Ջինսով խաչակիրը (գիրք)
Ջինսով խաչակիրը հոլ.՝ Kruistocht in spijkerbroek | |
|---|---|
.jpg) | |
| Հեղինակ | Թեա Բեքման |
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ժանր | young adult fiction? և այլընտրանքային պատմություն |
| Թեմա | Մանուկների խաչակրաց արշավանք |
| Բնօրինակ լեզու | հոլանդերեն |
| Ստեղծման տարեթիվ | 1972 |
| Երկիր |  Նիդերլանդներ |
| Հրատարակիչ | Charles Scribner's Sons |
| Հրատարակման տարեթիվ | 1973 |
| OCLC | 2113934 |
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ջինսով խաչակիրը
Ջինսով խաչակիրը (հոլ.՝ Kruistocht in spijkerbroek), նիդեռլանդացի գրող Թեա Բեքմանի մանկական վեպ։ Պատմում է 1212 թվականի Մանուկների խաչակրաց արշավանքի մասին։
1993 թվականին գիրքը թարգմանվել և լույս է տեսել նաև ռուսերենով։
Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
15-ամյա Ռուդոլֆ Վեգան կամավոր համաձայնվում է մասնակցել ժամանակի մեքենայի փորձարկումներին։ Փորձը անցնում է ոչ այնքան հաջող և Դոլֆը հայտնվում է 12-րդ դարի Գերմանիայում` հայտնվելով Սփիրս քաղաքի մոտակայքում։ Այնտեղ նա փրկում է երկու ավազակներից երիտասարդին` Լեոնարդո Ֆիբոնաչիին, և երկուսն էլ կամավոր միանում են խաչակրաց արշավանքին, թեև երկուսն էլ չեն հավատում, որ հնարավոր է հասնել իրենց վերջնական նպատակին՝ այն է անցնել բաժանված ծովով և հասնել մինչև Իսրայելի Սուրբ քաղաք Երուսաղեմ։
Դոլֆի գիտելիքները, որոնք ձեռք է բերել 20–րդ դարում, օգնում է փրկել բազմաթիվ երեխաների կյանք։ Սակայն այս գիտելիքները պատճառ են դառնում կախարդության և հերետիկոսության մեղադրանքների։
Գրքում արշավը ղեկավարում են երկու կեղծ վանականներ և նրանց կողմից խաբված տասնհինգամյա նախկին հոտաղ, ով հավատում է իր Աստծո բացառիկությանը։ Նա անկեղծորեն կարծում էր, որ մինչև Ջենովա հասնելը, ծովը խաչակիրների առաջ բաժանվելու է, և բոլոր սարակինոսները, գտնվելով գետի մյուս ափին, փախչելու են Տիրոջ բարկության պատճառով, իսկ անմեղ մանկական զորքը մտնելու է Երուսաղեմ։ Սակայն երկու կեղծարարները միայն ցանկանում են ինչքան հնարավոր է շատ եվրոպացի երեխաներ բերել Միջերկրական ծովի ափ և խաբեությամբ մխրճել նրանց ստրկավաճառների նավերում, որպեսզի ստանան նրանց կողմից խոստացված խոշոր պարգևը։
Արդեն Ջենովա հասնելու ժամանակ, վանականներից մեկի խիղճը շատ է տանջում, և շուտով Դոլֆին պատմում է, թե ինչ է շուտով տեղի ունենալու։
Սակայն ճշմարտության բացահայտումից և դավադրական պլանների խափանումից հետո երեխաներից շատերը չեն ցանկանում վերադառնալ հայրենիք. շատերը տուն չունեին, որբեր էին ու աղքատ։ Յուրաքանչյուր քաղաքում, որտեղ ժամանում է ջոկատը, հանգրվանում են նախկին խաչակիրների որոշակի քանակություն։ Վերջապես, Ապպիյան ճանապարհի ավարտին՝ Բրինդիզի քաղաքում, ավարտվում է խաչակրաց արշավանքը։ Տեղի եպիսկոպոսը 800 երեխաներից բաղկացած վերջին խումբը ուղարկում է Վենետիկ` նոր կյանք սկսելու համար։
