Per aspera ad astra

Per aspera ad astra (հայերեն արտասանմամբ՝ «պեր ասպերա ադ աստրա»), Հռոմեական քաղաքակրթության ժառանգություն համարվող լատիներեն արտահայտություն, որը թարգմանաբար նշանակում է «փշերի միջով՝ դեպի աստղեր»։ Իմաստային առումով այն նշանակում է «հաղթանակ՝ փորձի միջոցով» կամ «հաղթանակ՝ դժվարությունների գնով»։

Արտահայտության հեղինակը հռոմեական պետական գործիչ, ստոիկ փիլիսոփա, թատրերգակ Լուցիուս Աննեուս Սենեկան է^[1]՝ Ներոն կայսեր խնամակալը։ Որոշները, սակայն, «per aspera ad astra» ֆրազայի ներմուծումը վերագրում են հին հույն գրող Հեսիոդոսին։ Այս ասույթը «ad astra» բառապակցական հիմքով բազմաթիվ արտահայտություններից մեկն է։

Կիրառելիություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայաստանի Հանրապետության գիտության վաստակավոր գործիչներին հանձնվող կրծքանշանի վրա առկա է «Per aspera ad astra» արտահայտությունը, իսկ վերին հատվածում՝ Արարատ լեռան ոճավորված ուրվագիծն է։
Եղել է ուշ միջնադարում Սրբազան Հռոմեական կայսրության տարածքում գոյություն ունեցած Մակլենբուրգ-Շվերինի դքսության պաշտոնական նշանաբանը։
Եղել է Նիդերլանդներին պատկանող Չիրեբոն նավահանգստային գաղութ-քաղաքի (ներկայիս Ինդոնեզիայի տարածքում) նշանաբանը։
Հարավային Հոլանդիայում գտնվող Գաուդա քաղաքի պաշտոնական նշանաբանն է։
Թաիլանդի Թագավորության քաղավիացիոն դեպարտամենտի պաշտոնական կարգախոսն է։
Ռումինիայի Բուխարեստ քաղաքում գտնվող ռազմական տեխնիկայի ակադեմիայի կարգախոսն է։
Լատվիայի պաշտպանության ազգային ակադեմիայի կարգախոսն է։
Հարավաֆրիկյան Հանրապետության ռազմաօդային ուժերի նշանաբանն է։
Իսպանիայի ռազմաօդային ուժերի նշանաբանն է։
Դանիայի թագավորական լեյբ-գվարդիայի նշանաբանն է։