Համաշխարհային սիոնիստական կոնգրես

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Համաշխարհային սիոնիստական կոնգրես
Տեսակevent sequence? և Համագումար
Հիմնադրված1897
Գլխավոր քարտուղարԹեոդոր Հերցլ, Մաքս Նորդաու և Դավիդ Վոլֆսոն
ՀիմնադիրԹեոդոր Հերցլ
Կայքwzo.org.il/congress/​(անգլ.)​(եբրայերեն)

Համաշխարհային սիոնիստական կոնգրես, սիոնիստական շարժման ներկայացուցիչների համաժողով, որն առաջին անգամ անցկացվել է 1897 թվականին Բազելում Թեոդոր Հերցլի ղեկավարությամբ։

Կոնգրեսների պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին սիոնիստական կոնգրեսը (1897 թվականի օգոստոսի 29-ից 31-ը) նպատակ ուներ հրեա ժովրդի համար Պաղեստինում ստեղծել հայրենիք, որը պետք է ճանաչվեր միջազգային իրավունքով։ Կոնգրեսի նպատակների իրականացման համար ընդունվեց «Բազելյան ծրագիրը» և ստեղծվեց Համաշխարհային սիոնիստական կազմակերպությունը (ՀՍԿ)։

Առաջին Կոնգրեսին մասնակցում էին 204 պատվիրակներ 17 երկրների հրեական համայնքներից[1], որտեղ 1921 թվականից գործում են կուսակցական կազմակերպություններ։ 1897 թվականից մինչև 1946 թվականը կոնգրեսը անցկացվում էր երկու տարին մեկ եվրոպական տարբեր խոշոր քաղաքներում։ Սակայն Իսրայել պետության ստեղծումից հետո սկսեցին անցկացնել 4 տարին մեկ՝ Երուսաղեմում։ 2010 թվականի հունիսին կայացել է 36-րդ կոնգրեսը։

Սկզբում կոնգրեսը անցկացվում էր գերմաներեն լեզվով, բայց 1933 թվականից` անգլերենով։

Հատկանշական է, որ առաջին կոնգրեսը նախատեսված էր անցկացնել Մյունխենում, սակայն քաղաքի ուղղափառ համայնքի և «բողոքականների» (1890 թվականին Գերմանիայի բարեփոխված համայնքների 3 առաջնորդների կողմից ստորագրված հակասիոնիստական հռչակագրի կողմնակիցներ, տես «Ռեֆորմիստական հուդաիզմ») դիմադրության պատճառով ստիպված տեղափոխեցին Բազել[2][3]։

Կոնգրեսի անցկացման տարում 18 տարեկանը լրացած և սիոնիստական կազմակերպության անդամ ցանկացած հրեա իրավունք ունի մասնակցելու պատվիրակների ընտրությանը։

Every Jew who has reached the age of 18 in the year of the opening of the Congress and is a member in good standing of the Zionist Federation shall be entitled to vote to Congress as set out in the Regulations for the Membership Drive (Resolution 22 of the Zionist General Council, January 1976)[4]:

Սիոնիստական կոնգրեսը հետագայում դարձավ Համաշխարհային սիոնիստական կոնգրես, որն անցկացվում էր 1 տարի ընդմիջումով (1897-1901), այնուհետև՝ 2 տարի (1903-1939 թթ.) մինչև Երկրորդ աշխարհամարտի սկիզբ, ութ տարի ընդմիջումով (1913 -1921) Առաջին համաշխարհային պատերազմի պատճառով։

