Բեյլե Տուշնադ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Բեյլե Տուշնադ
Զինանշան

ԵրկիրՌումինիա Ռումինիա
Մակերես1,89 կմ²
ԲԾՄ650±1 մետր
Բնակչություն1372 մարդ (դեկտեմբերի 1, 2021)[1]
Ժամային գոտիUTC+2 և UTC+3
Փոստային դասիչ535100
Պաշտոնական կայքtusnadfurdo.info
Բեյլե Տուշնադ (Ռումինիա)##
Բեյլե Տուշնադ (Ռումինիա)

Բեյլե Տուշնադ (ռումիներեն՝ Băile Tuşnad, հունգ.՝ Tusnádfürdő Տուշնադֆյուրդյո, արտասանություն: [ˈtuʃnaːtfyrdøː] ( )), քաղաք Ռումինիայում՝ Տրանսիլվանիա երկրամասի Հարղիտա ժուդեցում (շրջանում), երկրի մայրաքաղաք Բուխարեստից մոտավորապես 190, մերձակա խոշոր բնակավայրից՝ Բրաշով քաղաքից 57 կիլոմետր հեռավորության վրա[2]։ Լեռնային առողջարան է (ծովի մակերևույթից բարձրությունը՝ 650 մ), համբավվել է իր հանքային աղբյուրներով։ Քաղաքից ոչ հեռու՝ 960 մետր բարձրության վրա, Ռումինիայի՝ հրաբխային ծագմամբ միակ լիճն է ընկած՝ Սֆինտա Անա (Սուրբ Աննա) անվանումով։

Բեյլե Տուշնադը Ռումինիայի ամենափոքր քաղաքն է. բնակչության թվաքանակը 2009 թվականի տվյալներով եղել է 1.635[3], 2016 թվականի տվյալներով՝ 1.684[4]: Բնակչության 90 տոկոսից ավելին ռումինական հունգարներ են՝ սեկեյներ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնադրվել է 1842 թվականին, քաղաքի կարգավիճակ ստացել 1968 թվականին։

Բեյլե Տուշնադում կան կաթոլիկական տաճար և ուղղափառ եկեղեցի՝ գեղատեսիլ որմնանկարներով (այդ թվում՝ արտաքին պատերին)։

Առողջարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տուշնադի հանքային աղբյուրների մասին առաջին հիշատակությունը վերաբերում է XVII դարին։ Իսկ առաջին առողջարաններն այստեղ կառուցվել են 19-րդ դարի երկրորդ կեսին։ Հանքային աղբյուրների ջրերն օգտակար են սիրտ-անոթային և նյարդային համակարգերի հիվանդությունների բուժման համար[5]։

1980 թվականից ի վեր Տուշնադում պարբերաբար անց են կացվում հունգար մտածողների, քաղաքական գործիչների հավաք-հանդիպումներ[6]։ Հունգարիայի նախագահ Վիկտոր Օրբանը, 2014 թվականի հուլիսի 14-ին ելույթ ունենալով այստեղ[7], հայտարարել է, որ ազատականությունը պարտադիր չէ ժողովրդավարության համար[8]։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2002 թվականին անցկացված մարդահամարի տվյալներով քաղաքի բնակչության թվաքանակը եղել է 1.728[9]: у місті проживали

Քաղաքի բնակչության ազգային կազմը.

Ազգությունը Անձանց թվաքանակը Տոկոսը
հունգարներ 1615 93,5%
ռումիններ 106 6,1%
գնչուներ 7 0,4%

Մայրենի լեզու են հայտարարել՝

Լեզուն Անձանց թվաքանակը Տոկոսը
հունգարերենը 1619 93,7%
ռումիներենը 102 5,9%
գնչուերենը 7 0,4%

Քաղաքի բնակչության կազմը ըստ դավանանքի.

Դավանանքը Անձանց թվաքանակը Տոկոսը
հռոմեակաթոլիկներ 1437 83,2%
ռեֆորմատներ 122 7,1%
ուղղափառներ 112 6,5%
ունիտարներ 31 1,8%
լյութերականներ (սինոդա-պրեսվիտերական) 5 0,3%
հիսունականներ 3 0,2%
անկրոն 2 0,1%
հունադավան կաթոլիկներ 1 0,1%
ադվենտիստներ 1 0,1%
աթեիստներ 1 0,1%

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 2021 Romanian censusNational Institute of Statistics.
  2. Фізичні відстані розраховані за координатами населених пунктів
  3. «Populația stabilă la 1.01.2009 total din care de 18 ani și peste» (румунською). Արխիվացված է օրիգինալից 10.09.2012-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  4. «Populația României pe localități la 1 ianuarie 2016» (PDF). Institutul Național de Statistică. 06.05.2016.
  5. Маньшина Н.В. Лечение на курортах Румынии / в кн. Низовский А.Ю., Маньшина Н.В., Румыния, : М. Вече, 2005, с. 270
  6. budapester.hu(չաշխատող հղում)Կաղապար:Toter Link, Budapester Zeitung vom 23. Juli 2007.
  7. Csaba Tóth (2014-07-29). «Full text of Viktor Orbán's speech at Băile Tușnad (Tusnádfürdő) of 26 July 2014» (անգլերեն). The Budapest Beacon. Վերցված է 2021-08-22-ին.
  8. Nikolaus Piper: Wir Untertanen. Wie wir unsere Freiheit aufgeben, ohne es zu merken. Hamburg 2019. S. 13.
  9. «Structura Etno-demografică a României» (румунською). Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բեյլե Տուշնադ» հոդվածին։