուրախաղերին։
Արտիստական գործունեության հետ մեկտեղ Գրիգորի Չապկիսն զբաղվել է մանկավարժական աշխատանքով։ Կիևի Բորիս Գրինչենկոյի անվան համալսարանի արվեստի ինստիտուտի խորեոգրաֆիայի ամբիոնի պրոֆեսոր էր[11][12], Կիևի մշակույթի համալսարանի խորեոգրաֆիկ արվեստների պրոֆեսոր[13][14]։ 2007 թվականից ղեկավարել է իր անունը կրող պարի դպրոցը։
Վախճանվել է 2021 թվականի հունիսի 13-ին Կիևում, թաղվել Բայկովյան գերեզմանատանը[15]։
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Աշխատանքային գերազանցության համար» մեդալ (30.06.1951)[16]
- «Աշխատանքային արիության համար» մեդալ (24.11.1960)
- Ուկրաինական ԽՍՀ վաստակավոր արտիստի կոչում (1964)
- Ուկրաինական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստի կոչում (08.02.2010)[17]
- Յարոսլավ Իմաստունի V աստիճանի շքանշան (24.02.2020)[18]
Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Танец и Любовь: секрет долголетия. Киев: Ателье 16, 2007.
- Мои женщины: невыдуманные истории. Киев: редакция газеты «Вісті», 2010.
Ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1992 — Дорога никуда — ոստիկանապետ
- 2008 — Осенний вальс — բալետմայստեր
- 2008 — Ломбард — քրեական հեղինակություն
Հեռուստատեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 2006—2007 — Պարեր աստղերի հետ (1—3 եթերաշրջաններ) — մրցավար
- 2018 — Ծիծաղի լիգա — «Луганская сборная» թիմի հրավիրած աստղ
- 2019 — Պարեր աստղերի հետ (7—8 եթերաշրջաններ) — մրցավար
Ընտանիքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ամուսնացել է չորս անգամ։
- Դուստրը (առաջին ամուսնությունից)՝ Լիլիա Չապկիսը (ծնվ. 1958), պարուսույց էր Իտալիայում (Արեցցոյում)։ Ամուսնացել էր օպերետի արտիստ, տենոր Եվգենի Սաֆրոնչիկի հետ (ծնվ. 1949).
- Թոռնուհին՝ Աննա Սաֆրոնչիկը (ծնվ. 1981), դերասանուհի է։
- Որդին (երկրորդ ամուսնությունից)՝ Գրիգորի Գրիգորևիչ Չապկիսը (անգլ.՝ Greg Chapkis, ծնվ. 1979), հիփ-հոփի պարուսույց է Սան Ֆրանցիսկոյում։
- Երրորդ կինը՝ Ալլա Բորիսի Չապկիսը (ծնվ. 1952), ազգային ավիացիոն համալսարանի ուսումնա-մեթոդական բաժնի պետն էր։
- Չապկիսի չորրորդ կինը նրա թոռնուհու՝ Աննա Սաֆրոնչիկի հասակակիցն էր և ամուսնուց փոքր էր 51 տարով։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Хореограф Григорій Чапкіс пішов із життя
- ↑ ХОРЕОГРАФ ГРИГОРІЙ ЧАПКІС ПІШОВ ІЗ ЖИТТЯ
- ↑ Детство Григория Чапкиса(չաշխատող հղում): Фотография семьи Чапкис на фоне ресторана его деда Элькуны Чапкиса (на вывеске — Restaurant Elcuna Ceapchis) в Новых Каушанах (в довоенной Бессарабии) — в 21 км от Бендер, откуда происходила вся семья Чапкис. Согласно генеалогическим источникам, Григорий Чапкис родился и вырос в Новых Каушанах.
- ↑ Список владельцев бизнесов в Новых Каушанах (1924): Ноех Чапкис значится хозяином шорной мастерской, его отец Элькун Чапкис — ресторана.
- ↑ «Интервью Григория Чапкиса». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 22-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 31-ին.
- ↑ Ефим Коган «Еврейская жизнь в Бессарабии сквозь линзу местечка Каушаны» (докторский тезис): упоминаются ресторан Элькуна Чапкиса и шорная мастерская Ноеха Чапкиса (стр. 111).
- ↑ 90 лет Чапкису
- ↑ «Интервью с Г. Н. Чапкисом». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 19-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 31-ին.
- ↑ Книга памяти воинов-евреев, павших в боях с нацизмом Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine: Рядовой Иосиф Николаевич Чапкис погиб под Шяуляем 25 августа 1944 года.
- ↑ Иосиф Чапкис на сайте «Память народа»: призван из Бендер в 1941 году, похоронен в братской могиле в селе Круопяй (Литва).
- ↑ {{Cite web|url=http://im.kubg.edu.ua/struktura/2011-06-23-12-44-46/spetsialnist-khoreohrafiia/sklad.html?pid=389&sid=593:Чапкіс-Григорій-Миколайович%7Ctitle=Чапкіс(չաշխատող հղում) Григорій
- ↑ «ВИКЛАДАЧІ СУЧАСНОЇ ХОРЕОГРАФІЇ | Факультет хореографічного мистецтва» (ուկրաիներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 14-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 14-ին.
- ↑ «Грег Чапкіс: Живіть і дихайте танцем». Київський університет культури (ուկրաիներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 14-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 14-ին.
- ↑ «Чапкіс Григорій Миколайович». im.kubg.edu.ua. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
- ↑ Чапкиса похоронили рядом с Каденюком и Майбородой: фото могилы хореографа
- ↑ https://portal-kultura.ru/upload/iblock/d5e/1951.07.14.pdf
- ↑ УПУ|128/2010|8 февраля 2010|Про відзначення державними нагородами України
- ↑ УПУ|56/2020|24 февраля 2020|Про нагородження Г. Чапкіса орденом князя Ярослава Мудрого
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գրիգորի Չապկիս» հոդվածին։ |
|