h/h Անվանում Վայր Տարի
1 Առաջին սիոնիստական կոնգրես[5] Բազել, Շվեյցարիա 1897 (1897)
2 Երկրորդ սիոնիստական կոնգրես[6][7][8] Բազել, Շվեյցարիա 1898 (1898)
3 Երրորդ սիոնիստական կոնգրես[8][9][10] Բազել, Շվեյցարիա 1899 (1899)
4 Չորրորդ սիոնիստական կոնգրես[8][10][11] Լոնդոն, Անգլիա 1900 (1900)
5 Հինգերորդ սիոնիստական կոնգրես[8][10][12] Բազել, Շվեյցարիա 1901 (1901)
6 Վեցերորդ սիոնիստական կոնգրես[8][10][13] Բազել, Շվեյցարիա 1903 (1903)
7 Յոթերորդ սիոնիստական կոնգրես[8][10][14] Բազել, Շվեյցարիա 1905 (1905)
8 Ութերորդ սիոնիստական կոնգրես[8][10][15] Հաագա, Նիդերլանդներ 1907 (1907)
9 Իններորդ սիոնիստական կոնգրես[8][10][16] Համբուրգ, Գերմանական կայսրություն 1909 (1909)
10 Տասներորդ սիոնիստական կոնգրես[8][10][17] Բազել, Շվեյցարիա 1911 (1911)
11 Տասնմեկերորդ սիոնիստական կոնգրես[8][10][17] Վիեննա, Ավստրո-Հունգարական կայսրություն 1913 (1913)
12 Տասներկուերորդ սիոնիստական կոնգրես[8][10][18] Կառլովի Վարի, Չեխոսլովակիա 1921 (1921)
13 Տասներեքերորդ սիոնիստական կոնգրես[8][19][20] Կառլովի Վարի, Չեխոսլովակիա 1923 (1923)
14 Տասնչորսերորդ սիոնիստական կոնգրես[8][21][22] Վիեննա, Ավստրո-Հունգարական կայսրություն 1925 (1925)
15 Տասնհինգերորդ սիոնիստական կոնգրես[8][23][24] Բազել, Շվեյցարիա 1927 (1927)
16 Տասնվեցերորդ սիոնիստական կոնգրես[8][25] Ցյուրիխ, Շվեյցարիա 1929 (1929)
17 Տասնյոթերորդ սիոնիստական կոնգրես[8][26] Բազել, Շվեյցարիա 1931 (1931)
18 Տասնութերորդ սիոնիստական կոնգրես[8][27] Պրահա, Չեխոսլովակիա 1933 (1933)
19 Տասնիններորդ սիոնիստական կոնգրես[8][28] Լյուցեռն, Շվեյցարիա 1935 (1935)
20 Քսաներորդ սիոնիստական կոնգրես[8] Ցյուրիխ, Շվեյցարիա 1937 (1937)
21 Քսանմեկերորդ սիոնիստական կոնգրես[8] Ժնև, Շվեյցարիա 1939 (1939)
22 Քսաներկուերորդ սիոնիստական կոնգրես[8][29] Բազել, Շվեյցարիա 1946 (1946)
23 Քսաներեքերորդ սիոնիստական կոնգրես[8] Երուսաղեմ, Իսրայել 1951 (1951)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Сионистские конгрессы՝ հոդվածը Հրեական էլեկտրոնային հանրագիտարանում
  2. ↑ «The First Zionist Congress and the Basel Program». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 7-ին.
  3. ↑ Антисионизм՝ հոդվածը Հրեական էլեկտրոնային հանրագիտարանում
  4. ↑ «Rules for the election of delegates to the zionist congress». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 7-ին.
  5. ↑ "Zionisten-Kongress in Basel - am 30. und 31. August 1897. Offizielles Protokoll"
  6. ↑ "Stenographisches Protokoll der Verhandlungen des 2. Zionisten-Congresses gehalten in Basel vom 28. bis 31. August 1898"
  7. ↑ "Zionist Congress: First to Twelfth Zionist Congress (1897 - 1921)"
  8. ↑ 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 8,12 8,13 8,14 8,15 8,16 8,17 8,18 8,19 8,20 8,21 Mitchell Geoffrey Bard, Moshe Schwartz (2005). 1001 Facts Everyone Should Know about Israel. Jason Aronson, Inc. pp. 5–8. ISBN 978-0-7425-4358-4
  9. ↑ "Stenographisches Protokoll der Verhandlungen des 3. Zionisten-Congresses Basel 15. bis 17. August 1899" [Proceedings of the 3rd Zionist Congress August 15 to 17, 1899 in Basel]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). Wien: Verlag des Vereins Erez Israel. 1899. ZDB 2176334-3.
  10. ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 ["Stenographisches Protokoll der Verhandlungen des 4. Zionisten-Congresses in London 13., 14., 15., und 16. August 1900" [Proceedings of the 4th Zionist Congress August 13 to 16, 1900 in London]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). Wien: Verlag des Vereins Erez Israel. 1900. ZDB 2176334-3. "Zionist Congress: First to Twelfth Zionist Congress (1897 - 1921)". Jewish Virtual Library.]
  11. ↑ "Stenographisches Protokoll der Verhandlungen des 4. Zionisten-Congresses in London 13., 14., 15., und 16. August 1900" [Proceedings of the 4th Zionist Congress August 13 to 16, 1900 in London]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). Wien: Verlag des Vereins Erez Israel. 1900. ZDB 2176334-3.
  12. ↑ "Stenographisches Protokoll der Verhandlungen des 5. Zionisten-Congresses in Basel 26., 27. 28., 29. und 30. Dezember 1901" [Proceedings of the 5th Zionist Congress December 26 to 30, 1901 in Basel]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). Wien: Verlag des Vereins Erez Israel. 1901. ZDB 2176334-3.
  13. ↑ "Stenographisches Protokoll der Verhandlungen des 6. Zionisten-Congresses Basel August 1903" [Proceedings of the 6th Zionist Congress August 1903 in Basel]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). Wien: Verlag des Vereins Erez Israel. 1903. ZDB 2176334-3.
