Առաջադիր պլացենտա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Առաջադիր պլացենտա
Պլացենտայի տեղակայումը
Տեսակհիվանդության կարգ
Հիվանդության ախտանշաններՎառ կարմիր, անցավ հեշտոցային արյունահոսություն[1]
Բժշկական մասնագիտությունմանկաբարձություն
ՀՄԴ-9641.0 և 641.1
Ռիսկի գործոններԲարձր տարիք, ծխել, նախորդող կեսարյան հատում, ծննդաբերության խթանում, կամ հղիության ընդհատում[2][3]
ԱխտորոշումՈւՁՀ[1]
Տարբերակիչ ախտորոշումՊլացենտայի շերտազատում[1]
ԲուժումԱնկողնային ռեժիմ, կեսարյան հատում[1]
Բարդություններմոր կողմից։ հետծննդաբերական արյունահոսություն[4]
Երեխայի կողմից։ Պտղի աճի դանդաղում[1]
Հաճախությունհղիությունների 0.5% դեպքերում[5]
ՍկիզբըՀղիության երկրորդ կես[1]
 Placenta previa Վիքիպահեստում

Առաջադիր պլացենտա, երբ պլացենտան (ընկերք) գտնվում է արգանդի ներսում, բայց ոչ նորմալ դիրքով՝ պարանոցային բացվածքի մոտ կամ վրա[1]։ Ախտանիշներից է հեշտոցային արյունահոսությունը հղիության երկրորդ կեսում[1]։ Վառ կարմիր արյունահոսությունը կապված չէ ցավի հետ[1]։ Հնարավոր բարդություններից է պլացենտայի մեծացումը, շատ ցածր զարկերակային ճնշումը կամ հետծննդաբերական արյունահոսությունը[4][3]։ Վտանգավոր բարդություն է նաև պտղի աճի դանդաղումը[1]։

Ռիսկի գործոններից է հղիությունը մեծ տարիքում, ծխելը, նախորդող կեսարյան հատումը, ծննդաբերության խթանումը կամ հղիության ընդհատումը[2][3]։ Ախտորոշումը հաստատում է ՈՒՁՀ-ով[1]։ Այն դասակարգվում է որպես հղիության բարդություն[1]։

Մինչև 36 շաբաթական հղիության դեպքում, եթե նկատվում է որոշակի արյունահոսություն, ապա խորհուրդ է տրվում անկողնային ռեժիմ և խուսափել սեռական հարաբերությունից[1]։ 36 շաբաթականից բարձր հղիության կամ առատ արյունահոսության դեպքում խորհուրդ է տրվում կատարել կեսարյան հատում[1]։ Մինչև 36 շաբաթական հղիության դեպքում կորտիկոստերոիդների ներարկումը կարող է արագացնել պտղի թոքերի աճը[1]։ Այս խնդիրը կարող է լուծվել ինքնուրույն, եթե առաջադիր պլացենտան առաջացել է հղիության վաղ շրջաններում[1]։

Այն հանդիպում է հղիությունների 0.5% դեպքերում[5]։ Ավելի քան չորս կեսարյան հատումներից հետո՝ հղիությունների 10% դեպքերում[3]։ Հիվանդացության մակարդակը բարձրացել է 20-րդ դարի վերջում և 21-րդ դարի սկզբում[2]։ Այս վիճակն առաջին անգամ նկարագրվել է 1685 թ-ին Փոլ Պորտարի կողմից։