Բրինդիզիում Դոլֆի պատահականորեն ձեռքն է ընկնում ալյումինե արկղիկ, որում գտնվում էր հոլանդերենով գրված թուղթ։ Ծնողները փորձում են գտնել տղային՝ Խաչակրաց արշավանքի բոլոր կետեր ուղարկելով նմանատիպ հաղորդագրություններ։
Մի քանի օր հետո Ռուդոլֆ Վեգան բարեհաջող վերադառնում է տուն` 20-րդ դար։
Գործող անձինք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Դոլֆ. ծնվել է Ամստերդամում, նրա ամբողջական անունը Ռուդոլֆ Վեգա է։ 15 տարեկանում անկախ իր կյանքից դառնում է Խաչակրաց արշավանքի գլխավորողներից մեկը։
- Լեոնարդո. ծնվել է Պիզայում, նրա ամբողջական անունը Լեոնարդո Ֆիբոնաչի է։ Նա շատ խելացի երիտասարդ մարդ էր և գրքի սակավաթիվ պատմական կերպարներից մեկն է։ Իրական Լեոնարդո Ֆիբոնաչին համարվում է Եվրոպայի խոշորագույն մաթեմատիկոսներից մեկը, ով առաջինն էր, որ օգտագործեց արաբական թվերը։ Համաձայն վեպի, հենց Դոլֆն էր Լեոնարդոյին սովորեցրել արաբական թվերի հաշվման գաղտնիքը։
- Մարիկե. վեպի վերջում նա տասնմեկ տարեկան էր։ Որբ է։ Խաչակրաց արշավանքների ժամանակ և՛ Դոլֆը, և՛ Լեոնարդոն սիրահարվում են նրան։
- Ֆրանկ. Քյոլնից ծեր կաշեգործի տասներկուամյա տղան է։
- Փիթեր. ուժեղ և ճարպիկ տղա է, ում տարիքը մոտ տասներկու տարեկան է։ Արշավանքի ժամանակ դարձավ ձկնորսության պատասխանատուն։
- Էվերարթ. անտառապահի տղան է, նրա իմացությունը անտառային գիտության մասին, թվում էր անսահման։
- Բերտո. բարձրահասակ և ուժեղ տղա է, ով հրաժարվում էր խոսել իր անցյալից։
- Դոն Տադեուշ. քահան է Գասլախի աբբայությունից։ Նա միացել է արշավանքին Ստրասբուրգ քաղաքօց։ Սոն Տադեուշը, ինչպես Դոլֆը, իրենց ուժերի ներածին չափով փորձում են պաշտպանել երիտասարդ խաչակիրներին։
- Սոն Անսելմ և Դոն Յոհաննես. ինքնակոչներ են, ովքեր ձևավցնում էին իրենց իբրև քահանա։ Նրաց նպատակներ էր հասցնել երեխաներին Ջենովա քաղաքի ափամերձ մասը, որտեղ նրանք բոլորը կտարհանվեն դեպի նավը և կուղևորվեն դեպի Աֆրիկայի ստրկական շուկաներ։ Յոհաննեսը վերջիվերջ մերժում է իր չարությունը և Անսելմայի բոլոր մտադրությունները պատմում է Դոլֆին։
- Նիկոլաս. երիտասարդ հովիվ, ով խաբվել էր կեղծ վանականների կողմից։ Վարում է խաչակրաց արշավանքը և ի սրտե հավատում էր իր բացառիկությանը։ Վանականների խոսքերի բացահայտման ժամանակ, նա մնացած բոլոր խաչակկիրներին ուղևորում է Իտալիայի հարավային մասը, որպեսզի այնտեղից գնար Հոնիական ծով` ճանապարհ բացելով դեպի Երուսաղեմ։ Երբ ջոկատները կանգ առան Տրազիմենյան լճի ամրություններում, Նիկոլասը, ևս երկու խաչակիրների հետ, խաբվելով նրանց խոսքերին, պատանդ են վերցվում։ Մահատաժի է ենթարկվել թշամական զորքերի դեմ ուղղված գրոհի ժամանակ կոմսի հրամաով։
