Բալիական վագր
| Բալիական վագր | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||
|
||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||
| Panthera tigris balica | ||||||||||
| Հատուկ պահպանություն | ||||||||||
| Արեալ | ||||||||||
 |
Բալիական վագր[1] (լատ.՝ Panthera tigris balica), վագրերի վերացող տեսակ, որը հանդիպում է միայն Բալի կղզում։ Այս վագրերի առաջին տեսակը կոչվում է ինդոնեզյան, մյուս երկուսը՝ ճավայական վագր (արդեն վերացած) և ջիբրալթարյան վագր (վերացման վտանգի առջև)։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գոյություն ունի Բալիական վագրի առաջացման 2 թեորիա։ Առաջինի համաձայն ճավայական և բալիական վագրերը եղել են մի տեսակից։ Սառցե դարաշջրանից հետո հնարավոր է, որ կենդանիներից յուրաքանչյուրը հայտնվել է տարբեր կղզիներում։ Եվ այստեղից էլ առաջացել են նրանց անունները։ Երկրորդ թեորիայի համաձայն վագրը հասել է Բալի կղզի և այստեղ դրել իր տունը։
Արտաքին տեսքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բալիական վագրը համարվում է ամենակարճ տեսակը վագրերի շրջանում։ Արուների մարմնի երկարությունը հասնում է 120-230 սմ, իսկ էգերինը՝ 93-183 սմ։ Արուների քաշը հասնում է 90-100 կգ, իսկ էգերինը՝ 65-80 կգ։ Մազերը շատ կարճ է, բաց նարնջագույն գույն է և ամբողջ մարմնով տարածվում են սև հատվածներ։ Հաճախ այդ սև հատվածների մեջ նկատելի են մուգ գունավորման օղակներ։
Ապրելակերպը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
.jpg)
Ապրելակերպը նման է մյուս վագրերի ապրելակերպին։ Այս տեսակի վագրերի կյանքի տևողությունը 8-10 տարի է։
Բազմացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էգերն ունենում են 2-3 ձագ, որոնց քաշը հասնում է 0,9-1,3 կգ։ Ձագերը մնում են մոր մոտ 1,5-2 տարի։
Թվաքանակի կրճատումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Առաջին վագրը սպանվեց 1911 թվականի նոյեմբերի 3-ին կղզում Օսկար Վոյնիչի կողմից (անգլ.՝ Oszkar Vojnich)։ Նա սպանել էր հասուն վագրի՝ կղզու հյուսիս-արևմտյան մասում՝ Հունունգ Հոնդոլոյի և Բանյուպոխ գետի միջև։ Տեղացիները հետաքրքրվեցին վագրի տեսակով և սկսվեց մասսայական որսորդություն։ Բարոնը այս ամենը նկարագրել է իր «Արևելյան Հնդկաստանում» գրքում, որը հրատարակվել է 1913 թվականին Բուդապեշտում[2]։
Բալիական վագրի տեսակը համարվեց վերացող 1937 թվականի սեպտեմբերի 27-ին, այն բանից հետո, երբ սպանվեց հասուն արու վագր Բալիի արևմուտքում[3]։ Տեսնելով կղզու փոքր տարածքը, ոչ բարենպաստ պայմանները, դժվար թե ինչ-որ կենդանի ողջ մնա։
Վագրը տեղացիների մշակույթում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
_001.jpg)
Բալիում բնակվողների համար վագրը մեծ նշանակություն ուներ։ Այն շատ հաճախ է հիշատակվում ժողովրդական հեքիաթներում և արվեստի նմուշներում։ Ոմանք կենդանուն համարում էին գերբնական ուժերի տեր երևույթ։
Կենդանիների հիմնական մասի վերացումից հետո տեղացիները սկսեցին ոչնչացնել կենդանու հետ կապված բոլոր իրերը։ Չնայած այս ամենին որոշ նմուշներ դեռևս պահպանվում են։ Ավելի շատ տեղեկություններ հանդիպում են հունգարացի բարոն Վոյնիչեմից, ով կարողացել էր կենդանուն գցել ցանցը և լուսանկարել նրան։ Ինչպես նաև հայտնաբերվել են որոշ ոսկորներ։ Լոնդոնի բրիտանական թանգարանում պահվում է կենդանիների մասունքների ոչ այնքան մեծ հավաքածու։ Չնայած նրան, որ կենդանիները գրեթե վերացել են, այնուամենայնիվ նրանք մեծ դեր են խաղում տեղացիների կրոնական հավատալիքների մեջ։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
_445.jpg)
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Սոկոլով, վերացող կենդանիների ցուցակ, կաթնասուններ
- ↑ Vojnich, G. 1913: A Kelet-Indiai Szigetcsoporton [in the East Indian Archipelago]. Singer & Wolfner, Budapest, pp. 264.
- ↑ Buzas, B. and Farkas, B. 1997. An additional skull of the Bali tiger, Panthera tigris balica (Schwarz) in the Hungarian Natural History Museum. Miscellanea Zoologica Hungarica Vol 11 pp: 101-105.