Նշաններ և ախտանիշներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջադիր պլացենտա ունեցող կանանց մոտ հաճախ դիտվում է անցավ, վառ կարմիր հեշտոցային արյունահոսություն։ Այն սովորաբար արտահայտվում է հղիության 32-րդ շաբաթում, բայց հնարավոր է նաև հղիության երրորդ եռամսյակի կեսում[6]։ Առաջադիր պլացնետա ունեցող կանանց ավելի քան կեսի մոտ (51.6%) ծննդաբերությունը սկսվում է ժամանակից շուտ[7]։ Արյունահոսությունը սկզբնական շրջանում թույլ է արտահայտված, սակայն կարող է շատանալ պլացենտայի շերտազատվող մակերեսի մեծացմամբ պայմանավորված։ Առաջադիր պլացենտա պետք է կասկածել, եթե 24 շաբաթական հղիությունից հետո նկատվում է արյունահոսություն։ Կանանց մոտ 22%-ի մոտ դիտվում է հետծննդաբերական արյունահոսություն[4]։

Հնարավոր է պտղի գլխի ախտահարում։

Պատճառներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջադիր պլացենտայի իրական պատճառը հայտնի չէ։ Ենթադրվում է, որ այն կապված է էնդոմետրիումի սպիացման կամ ատրոֆիային հետևող անոթավորման խանգարման հետ, որն առաջացել է նախորդող վնասվածքի, վիրահատության կամ ինֆեկցիայի արդյունքում[8]։

Ռիսկի գործոններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հետևյալ գործոնները համարվում են առաջադիր պլացենտայի առաջացման ռիսկի գործոններ․ Ռիսկի գործոններն իրենց շանսերի հարաբերակցությամբ[9]

Ռիսկի գործոն Շանսերի հարաբերակցություն
Մոր տարիքը ≥ 40 (կամ < 20) 9.1
Արգելված թմրանյութեր 2.8
Կեսարյան հատում ≥ 1 2.7
Ծննդաբերություն ≥ 5 (ի տարբերություն չծննդաբերածների) 2.3
Ծննդաբերություն 2–4 (ի տարբերություն չծննդաբերածների) 1.9
Մինչ աբորտ իրականացնելը 1.9
Ծխել 1.6
Բնածին արատներ 1.7
Արական սեռի պտուղ (ի տարբերություն իգականի) 1.1
Զարկերակային գերճնշում հղիության ընթացքում (պրեէկլամպսիա) 0.4
  • Նախորդող հղիությունների դեպքում առաջադիր պլացենտայի առկայություն (ռեցիդիվների հաճախականությունը 4–8%)[10], կեսարյան հատում[11], միոմէկտոմիա[12] կամ էնդոմետրիումի վնասում՝ կյուրետաժի հետևանքով[10]
  • 20 տարեկանից երիտասարդ կանայք գտնվում են ռիսկի խմբում, իսկ 35 տարեկանից բարձր կանայք ռիսկի խմբում են տարիքի մեծացմանը զուգահեռ
  • Ալկոհոլի օգտագործումը նախկինում համարվում էր ռիսկի գործոն, սակայն այս հոդվածը կասկածի տակ է առնում այդ փաստը[13]
  • Կանայք, ովքեր նախկինում ունեցել են հղիություններ (բազմապտղություն), հատկապես երբ հղիություններն արագ հաջորդել են միմյանց, գտնվում են ռիսկի խմբում՝ արգանդի բազմակի անգամ վնասման պատճառով[12]
  • Հղիության ընթացքում ծխելը[14], կոկայինի օգտագործումը[15][16]
  • Երկպտուղ հղիության ժամանակ պլացենտայի մեծացման արդյունքում կամ էրիթրոբլաստոզի դեպքում կանայք գտնվում են ռիսկի խմբում
  • Ռասսայական պատկանելիությունը համարվում է վիճելի ռիսկի գործոն․ հետազոտությունների մի մասը ցույց է տալիս, որ Ասիայի և Աֆրիկայի բնակչությունը գտնվում է ռիսկի խմբում, սակայն մյուս հետազոտությունները չեն գտնում որևէ տարբերություն
  • Պլացենտայի ախտաբանություն (պորտալարի թաղանթային միակցում, հավելյալ բիլթ, երկբիլթ՝ երկոտիկանի պլացենտա)[10]
  • Պտուղը գտնվում է անկանոն դիրքում՝ հետույքային (սկզբից հետույքը) կամ միջաձիգ ( արգանդին հորիզոնական )

