Յակոպո Բելլինի

Յակոպո Բելլինի; իտալ.՝ Jacopo Bellini
Ծնվել է	մոտ 1400
Ծննդավայր	Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն
Վախճանվել է	1470
Մահվան վայր	Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն
Քաղաքացիություն	Վենետիկի հանրապետություն
Մասնագիտություն	նկարիչ և գծանկարիչ
Ոճ	Վերածնունդ
Թեմաներ	գեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներ	Madonna and Child? և The Madonna of Humility Adored by a Prince of the House of Este?
Ուսուցիչ	Ջենտիլե դա Ֆաբրիանո
Աշակերտներ	Ջովանի Բելլինի և Ջենտիլե Բելլինի
Զավակներ	Ջենտիլե Բելլինի, Նիկոլոզիա Բելլինի և Ջովանի Բելլինի
Ազգականներ	Անդրեա Մանտենյա
	Jacopo Bellini Վիքիպահեստում

Յակոպո Բելլինի (իտալ.՝ Jacopo Bellini, մոտ 1400, Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն - 1470^[1]^[2]^[3], Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն), Վերածննդի դարաշրջանի իտալացի նկարիչ, կերպարվեստի վենետիկյան դպրոցի ներկայացուցիչ

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է պղնձե ամանեղեն նորոգողի՝ կլայեկողի ընտանիքում։ Ամենայն հավանականությամբ՝ նկարելու հմտություններ ձեռք է բերել Ջենտիլե դա Ֆաբրիանոյի արվեստանոցում, իսկ 1424 թվականին հենց ինքն է Վենետիկում իր սեփական արվեստանոցը բացել, որը վարել է մինչև իր մահը։ Այդ արվեստանոցում ոչ միայն ստեղծագործել է, այլև վարպետության դասեր է տվել աշակերտներին, որոնց թվում նաև իր տղաներն էին՝ Ջովաննին ու Ջենտիլեն։

Կյանքի մեծ մասն անց է կացրել Վենետիկում, որտեղ իր որմնանկարներով զարդարել է բազմաթիվ եկեղեցիներ ու այլ շինություններ։ 1441 թվականին Ֆեռարա քաղաքում մասնակցել է նկարչական մրցույթի՝ հերցոգ Լեոնելլո դ՛Էստեի դիմանկարն ստեղծելու պատվերն ստանալու համար և այդ մրցույթում հաղթելով Պիզանելլոյին՝ ստացել է պատվերը։

Տասնհինգերորդ դարի վենետիկցի անվանի ինժեներ, ֆիզիկոս Ջովաննի Ֆոնտանայի շնորհիվ Յակոպոն ծանոթացել է հեռանկարի մասին տրակտատի և ստացած գիտելիքներն օգտագործել իր արվեստում^[5]։ Ավելի ուշ մեկնել է Պադովա, որտեղ 1460 թվականին ստեղծել է անվանի զորահրամանատար, կոնդոտիեր Էրազմո Գատամելատայի դիմանկարը; Այդ քաղաքում նա միաժամանակ նկարչության դասեր է տվել պատանի Անդրեա Մանտենյային, ով հետագայում դարձել է նրա դստեր ամուսինը։

Յակոպո Բելլինիի ստեղծագործական ուշ շրջանի աշխատանքներից պահպանվել են մի բավականին վնասված «Խաչելություն», որ ներկայումս գտնվում է Վերոնայի թանգարանում, և Բրեշիայի Սանտ՛ Ալեսսանդրո եկեղեցում պահպանված «Ավետումը»։

Նկարչի բազմաթիվ հիանալի գործեր կորած են համարվում։

Ստեղծագործությունների ընտրանի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խոնարհության Տիրամայրը 1440, Լուվր, Փարիզ
Տիրամայրն ու օրհնյալ մանուկը 1440, Վենետիկի ակադեմիայի պատկերասրահ
Տիրամայրն ու քերովբեն մոտ 1450, Վենետիկի ակադեմիայի պատկերասրահ
Սուրբ Կույսը Մանկան հետ, 1450, Ուֆֆիցի^[6]
Խաչելություն, 1450, Կոռեր թանգարան, Վենետիկ^[7]
Սբ. Հովհաննես ավետարանիչ, Սբ. Պողոս, Gemäldegalerie, Բեռլին.
Սբ. Հովհաննես Մկրտիչ, երկու գծանկար ալբոմից. մեկը պահվում է Լուվրում, մյուսը՝ Բրիտանական թանգարանում^[8]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

C. Eisler, The genius of Jacopo Bellini: the complete paintings and drawings (London, The British Museum Press, 1989)
Chisholm, Hugh, ed. (1911). «Bellini» . Encyclopædia Britannica (անգլերեն). Vol. 3 (11th ed.). Cambridge University Press.
Гращенков В. Н. Портреты Джованни Беллини. — В кн.: От эпохи Возрождения к 20 в. М., 1963
Лазарев В. Н. Джованни Беллини. — В кн.: Старые итальянские мастера. М., 1972
Художественная галерея № 158, Киев, 2007
«Беллини, венецианские живописцы». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Պորտուգալիայի ազգային գրադարան — 1796.
↑ ^4,0 ^4,1 Union List of Artist Names — 2017.
↑ A.C. Sparavigna (2013). «Giovanni de la Fontana, engineer and magician» (PDF). Cornell University Library.
↑ |langue=français |auteur1=Mina Gregori |titre=Le Musée des Offices et le Palais Pitti |sous-titre=La Peinture à Florence |éditeur=Éditions Place des Victoires |collection= |lieu=Paris |année=1998 |volume= |tome= |pages totales= |passage=p.62 |isbn= |lire en ligne
↑ |langue=français |auteur1=Giovanna Nepi Sciré |titre=La Peinture dans les Musées de Venise |sous-titre= |éditeur=Editions Place des Victoires |collection= |lieu=Paris |année=2008 |volume= |tome= |pages totales= |passage=p.41 |isbn= |lire en ligne
↑ Albums de dessins

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Italian Paintings, Venetian School, a collection catalog containing information about Bellini and his works (see index; plate 9).

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յակոպո Բելլինի» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 365)։

[_f6d52d4f3653fa71-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_d506bcec624f8c5b-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.

[_df11a3d776c42c51-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Պորտուգալիայի ազգային գրադարան — 1796.

[_e6439f697550118a-4] 4,0 ^4,1 Union List of Artist Names — 2017.

[5] A.C. Sparavigna (2013). «Giovanni de la Fontana, engineer and magician» (PDF). Cornell University Library.

[6] |langue=français |auteur1=Mina Gregori |titre=Le Musée des Offices et le Palais Pitti |sous-titre=La Peinture à Florence |éditeur=Éditions Place des Victoires |collection= |lieu=Paris |année=1998 |volume= |tome= |pages totales= |passage=p.62 |isbn= |lire en ligne

[7] |langue=français |auteur1=Giovanna Nepi Sciré |titre=La Peinture dans les Musées de Venise |sous-titre= |éditeur=Editions Place des Victoires |collection= |lieu=Paris |année=2008 |volume= |tome= |pages totales= |passage=p.41 |isbn= |lire en ligne

[8] Albums de dessins

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]