Ալեքսանդր Շահվերդյան

Ալեքսանդր Շահվերդյան
Ծնվել է	հունիսի 22 (հուլիսի 5), 1903; Սիղնաղ
Մահացել է	մարտի 2, 1954 (50 տարեկան); Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Բնակության վայր(եր)	Թբիլիսի
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	երաժշտագետ, երաժշտության պատմաբան, երաժշտական քննադատ, հրապարակախոս և երաժշտության ուսուցիչ
Հաստատություն(ներ)	Ռադիո-1 և Մոսկվայի կոնսերվատորիա
Գործունեության ոլորտ	Երաժշտագիտություն, Երաժշտության պատմություն, երաժշտական քննադատություն և Երաժշտական կրթություն
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ կոմպոզիտորների միություն
Ալմա մատեր	Սանկտ Պետերբուրգի կոնսերվատորիա (1926) և Մոսկվայի կոնսերվատորիա (1931)
Տիրապետում է լեզուներին	ռուսերեն
Պարգևներ

Ալեքսանդր Իսահակի Շահվերդյան (հունիսի 22 (հուլիսի 5), 1903^[1], Սիղնաղ^[1] - մարտի 2, 1954(1954-03-02)^[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ^[1]), հայ երաժշտագետ-պատմաբան, քննադատ, հրապարակագիր։ ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1945։

ՀԽՍՀ ժողովրդական նկարիչ Ռուբեն Շահվերդյանի եղբայրն է։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1916 թվականից ապրել է Թիֆլիսում, դաշնամուրի դասեր է առել Հովսեփ Տեր-Դավթյանից, կոնսերվատորիայում աշակերտել Քրիստափոր Քուշնարյանին։ 1924-1926 թվականներին սովորել է Լենինգրադի կոնսերվատորիայի գիտակոմպոզիտորական ֆակուլտետում, շարունակել և 1931 թվականին ավարտել Մոսկվայի կոնսերվատորիան, որտեղ դասավանդել է 1931-1934 թվականներին։ 1930-1937 թվականներին որպես, խմբագիր աշխատել է համամիութենական ռադիոյում։ 1937-1946 թվականներին աշխատել է «Մուզիկա» և «Սովետսկոյե իսկուսստվո» լրագրերի խմբագրություններում, 1946-1950 թվականներին ղեկավարել ԽՍՀՄ կոմպոզիտորների միության երաժշտագիտության և երաժշտական քննադատության հանձնաժողովը^[3]։

Ստեղծագործական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շահվերդյանի քննադատական մեթոդը բնութագրվում է տրամաբանական հիմնավորվածությամբ և գաղափարագեղարվեստական կոնկրետ վերլուծությամբ։ Երաժշտագետի տեսադաշտում զգալի տեղ են գրավել Կոմիտասի արվեստի և հայ դասական ու ժամանակակից երաժշտության ուսումնասիրությունները, որոնք ընդհանուր առմամբ առանձնանում են նյութերի լայն ընդգրկումով, կշռադատված համակարգումով, պատմավերլուծական մոտեցումով։ Շահվերդյանը մասնակցել է 1939 թվականին Մոսկվայում կայացած Հայ արվեստի տասնօրյակի նախապատրաստմանը, հանդես եկել հոդվածներով, խմբագրել նոտային ժողովածուներ։ 1945 թվականին նրա խմբագրությամբ է իրականացվել Տիգրան Չուխաճյանի «Արշակ Բ» օպերայի առաջին բեմադրությունը։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայ երաժշտության պատմության ակնարկներ XIX-XXդդ., Ե., 1959։
Ալեքսանդր Սպենդիարյան (կյանքը և ստեղծագործությունը), Ե., 1971։
Комитас и армянская музыкальная культура, Е., 1956.
Избр. статьи, М., 1958.
Комитас, 2 изд., доп., М., 1989.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 (հայ.) — հատոր 8. — էջ 428.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 428)։

[_d99c70d9c22c6041-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 (հայ.) — հատոր 8. — էջ 428.

[_c102255d034198b0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[3] Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007.

[1]

[2]

[3]