Առաջադիր պլացենտան համարվում է պլացենտայի սերտաճման ռիսկի գործոն։

Դասակարգում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնականում տարբերում ենք առաջադիր պլացենտայի չորս աստիճան[14], սակայն հիմա առանձնացնում ենք «հիմնական» և «երկրորդական» դեպքեր[17]

Տեսակ Նկարագրություն
Երկրորդական Պլացենտան գտնվում է արգանդի ստորին սեգմենտում, իսկ ստորին սահմանը չի ծածկում ներքին օղը
Հիմնական Պլացենտան գտնվում է արգանդի ստորին սեգմենտում և ստորին սահմանը ծածկում է ներքին օղը

Առաջադիր պլացենտան կարող է դասակարգվել նաև հետևյալ կերպ․

Լրիվ՝ երբ պլացենտան ամբողջությամբ ծածկում է արգանդի պարանոցը

Մասնակի՝ երբ պլացենտան մասնակի է ծածկում արգանդի պարանոցը

Եզրային՝ երբ պլացենտան վերջանում է արգանդի պարանոցի սահմանին՝ ներքին օղից 2 սմ հեռավորության վրա

Ախտորոշում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անամնեզը կարող է բացահայտել արյունազեղում առաջային հատվածում։ Որովայնի զննման արդյունքում հայտնաբերվում է ոչ նուրբ, փափուկ և թուլացած արգանդ։ Պլացենտայի անկանոն դրության հետևանքով հնարավոր է որոշել պտղի թեք, հետույքային կամ միջաձիգ դրությունը Լեոպոլդ-Լազարևիչի հնարքների օգնությամբ։ 35% դեպքերում առկա է պտղի անկանոն դիրք[18]։ Առաջադիր պլացենտայի հայտնաբերման դեպքում խուսափում են հեշտոցային քննությունից[14]։

Հաստատող[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պլացենտայի առաջադրությունը կարող է հաստատվել ՈՒՁՀ-ով[19]։ Տրանսվագինալ ՈՒՁՀ-ն ունի ավելի բարձր ճշտություն տրանսաբդոմինալի հետ համեմատած, ինչը հնարավորություն է տալիս որոշել տարածությունը պլացենտայի և պարանոցային օղի միջև։ Այն դարձրեց առաջադիր պլացենտայի ավանդական դասակարգումը հնացած[20][21][22][23]։

Կարող ենք ստանալ կեղծ դրական պատասխան հետևյալ դեպքերում[24]․

  • Գերլցված միզապարկը ճնշում է արգանդի ստորին սեգմենտը
  • Միոմետրիումի կծկումը, որը տեղափոխում է պլացենտար հյուսվածքը դեպի ցած
  • Ցածր դիրքը հղիության վաղ շրջաններում, որը երրորդ եռամսյակում կարող է համարվել միանգամայն նորմալ արգանդի տարբերակված աճի հետևանքով։

Նման դեպքերում կրկնակի հետազոտությունը կատարվում է 15-30 րոպե հետո։

Աշխարհի այն հատվածներում, որտեղ ուլտրաձայն հետազոտությունն անհասանելի է, ախտորոշումը հաստատվում է վիրահատական միջամտությամբ։ Շատ կարևոր դեր է խաղում հետազոտության իրականացման ժամանակը։ Եթե կնոջ մոտ չկա սուր արյունահոսություն, ապա վիճակը կարելի է վերահսկել առանց վիրահատական միջամտության մինչև 36-րդ շաբաթը։ Նման ժամկետում ծնված երեխաների ապրելիության ցուցանիշները նույնքան լավն են, որքան հասուն ժամկետում ծնված երեխաների դեպքում։