  14. ↑ "Stenographisches Protokoll der Verhandlungen des 7. Zionisten-Congresses Basel und des außerordentlichen Kongresses in Basel 27., 28., 29., 30., 31. Juli, 1. und 2. August 1905" [Proceedings of the 7th Zionist Congress and special congress July 27 to August 2nd, 1905 in Basel]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). Berlin: Jüdischer Verlag. 1906. ZDB 2176334-3.
  15. ↑ "Stenographisches Protokoll der Verhandlungen des 8. Zionisten-Kongresses im Haag vom 14. bis inklusive 21. August 1907" [Proceedings of the 8th Zionist Congress August 14 to 21, 1907 in The Haague]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). Köln: Jüdischer Verlag. 1907. ZDB 2176334-3.
  16. ↑ "Stenographisches Protokoll der Verhandlungen des 9. Zionisten-Kongresses in Hamburg vom 26. bis inklusive 30. Dezember 1909" [Proceedings of the 9th Zionist Congress December 26 to 30, 1909 in Hamburg]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). Köln und Leipzig: Jüdischer Verlag. 1910. ZDB 2176334-3.
  17. ↑ 17,0 17,1 http://sammlungen.ub.uni-frankfurt.de/cm/periodical/titleinfo/3476274 "Stenographisches Protokoll der Verhandlungen des 10. Zionisten-Kongresses in Basel vom 9. bis inklusive 15. August 1911" [Proceedings of the 10th Zionist Congress August 9 to 15, 1911 in Basel]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). Berlin und Leipzig: Jüdischer Verlag. 1911. ZDB 2176334-3.
  18. ↑ "Stenographisches Protokoll der Verhandlungen des 12. Zionisten-Kongresses in Karlsbad vom 1. bis 14. September 1921" [Proceedings of the 12th Zionist Congress September 1 to 14, 1921 in Karlsbad (Karlovy Vary)]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). Berlin: Jüdischer Verlag. 1922. ZDB 2176334-3.
  19. ↑ "Stenographisches Protokoll der Verhandlungen des 13. Zionisten-Kongresses vom 6. bis 18. August 1923 in Karlsbad" [Proceedings of the 13th Zionist Congress August 6 to 18, 1923 in Karlsbad (Karlovy Vary)]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). London: Zentralbüro der Zionistischen Organisation. 1924. ZDB 2176334-3.
  20. ↑ http://israeled.org/13th-congress/
  21. ↑ "Protokoll der Verhandlungen des 14. Zionisten-Kongresses vom 16. bis 31. August 1925 in Wien" [Proceedings of the 14th Zionist Congress August 16 to 31, 1925 in Vienna]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). London: Zentralbüro der Zionistischen Organisation. 1926. ZDB 2176334-3.
  22. ↑ https://news.google.com/newspapers?nid=883&dat=19250821&id=t7RhAAAAIBAJ&sjid=0GEEAAAAIBAJ&pg=5737,6671447&hl=en
  23. ↑ "Protokoll der Verhandlungen des 15. Zionisten-Kongresses Basel 30. August bis 11. September 1927" [Proceedings of the 15th Zionist Congress August 30 to September 11, 1927 in Basel]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). London: Zentralbüro der Zionistischen Organisation. 1927. ZDB 2176334-3.
  24. ↑ http://www.jta.org/1927/09/12/archive/fifteenth-zionist-congress-approves-jewish-agency-plan-sponsored-by-weizmann
  25. ↑ http://www.bjpa.org/Publications/details.cfm?PublicationID=18204
  26. ↑ "Protokoll der Verhandlungen des 17. Zionistenkongresses und der zweiten Tagung des Council der Jewish Agency für Palästina, Basel, 30. Juni bis 17. Juli 1931" [Proceedings of the 17th Zionist Congress and 2nd meeting of the Council of the Jewish Angency for Palestine, June 30 to July 17, 1931 in Basel]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). London: Zentralbureau der zionistischen Organisation. 1931. ZDB 2176334-3.
  27. ↑ "Protokoll der Verhandlungen des 18. Zionistenkongresses und der dritten Tagung des Council der Jewish Agency für Palästina, Prag, 21. August bis 4. September 1933" [Proceedings of the 18th Zionist Congress and third meeting of the Council of the Jewish Angency for Palestine, August 21 to September 4, 1933 in Prague]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). Wien: Fiba-Verlag. 1934. ZDB 2176334-3.
  28. ↑ "Protokoll der Verhandlungen des 19. Zionistenkongresses und der vierten Tagung des Council der Jewish Agency für Palästina, Luzern, 20. August bis 6. September 1935" [Proceedings of the 19th Zionist Congress and fourth meeting of the Council of the Jewish Angency for Palestine, August 20 to September 6, 1935 in Lucerne (Switzerland)]. sammlungen.ub.uni-frankfurt.de (in German). Wien: Fiba-Verlag. 1936. ZDB 2176334-3.
  29. ↑ Zaslawski, Valerie (2017-01-03). "Zionistenkongress von 1946: Den Judenstaat endlich vor Augen" [Zionist Congress of 1946: The Jewish state]. Neue Zürcher Zeitung (in German)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Համաշխարհային_սիոնիստական_կոնգրես&oldid=9438089» էջից