Անդրե Միշել

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անդրե Միշել
ֆր.՝ Andrée Michel
Ծնվել էսեպտեմբերի 22, 1920(1920-09-22)[1][2]
ԾննդավայրՎալորիս[2]
Մահացել էփետրվարի 8, 2022(2022-02-08)[2] (101 տարեկան)
Մահվան վայրԲուսսի-Սեն-Ժորժ[2]
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
ԿրթությունԷքս Մարսել համալսարան, Գրենոբլի համալսարան և Փարիզ 1 Պանթեոն-Սորբոն համալսարան
Մասնագիտությունսոցիոլոգ, կանանց իրավունքների պաշտպան և ֆեմինիստ

Անդրե Միշել (սեպտեմբերի 22, 1920(1920-09-22)[1][2], Վալորիս[2] - փետրվարի 8, 2022(2022-02-08)[2], Բուսսի-Սեն-Ժորժ[2]), ֆրանսիացի սոցիոլոգ, ֆեմինիստ, հակագաղութատիրական և հակամիլիտարիստ[3][4]։

Սոցիոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էքս Մարսել համալսարանում իրավագիտության աստիճան ստանալուց հետո Միշելը փիլիսոփայություն է սովորել Գրենոբլ Ալպերի համալսարանում և դարձել միջնակարգ դպրոցի ուսուցիչ։ Ֆրանսիայի ազատագրումից հետո նա տեղափոխվել է Փարիզ և 1959 թվականին Փարիզի համալսարան 1 Պանթեոն-Սորբոնում ստացել սոցիոլոգիայի դոկտորի կոչում[5]։ Նա սկսել է կենտրոնանալ խտրականության, գենդերային և դասակարգային անհավասարությունների, ռազմականացման և քաղաքացիության քննարկումների վրա[6]։ Նրա առաջին հրապարակումը վերաբերել է Ֆրանսիայում ալժիրցի բանվորների պայմաններին[7]։

1950 թվականից Մոնթրեյի բնակիչ Միշելը կիսել է իր առօրյան աշխատանքային միգրանտների, մարմնավաճառների և բանվոր դասակարգի ընտանիքների հետ[8]։ 2007 թվականին նա նշել է, որ «այսօր աղքատները նույնքան դժվարությամբ են ապրում մայրաքաղաքում, որքան հիսուն տարի առաջ»[9]։ Նա 1951 թվականին միացել է Ֆրանսիայի Գիտական հետազոտությունների ազգային կենտրոնին և դասավանդել է արտասահմանում Միացյալ Նահանգների, Ալժիրի, Կանադայի, Լատինական Ամերիկայի և Բելգիայի բազմաթիվ համալսարաններում։

Ֆեմինիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բացահայտ ֆեմինիստ ակտիվիստ Միշելը միացել է Mouvement français pour le planning familial-ին և Pénélopes-ին։ 1965 թվականին մասնակցել է Ժողովրդավարական շարժմանը՝ Մադլեն Գիլբերտի, Մարգարիտ Թիբերտի, Ժիզել Հալիմիի, Քոլետ Աուդրիի և Էվելին Սուլերոտի կողքին։ 1973 թվականին Միշել Պերրոթը կազմակերպել է կանանց պատմության առաջին դասընթացը Ֆրանսիայում՝ Jussieu Campus-ում[10]։ Միշելը ներկա է եղել "La femme et la famille dans les sociétés développées" համաժողովին[11]։

Միշելը La femme et la famille dans les sociétés développée, ինչպես նաև Le Féminisme գրքի հեղինակն է, որը տպագրվել է Que sais-je?-ում 1980 թվականին։ Նա գրքերում խիստ քննադատել է Ֆրանսիայում գոյություն ունեցող պատրիարքությանը[12]։

Հակագաղութատիրություն և հակամիլիտարիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալժիրի անկախության պատերազմի ժամանակ Միշելը Jeanson ցանցի մի մասն է եղել և դատավարության ժամանակ փորձություն կատարել հանցանքների մեջ մեղադրվողների օգտին։ Հայտնի է եղել, որ նա Շառլոտ Դելբոյին առաջարկել է հրատարակել այն գիրքը, որը հայտնի է դարձել որպես Auschwitz and After[13]: Նա եղել է առաջին կինը, որն աշխատել է որպես մարդկային հետազոտող Միջուկային էներգիայի մասին տեղեկատվության համար գիտնականների խմբում և 1985 թվականին միացել Մոնիկ Սենեի հետ՝ հրատարակելով տեքստեր ռազմականացման և կանանց նկատմամբ բռնության փոխհարաբերությունների վերաբերյալ[14]։ Վրդովված ֆրանսիական միջուկային փորձարկումներից Տահիտիում և Նոր Կալեդոնիայում՝ նա համերաշխություն է ցուցաբերել այդ շրջաններում փորձարկումների զոհերի հետ։