Վարում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախնական գնահատումն անհրաժեշտ է մոր և պտղի կարգավիճակն որոշելու համար։ Չնայած, որ արյունահոսության առաջին էպիզոդից սկսած կանայք բուժվել են հիվանդանոցում՝ մինչև երեխայի ծնունդը, ներկայումս մինչև 30 շաբաթական հղիության դեպքում, երբ ո՛չ մորը, ո՛չ պտղին վտանգ չի սպառնում, առաջադիր պլացենտայի ամբուլատոր բուժումը համարվում է անվտանգ։ Եթե պտուղը խոշոր է և պտղի կամ մոր մոտ առկա է տագնապային վիճակ, ապա ցուցված է կատարել անհապաղ ծննդալուծում։ Հնարավոր է արյան ծավալի (ճնշում ապահովելու) կամ արյան պլազմայի (ֆիբրինոգենի մակարդակ ապահովելու) փոխարինման կարիք լինի։

Կորտիկոստերոիդների կիրառումը ցուցված է հղիության 24-34-րդ շաբաթում, հաշվի առնելով վաղաժամ ծննդաբերության հնարավոր բարձր ռիսկը[1]։

Ծննդաբերություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծննդալուծման տարբերակն ընտրվում է ըստ մոր, պտղի կլինիկական վիճակի և ՈՒՁՀ տվյալների։ Թեթև աստիճանի դեպքում (1-ին և 2-րդ) հնարավոր է կատարել հեշտոցային ծննդալուծում։ Մանկաբարձության և գինեկոլոգիայի թագավորական քոլեջը խորհուրդ է տալիս կատարել հեշտոցային ծննդալուծման փորձ այն դեպքում, երբ պլացենտան գտնվում է ներքին օղից ոչ պակաս, քան 2սմ հեռավորության վրա[25]։ Հեշտոցային ծննդալուծման փորձի ժամանակ ծնարանում ներկա են գտնվում մանկաբարձ-գինեկոլոգ և անեսթեզիոլոգ։ Պտղի դիսթրեսի և 3-րդ, 4-րդ աստիճանների դեպքում ցուցված է կատարել կեսարյան հատում։ Կեսարյան հատումը հակացուցված է դիսեմինացված ներանոթային մակարդման համախտանիշի (ԴՆՄ) դեպքում։ Հնարավոր է անհրաժեշտություն ծագի մանկաբարձի կողմից առաջային տեղակայված պլացենտան անջատելու։ Նման դեպքերում սպասվում է մեծաքանակ արյունահոսություն, այդ պատճառով պետք է ունենալ փոխներարկման համար անհրաժեշտ արյուն և արյան բաղադրիչներ։ Եզակի դեպքերում կատարվում է արգանդի հեռացում[26]։

Բարդություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոր մոտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Արյունահոսություն ծննդաբերության սկզբում
  • Պտղի անկանոն դիրք
  • Ոչ նորմալ պլացենտա
  • Հետծննդաբերական արյունահոսություն
  • Առաջադիր պլացենտան մեծացնում է հետծննդաբերական արյունահոսության և սեպսիսի ռիսկը, քանի որ ստորին սեգմենտը, որին միացած էր պլացենտան, ծննդաբերությունից հետո ավելի վատ է կրճատվում

Պտղի մոտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ներարգանդային աճի դանդաղում (դեպքերի 15%)[10]
  • Հիպօքսիա
  • Վաղաժամ ծննդաբերություն
  • Մահ

Համաճարակաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամբողջ աշխարհում շուրջ 200 ծննդաբերությունից մեկի դեպքում հանդիպում է առաջադիր պլացենտան[5]։ Ենթադրվում է, որ առաջադիր պլացենտայի հանդիպման հաճախականությունը բարձրանում է կեսարյան հատման ավելացմանը զուգընթաց[27]։ Տարածաշրջանային տարբերությունները կարող են պայմանավորված լինել էթնիկ պատկանելիությամբ և սննդակարգով[5]։

Աֆրիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամբողջ աշխարհում առաջադիր պլացենտայի հանդիպման հաճախականությունը ամենացածրն է Աֆրիկայում՝ Սահարայից հարավ, միջինում կազմելով 1000 հղիություններից 2,7-ը։ Չնայած ցածր տարածվածությանը, այն խորը ազդեցություն է թողել Աֆրիկայում, քանի որ բացասաբար է ազդում թե՛ մոր, թե՛ պտղի վրա։ Մոր մոտ առաջադիր պլացենտայի ամենատարածված հետևանք է համարվում սահմանային արյունահոսությունը մինչ ծննդաբերությունը և ծննդաբերությունից հետո (նախածննդաբերական և հետծննդաբերական արյունահոսություն), որը համարվում է մահվան հիմնական պատճառ այնպիսի երկրներում, ինչպիսին Տանզանիան է։ Աֆրիկացի կանանց շրջանում առաջադիր պլացենտայի զարգացման ռիսկի գործոններ են հանդիսանում նախորդող հղիությունը, նախածննդաբերական շրջանում ալկոհոլի օգտագործումն ու ցուցաբերվող ոչ լիարժեք գինեկոլոգիական օգնությունը[28]։ Հյուսիսային Աֆրիկայում առաջադիր պլացենտան կազմում է 1000 հղիություններից 6,4-ը[5]։

Ասիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխարհում առաջադիր պլացենտայի տարածվածությամբ առաջին տեղն է գրավում Չինաստանը[5], կազմելով 1000 հղիություններից 12,2-ը։ Մասնավորապես, առաջադիր պլացենտան առավել տարածված է Հարավարևելյան Ասիայում, չնայած դրա պատճառը դեռևս ուսումնասիրված չէ։ Ասիացի կանանց մոտ կան մի շարք ռիսկի գործոններ, որոնք նպաստում են առաջադիր պլացենտայի առաջացմանը, օրինակ՝ հղիությունը 35 և ավելի բարձր տարիքում, նախկինում ունեցած ծննդաբերությունը կեսարյան հատման ճանապարհով, բազմապտուղ հղիությունը, նախկինում ունեցած ինքնաբեր վիժումները կամ աբորտը։ Ասիական երկրների շրջանում առաջադիր պլացենտան առավել հաճախ հանդիպում է Ճապոնիայում (1000-ից 13,9) և Կորեայում (1000-ից 15)[5]։ Մերձավոր Արևելքի երկրներում առաջադիր պլացենտայի ցուցանիշները ցածր են, օրինակ՝ Սաուդյան Արաբիայում (1000-ից 7,3) և Իսրայելում (1000-ից 4,2)։

Ավստրալիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջադիր պլացենտայի տարածվածության ցուցանիշներով երկրորդ մայրցամաքն Ավստրալիան է, որտեղ այն հանդիպում է 1000 հղիություններից 9,5-ի դեպքում[5]։ Այս ցուցանիշների հիման վրա հետազոտողները կատարել են պտղի սկանավորում, ստուգելով վերջինիս յուրահատկությունն ու զգայունությունը։ Եզրակացությամբ հաստատվեց, որ առաջադիր պլացենտայի սահմանը (պլացենտայի և պարանոցի միջև ընկած հեռավորությունը) պետք է գտնվի ավելի ցածր մակարդակի վրա, որպեսզի բարձրացվի ախտորոշման ճշտությունն ու խուսափենք սկրինինգային կեղծ դրական արդյունքներից[29]։

Եվրոպա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եվրոպայում առաջադիր պլացենտան հանդիպում է 1000 հղիություններից 3,6 դեպքերում[30]։

Լատինական Ամերիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լատինական Ամերիկայում առաջադիր պլացենտան հանդիպում է 1000 հղիություններից 5,1 դեպքերում[5]։