- Կարոլյուս. երիտասարդ ազնվական, ով ենթադրում է, որ կթագադրվի Երուսաղեմ ժամանելուն պես, բայց անսպասելիորեն մահանում է Գենուեի և Կրեմոնա քաղաքի միջև որդանման ելունի բորբոքումից, հիվանդություն, որն այն ժամանակ ճակատագականէ էր
- Ֆրոդո. խելացի և խոհեմ տղա է, աղքատ դարձած ասպետի որդին է։ Արշավանքի ժամանակ ղեկավարել է զորքը
- Հիլդա. Ֆիլդա ֆոն Բարբերգ, կոմսի աղջիկ է։ Մեծացել է իր քեռու պալատում (Քյոլնի արքեպիսկոպոս)։ Հիլդան կարծում էր, որ Երուսաղեմ ժամանելու ժամանակ նա կդառնա դրա թագուհին։ Խաչակրած արշավանքի ժամանակ, նա ղեկավարում էր վիրավորների խնամքը։
- Ֆրիդա. սպասավորի աղջիկ է, ով ուներ հսկայական գիտելիքներ հատապտուղներրի, խոտերի, բանջարեղենների և արմատների մասին։
- Գարդուլֆ. հացթուխ էր Ռոթվալից։ Նա Դոլֆի և իր մի քանի ընկերների օգնությանբ մի գիշերվա ընթացքում թխել է 800 հաց, դրանով իսկ որոշ ժամանակ ապահովելով խաչակիրների մեծամասնության սննդի պահանջը։
Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1974 թվական, Ոսկե կարգավիճակ[1]։
- 1974 թվական, Եվրոպական մրցանակ լավագույն երիտասարդական պատմական վեպի համար։
- 1976 թվական Prix de la Divulgation historique:
Ադապտացիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2005 թվականին ռոժիսոր Բեն Սոմբոգաարթը Թեա Բեքմանի համանուն վեպի հիման վրա նկարահանել է ֆիլմ։ Գլխավոր դերերում խաղում են Ջո Ֆլիննը, Ստեֆանի Լեոնիդասը, Յան Դեկլերը, Ուդո Քիրը և Էմիլի Ուոթսոնը։ Պրեմիերան կայացել է 2006 թվականի նոյեմբերի 12-ին։
«Նիդերլանդների Ազգային երիտասարդական երաժշտական թատրոն»-ը, թատերական շրջանում 2008-2009 թվականներին, բեմադրել է Բեքմանի վեպի հիման վրա մյուզիքլ, որի պրեմիերան կայացել է 2008 թվականի սեպտեմբերի 27-ին Ամստելվենի թատրոնում։ Մյուզիքլում ներառված էր ավելի քան 120 երեխաներ, խաղացվել են ավելի քան 80 ներկայացումներ Նիդերլանդներում և Բելգիայում։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Թեա Բեքման, վեպի հեղինակն է։
- Մանուկների խաչակրաց արշավանք
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Գրական «Ոսկե կարգավիճակ» և «Արծաթե կարգավիճակ» մրցանակի դափնեկիր Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine(նիդեր.). Проверено 2011-03-28
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Թեա Բեքման։ Ջինսով խաչակիրը. Ueberreuter, Wien/Heidelberg 1978, ISBN 3-8000-2177-3.
- Թեա Բեքման։ Ջինսով խաչակիրը. Arena, Würzburg 1989 (Neuauflage 2003), ISBN 3-401-02878-2.
- Թեա Բեքման։ Kreuzzug in Jeans. Urachhaus, Stuttgart 1996 (Neuauflage 2006), ISBN 3-8251-7544-8.
- Թեա Բեքման։ Kreuzzug in Jeans. dtv, München 2008, ISBN 978-3-423-71311-5.
|
