Անատոլի Յակոբսոն

Անատոլի Յակոբսոն Анатолий Якобсон
Ծնվել է	օգոստոսի 22, 1906(1906-08-22) Լուգա, Սանկտ Պետերբուրգի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	օգոստոսի 3, 1984(1984-08-03) (77 տարեկանում) Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն  ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	գիտնական
Հաստատություն(ներ)	ՌԳԱ հնագիտության ինստիտուտ
Ալմա մատեր	Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան
Գիտական աստիճան	պատմական գիտությունների դոկտոր

Անատոլի Լեոպոլդի Յակոբսոն (ռուս.՝ Анатолий Леопольдович Якобсон, օգոստոսի 22 1906 թ. - 1984), ռուս հնագետ, արվեստագետ, պատմական գիտությունների դոկտոր։

Կենսագրություն

Անատոլի Յակոբսոնը ծնվել է ԽՍՀՄ-ի Լենինգրադի շրջանի Լուգա քաղաքում։ Միջնակարգ կրթությունը Մոսկվայում ավարտելուց հետո 1922 թվականին ընդունվել է Մոսկվայի առաջին պետական համալսարանի ֆիզիկա-մաթեմատիկական ֆակուլտետը, ապա փոխադրվելով Լենինգրադ, ուսումնառությունը շարունակել է այնտեղի համալսարանի լեզվագիտության և նյութական մշակույթի պատմության ֆակուլտետում, որն ավարտել է 1929 թվականին։ 1925—1927 թվականներին մասնակցել է Հին Ղրիմում, Սուդակում և Խերսոնեսում գործող հնագիտական արշավախմբերի աշխատանքներին, մասնակցել գիտական արշավում դեպի Ղրիմ և Անդրկովկաս։

Առաջին անգամ նա 1929 թվականին Հայաստան է եկել Հովսեփ Օրբելու գլխավորած արշավախմբի կազմում, իսկ 1936 թվականին նրա ղեկավարությամբ մասնակցել է Ամբերդի պեղումներին։

Սկսած 1930 թվականից Անատոլի Յակոբսոնը աշխատել է Լենինգրադի նյութական մշակույթի պատմության պետական ակադեմիայում հաջորդաբար զբաղեցնելով գիտատեխնիկական աշխատակցի, կրտսեր և ավագ գիտական աշխատողի պաշտոնները։

1941 թվականին Անատոլի Յակոբսոնը պաշտպանել է դիսերտացիա, հայցելով պատմական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան։ 1945 թվականից մինչև կյանքի վերջը աշխատել է Մոսկվայի, ապա Պետերբուրգի Նյութական մշակույթի պատմության ինստիտուտում։

Աշխատություններ

Ուսումնասիրել է Միջնադարյան Հայաստանի արվեստը ճարտարապետությունը։ Մի շարք մենագրությունների հեղինակ, այդ թվում Ղրիմի և Անդրկովկասի հայկական ճարտարապետական հուշարձանների մասին։

1961 թվականին շարադրել է «Միջնադարյան Խերսոնես» մենագրությունը, որի համար արժանացել է պատմական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճանին։

1950 թվականին լույս է տեսել «Ակնարկ Հայաստանի 5-17-րդ դարերի ճարտարապետության» մենագրությունը, 1970 թվականին՝ «Հայաստանի և Վրաստանի միջնադարյան ճարտարապետության փոխհարաբերություններն ու թոխադարձ կապերը», 1975-ին՝ «Հայաստան և Սիրիա. ճարտարապետական համադրություններ» աշխատությունները։ Նրա աշխատություններից են նաև «Հայաստանի և Բյուզանդիայի վաղ միջնադարյան ճարտարապետության փոխհարաբերությունները» (1973 թ.), «Կովկասյան Աղվանքի և Հայաստանի ճարտարապետական կապերը» (1977 թ.), «Բուլղարական միջնադարյան ճարտարապետության ուսումնասիրման առթիվ» (1968 թ.), «Բալկանների. Արևելյան Եվրոպայի, Անդրկովկասի և Միջին Ասիայի միջնադարյան ճարտարապետական օրինաչափական մի քանի առանձնահատկությունները» (1972 թ.),«Միջնադարյան ճարտարապետության զարգացման մեջ օրինաչափության պրոբլեմը» (1982 թ.), «Վաղ միջնադարյան ճարտարապետության զարգացման պրոբլեմները» (1983 թ.) և այլն։

Պարգևներ

Անատոլի Յակոբսոնը պարգևատրվել է «Աշխատանքային կարմիր դրոշի» շքանշաններով, մեդալներով ու ծննդյան 75-ամյակի առթիվ (1981 թ.) Հայկական ՍՍՀ Գերագույն սովետի պատվոգրով։

Աղբյուրներ

Ճարտարապետության դոկտոր Վ. Մ. Հարությունյան «Ա. Լ. Յակոբսոն», պատմաբանասիրական հանդես № 1, 1984, էջ 241-242