Հյուսիսային Ամերիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հյուսիսային Ամերիկայում առաջադիր պլացենտան հանդիպում է 1000 հղիություններից 2,9 դեպքերում։ Էթնիկ տարբերությունը վկայում է այն մասին, որ սպիտակամորթ կանանց մոտ առաջադիր պլացենտան առավել հաճախ է հանդիպում, քան սևամորթ կանանց մոտ։ Առաջադիր պլացենտան հիմնականում հանդիպում է սոցիալապես անապահով կանանց շրջանում՝ հղիների անբավարար խնամքով պայմանավորված։ Հյուսիսային Ամերիկայի սոցիալ-տնտեսական ժողովրդական տվյալների համաձայն՝ սևամորթ կանանց մեծ մասը գտնվում է սոցիալապես անապահով վիճակում և այդ պատճառով էլ նրանք հաճախ են ունենում առաջադիր պլացենտա[5]։

Նոր Շոտլանդիայի այն նորածինները, ովքեր ծնվել են հղիության ընթացքում առաջադիր պլացենտա ունեցող մորից, գրանցել են մահացության 3-4 անգամ ավել մակարդակ, քան նորմալ հղիության արդյունքում ծնված նորածինները։ Սրան նպաստում են նաև մի շարք գործոններ, օրինակ՝ պտղի մոր արգանդում գտնվելու տևողության երկարելը կամ մոր բարձր տարիքը։ Փրկված երեխաները ծնվել են տարբեր բնածին արատներով, ունեցել են շնչառական տարբեր խնդիրներ և արյան համակարգի տարբեր խանգարումներ[30]։

Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ ԱՄՆ-ում առաջադիր պլացենտայի հանդիպման հաճախականությունն ավելանում է կեսարյան հատման աճին զուգահեռ[31]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 «Placenta Previa – Gynecology and Obstetrics – Merck Manuals Professional Edition». Merck Manuals Professional Edition (կանադական անգլերեն). 2017 թ․ հոկտեմբեր. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Palacios-Jaraquemada, JM (2013 թ․ ապրիլ). «Caesarean section in cases of placenta praevia and accreta». Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology. 27 (2): 221–32. doi:10.1016/j.bpobgyn.2012.10.003. PMID 23127895.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Allahdin, S; Voigt, S; Htwe, TT (2011). «Management of placenta praevia and accreta». Journal of Obstetrics and Gynaecology. 31 (1): 1–6. doi:10.3109/01443615.2010.532248. PMID 21280984.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Fan, D; Xia, Q; Liu, L; Wu, S; Tian, G; Wang, W; Wu, S; Guo, X; Liu, Z (2017). «The Incidence of Postpartum Hemorrhage in Pregnant Women with Placenta Previa: A Systematic Review and Meta-Analysis». PLOS One. 12 (1): e0170194. doi:10.1371/journal.pone.0170194. PMC 5249070. PMID 28107460.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 Cresswell, JA; Ronsmans, C; Calvert, C; Filippi, V (2013 թ․ հունիս). «Prevalence of placenta praevia by world region: a systematic review and meta-analysis». Tropical Medicine & International Health : TM & IH. 18 (6): 712–24. doi:10.1111/tmi.12100. PMID 23551357.
  6. ↑ Callander, Kevin P. Hanretty; illustrated by Ian Ramsden, Robin (2004). Obstetrics illustrated (6th ed., Reprinted. ed.). Edinburgh [etc.]: Churchill Livingstone. էջ 187. ISBN 978-0-443-07267-3.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  7. ↑ Fan, Dazhi; Wu, Song; Liu, Li; Xia, Qing; Wang, Wen; Guo, Xiaoling; Liu, Zhengping (2017 թ․ հունվարի 9). «Prevalence of antepartum hemorrhage in women with placenta previa: a systematic review and meta-analysis». Scientific Reports. 7: 40320. doi:10.1038/srep40320. PMC 5220286. PMID 28067303.
  8. ↑ Dashe, JS; McIntire, DD; Ramus, RM; Santos-Ramos, R; Twickler, DM (2002 թ․ մայիս). «Persistence of placenta previa according to gestational age at ultrasound detection». Obstetrics and Gynecology. 99 (5 Pt 1): 692–7. doi:10.1016/s0029-7844(02)01935-x. PMID 11978274.
  9. ↑ Jr, [edited by] E. Albert Reece, John C. Hobbins; foreword by Norm F. Gant (2006). Clinical obstetrics : the fetus and mother (3 ed.). Malden, MA: Blackwell Pub. էջ 1050. ISBN 978-1-4051-3216-9. {{cite book}}: |first= has generic name (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 Kendrick, Chantal Simon, Hazel Everitt, Tony (2005). Oxford handbook of general practice (2nd ed.). Oxford: Oxford University Press. էջեր 793. ISBN 978-0-19-856581-9.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  11. ↑ Weerasekera, D. S. (2000). «Placenta previa and scarred uterus — an obstetrician's dilemma». Journal of Obstetrics & Gynaecology. 20 (5): 484–5. doi:10.1080/014436100434659. PMID 15512632.
  12. ↑ 12,0 12,1 Brinsden, Judith Collier, Murray Longmore, Mark (2006). Oxford handbook of clinical specialties (7th ed.). Oxford: Oxford University Press. էջ 1970. ISBN 978-0-19-853085-5.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  13. ↑ Aliyu, MH; Lynch, O; Nana, PN; Alio, AP; Wilson, RE; Marty, PJ; Zoorob, R; Salihu, HM (2011 թ․ հուլիս). «Alcohol consumption during pregnancy and risk of placental abruption and placenta previa». Maternal and Child Health Journal. 15 (5): 670–6. doi:10.1007/s10995-010-0615-6. PMID 20437196.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 Arulkumaran, edited by Richard Warren, Sabaratnam (2009). Best practice in labour and delivery (1st ed., 3rd printing. ed.). Cambridge: Cambridge University Press. էջեր 142–146. ISBN 978-0-521-72068-7. {{cite book}}: |first= has generic name (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  15. ↑ Handler, A; Kistin, N; Davis, F; Ferré, C (1991 թ․ ապրիլի 15). «Cocaine use during pregnancy: perinatal outcomes». American Journal of Epidemiology. 133 (8): 818–25. doi:10.1093/oxfordjournals.aje.a115961. PMID 2021149.