Միշելն սկսել է ուսումնասիրել «ռազմաարդյունաբերական համալիրը»[15], տերմին, որը նա առաջին ֆրանսիացի հեղինակներից մեկն է եղել, որն օգտագործել է[16]։ Նրա տեքստերն այս հարցի վերաբերյալ ծառայել են որպես ինտերսեկցիոնալության մասին նրա աշխատությունների նախակարապետը[17]։ 1984 թվականին նա հայտարարել է, որ «1980-ին, երբ ես սկսեցի հետազոտություններ կատարել ռազմականացման վերաբերյալ, ես ինձ անվանեցի պացիֆիստ […]։ Այսօր ես նախընտրում եմ ինձ հայտարարել հակամիլիտարիստ»[18]։ 1990 թվականին նա ստեղծել է «Քաղաքացիներ հանուն խաղաղության» ցանցը, որը հազարավոր ստորագրություններ է ուղարկել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին՝ դեմ քվեարկելու Իրաք-քուվեյթյան պատերազմին[19]։ 1995 թվականին նա հրատարակել է «Արդարություն և ճշմարտություն Բոսնիա և Հերցեգովինայի համար»՝ արտահայտելով իր զայրույթը Սրեբրենիցայի ջարդերի և Բոսնիայի ցեղասպանությանը նպաստող անձանց դեմ[20]։ Surarmement, pouvoir, démocratie գրքում նա բացատրել է, թե ինչպես է պատրիարքությունն օգտագործում «անվտանգություն» և «ազգային պաշտպանություն» հասկացությունները՝ կանանց ճնշելու համար[21]։ Citoyennes militairement incorrectes գրքում նա ցույց է տալիս 20-րդ դարի ընթացքում ռազմարդյունաբերական համալիրի ստացած մեծ շահույթը[22]։ Ժյուլ Ֆալկեի գրքի նախաբանի համաձայն՝ «Այն, ինչ մենք ծախսում ենք զենքի վրա, միշտ շատ ավելի քիչ է երաժշտության, պոեզիայի կամ ալիմենտի չափերը սահմանող դատարանների քայքայման համար»[18]։

Միշելը մահացել է 2022 թվականի փետրվարի 8-ին, 101 տարեկանում[23]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Babelio (ֆր.) — 2007.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Fichier des personnes décédées
  3. ↑ «Andrée Michel». Babelio (French).{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  4. ↑ «Andrée Michel». puf.com (French). Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 2-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  5. ↑ Famille, industrialisation, logement (French). CNRS. 1959.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  6. ↑ Michel, Andrée; Texier, Geneviève (1963). La Condition de la Française d'aujourd'hui. Presses universitaires de France.
  7. ↑ Les Travailleurs algériens en France (French). CNRS. 1956.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  8. ↑ Vogel, Marie (2009). «Entretien avec Andrée Michel». Travail, Genre et Sociétés (French).{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  9. ↑ Lévy-Vrœlant, Claire; Faure, Alain (2007). Une chambre en ville –Hôtels meublés et garnis de Paris, 1860-1990 (French). Créaphis.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  10. ↑ Perrot, Michelle (1998). Les femmes ou les silences de l'histoire (French). Flammarion.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  11. ↑ Perrot, Michelle (2001). «Les premières expériences». Les Cahiers du CEDREF (French) (10): 13–22. doi:10.4000/cedref.253.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  12. ↑ «Genre : De la genèse à l'institutionnalisation du genre». Genre en action (French). 2014 թ․ հունիսի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  13. ↑ Gelly, Violane; Gradvohl, Paul (2013). Charlotte Delbo (French). Fayard.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  14. ↑ Michel, Andrée; Bertrand, Agnès; Sené, Monique (1985). «La militarisation et les violences à l'égard des femmes». Nouvelles Questions Féministes (French).{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  15. ↑ «Le complexe militaro-industriel et les violences à l'égard des femmes». Nouvelles Questions Féministes (French). 1985.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  16. ↑ «Entretien avec Andrée Michel par Laure Poinsot». Nouveau millénaire, Défis libertaires (French).{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  17. ↑ «La France : une société militarisée ?». Joëlle Palmieri (French). 2017 թ․ հունիսի 8.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  18. ↑ 18,0 18,1 Michel, Andrée (2012). Féminisme et antimilitarisme (French). Éditions iXe.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  19. ↑ «Le bateau des femmes arabes pour la paix». Femmes et changement (French). Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 2-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  20. ↑ Michel, Andrée (1995). Justice et vérité pour la Bosnie-Herzégovine (French). Éditions L'Harmattan.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  21. ↑ Michel, Andrée (1995). Surarmement pouvoir, démocratie (French). Éditions L'Harmattan.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  22. ↑ Michel, Andrée (1999). Citoyennes militairement incorrectes (French). Éditions L'Harmattan.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  23. ↑ Falquet, Jules (2022 թ․ փետրվարի 9). «Continuer la lutte anti-militariste avec l'inspiration d'Andrée Michel». Mediapart (French). Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 25-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Les Travailleurs algériens en France (1956)
  • Famille, industrialisation, logement (1959)
  • La Condition de la Française d'aujourd’hui (1963)
  • Family Issues of Employed Women in Europe and America (1971)
  • Activité professionnelle de la femme et vie conjugale (1973)
  • Les femmes dans la société marchande (1974)
  • The Modernization of North African Families in the Paris Area (1974)
  • Travail féminin, un point de vue (1975)
  • Femmes, sexisme et sociétés (1977)
  • Le Féminisme (1979)
  • Femmes et multinationales (1981)
  • Les Femmes en France dans une société d’inégalités (1982)
  • Sociologie de la famille et du mariage (1986)
  • Justice et vérité pour la Bosnie-Herzégovine (1995)
  • Surarmement pouvoir, démocratie (1995)
  • Citoyennes militairement incorrectes (1999)
  • Féminisme et antimilitarisme (2012)
 ⛭ 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Անդրե_Միշել&oldid=9569963» էջից