Անկշտանց

Անկշտանց, գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Վանի վիլայեթում, Գավաշի գավառակում (ըստ ոմանց Հայոց ձոր գավառում)։ Գտնվում էր Ոստան քաղաքի մոտակայքում։

Անվան ստուգաբանություն

Գյուղի անվանումը կապված է Հայկի և Բելի առասպելի հետ։ Իբր այս վայրում Հայկ նահապետը հանգիստ է առնում և անցնում։ Ուստի Հայկի մասին հարցնող զինվորներին պատասխանել են «Հայկ հանգիստ էառ և անց», որից էլ առաջացել է Հանկշտանց անունը։

Մեկ այլ տարբերակի վերծանմամբ նշանակում է «անկուշտների» գյուղ։

Աշխարհագրություն

Եղել է ծառազուրկ, բայց բերրի հողեր ունեցող գյուղ։ Գյուղը կապված էր Վանա լճի առափնյա շրջանի և Վան քաղաքի հետ։

Պատմություն

Գյուղը թուրքերի կողմից կողոպուտի և ավերման է ենթարկվել 1895 թվականի ջարդերի ժամանակ։ Անկշտանցի բնակիչները մասնակցել են Վանի՝ 1915-ի պաշտպանությանը։ Նրանց մի մասին հաջողվել է փրկվել կոտորածներից և ապաստան գտնել Արևելյան Հայաստանում։

Բնակչություն

1850-ական թվականներին ունեցել է 14 տուն՝ 108 հայ բնակչով։ 1909 թվականին ուներ 60 տուն՝ 305 հայ բնակիչներով։

Տնտեսություն

Բնակիչները զբաղվում էին երկրագործությամբ, այգեգործությամբ և անասնապահությամբ։

Պատմամշակութային կառույցներ

Գյուղի շրջակայքում պահպանվել էին միջնադարյան կառույցների՝ եկեղեցու և բնակավայրի ավերակներ։

Անկշտանցն ուներ Ս. Ստեփանոս անունով եկեղեցի։ Գյուղի մոտ գտնվում էր նույնանուն վանքը։

Կրթություն

Գյուղում գործում էր հայկական նախակրթական վարժարան։

Տես նաև

• Վանի նահանգի հայաբնակ բնակավայրեր

Աղբյուրներ

• «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
• Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 422)։