  16. ↑ Kistin, N; Handler, A; Davis, F; Ferre, C (1996 թ․ հուլիս). «Cocaine and cigarettes: a comparison of risks». Paediatric and Perinatal Epidemiology. 10 (3): 269–78. doi:10.1111/j.1365-3016.1996.tb00050.x. PMID 8822770.
  17. ↑ https://www.rcog.org.uk/en/guidelines-research-services/guidelines/gtg27/
  18. ↑ Cotton, DB; Read, JA; Paul, RH; Quilligan, EJ (1980 թ․ հուլիսի 15). «The conservative aggressive management of placenta previa». American Journal of Obstetrics and Gynecology. 137 (6): 687–95. doi:10.1016/s0002-9378(15)33242-7. PMID 7395932.
  19. ↑ Bhide, Amar; Thilaganathan, Basky (2004). «Recent advances in the management of placenta previa». Current Opinion in Obstetrics and Gynecology. 16 (6): 447–51. doi:10.1097/00001703-200412000-00002. PMID 15534438.
  20. ↑ Farine, D; Fox, HE; Jakobson, S; Timor-Tritsch, IE (1988 թ․ սեպտեմբեր). «Vaginal ultrasound for diagnosis of placenta previa». American Journal of Obstetrics and Gynecology. 159 (3): 566–9. doi:10.1016/s0002-9378(88)80009-7. PMID 3048096.
  21. ↑ Oppenheimer, LW; Farine, D; Ritchie, JW; Lewinsky, RM; Telford, J; Fairbanks, LA (1991 թ․ հոկտեմբեր). «What is a low-lying placenta?». American Journal of Obstetrics and Gynecology. 165 (4 Pt 1): 1036–8. doi:10.1016/0002-9378(91)90465-4. PMID 1951509.
  22. ↑ Neale, E. J.; Rogers, M. S. (1989 թ․ հուլիսի 1). «Vaginal ultrasound for ruling out placenta previa. Case report». BJOG: An International Journal of Obstetrics and Gynaecology. 96 (7): 881. doi:10.1111/j.1471-0528.1989.tb03334.x.
  23. ↑ Smith, RS; Lauria, MR; Comstock, CH; Treadwell, MC; Kirk, JS; Lee, W; Bottoms, SF (1997 թ․ հունվար). «Transvaginal ultrasonography for all placentas that appear to be low-lying or over the internal cervical os». Ultrasound in Obstetrics & Gynecology. 9 (1): 22–4. doi:10.1046/j.1469-0705.1997.09010022.x. PMID 9060125.
  24. ↑ Sutton, David (2003). Textbook of radiology and imaging (7th ed.). Edinburgh: Churchill Livingstone. էջեր 1064. ISBN 978-0-443-07109-6.
  25. ↑ «Placenta Previa, Placenta Previa Accreta and Vasa Previa: Diagnosis and Management». RCOG Guidelines — Green-top 27. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 15-ին.
  26. ↑ Kayem, G; Davy, C; Goffinet, F; Thomas, C; Clément, D; Cabrol, D (2004 թ․ սեպտեմբեր). «Conservative versus extirpative management in cases of placenta accreta». Obstetrics and Gynecology. 104 (3): 531–6. doi:10.1097/01.AOG.0000136086.78099.0f. PMID 15339764.
  27. ↑ Miller, DA; Chollet, JA; Goodwin, TM (1997 թ․ հուլիս). «Clinical risk factors for placenta previa-placenta accreta». American Journal of Obstetrics and Gynecology. 177 (1): 210–4. doi:10.1016/s0002-9378(97)70463-0. PMID 9240608.
  28. ↑ Senkoro, Elizabeth Eliet; Mwanamsangu, Amasha H.; Chuwa, Fransisca Seraphin; Msuya, Sia Emmanuel; Mnali, Oresta Peter; Brown, Benjamin G.; Mahande, Michael Johnson (2017). «Frequency, Risk Factors, and Adverse Fetomaternal Outcomes of Placenta Previa in Northern Tanzania». Journal of Pregnancy (անգլերեն). 2017: 5936309. doi:10.1155/2017/5936309. ISSN 2090-2727. PMC 5339534. PMID 28321338.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)
  29. ↑ Olive, E. C.; Roberts, C. L.; Nassar, N.; Algert, C. S. (2006 թ․ նոյեմբերի 23). «Test characteristics of placental location screening by transabdominal ultrasound at 18-20 weeks». Ultrasound in Obstetrics & Gynecology (անգլերեն). 28 (7): 944–949. doi:10.1002/uog.3873. ISSN 0960-7692. PMID 17121427.
  30. ↑ 30,0 30,1 Crane, J (2004). «Neonatal outcomes with placenta previa». Obstetrics & Gynecology. 93 (4): 541–544. doi:10.1016/s0029-7844(98)00480-3. ISSN 0029-7844.
  31. ↑ Goodwin, T. Murphy; Chollet, Janet A.; Miller, David A. (1997 թ․ հուլիսի 1). «Clinical risk factors for placenta previa–placenta accreta». American Journal of Obstetrics & Gynecology (English). 177 (1): 210–214. doi:10.1016/S0002-9378(97)70463-0. ISSN 1097-6868.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Առաջադիր պլացենտա» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Առաջադիր_պլացենտա&oldid=9805075» էջից