Արիստիդիս Մորայտինիս
| Արիստիդիս Մորայտինիս հուն․՝ Αριστείδης Μωραϊτίνης | |||
| |||
| |||
|---|---|---|---|
| փետրվարի 9, 1863 - փետրվարի 13, 1863 | |||
| Նախորդող | Դիմիտրիոս Վուլգարիս | ||
| Հաջորդող | Զինովիոս Վալվիս | ||
| |||
| դեկտեմբերի 20, 1867 - հունվարի 25, 1868 | |||
| Նախորդող | Ալեքսանդրոս Կումունդուրոս | ||
| Հաջորդող | Դիմիտրիոս Վուլգարիս | ||
| Կուսակցություն՝ | Ռուսական կուսակցություն | ||
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ և դատավոր | ||
| Ազգություն | հույն | ||
| Դավանանք | Հունական ուղղափառ եկեղեցի | ||
| Ծննդյան օր | 1806 թվական | ||
| Ծննդավայր | Իզմիր, Հունաստանի թագավորություն | ||
| Վախճանի օր | 1875 թվական | ||
| Վախճանի վայր | Աթենք, Հունաստան | ||
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Հունաստան և .svg){kind=small} Օսմանյան կայսրություն
| ||
| Զավակներ | unknown Moraitinis?[1] | ||
Արիստիդիս Մորայտինիս (հուն․՝ Αριστείδης Μωραϊτίνης, 1806[1], Իզմիր, Անատոլիայի էլայեթ, Օսմանյան կայսրություն - 1875[1], Աթենք, Հունաստան), հույն պետական և քաղաքական գործիչ, իրավաբան։
Երկու անգամ ստանձնել է Հունաստանի վարչապետի պաշտոնը՝ պաշտոնավարելով համապատասխանաբար 1863 և 1867-1868 թվականներին։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արիստիդիս Մորայտինիսը ծնվել է 1806 թվականին Զմյուռնիայում՝ ժամանակակից Թուրքիայի Իզմիր քաղաքում։ Ֆրանսիայում և Իտալիայում սովորել է իրավաբանություն, որից հետո վերադարձել է հայրենիք։
Իր մասնագիտական ուսումնասիրությունների ընթացքում նա հանդիպում է ունեցել Իոանիս Կապոդիստրիայի հետ, ով 1822 թվականին Ռուսական կայսրության արտգործնախարարության պաշտոնի հրաժարականից հետո փոխել էր Արևմտյան Եվրոպայի վերաբերմունքը Հունաստանի ազգային-ազատագրական հեղափոխության և անկախ հունական պետության ստեղծման գաղափարի վերաբերյալ[2]։
Մորայտինիսին հաջողվեց համեզել Իոանիսին, որպեսզի նա չվերադառնա Զմյուռնիա, քանի որ տեղի հույները հալածանքների էին ենթարկվում թուրքերի կողմից։ Այսպիսով Արիստիդիսը որոշակի դերակատարություն է ունեցել Հունաստանի անկախության հռչակման մեջ։ 1827 թվականին Հունաստանի կառավարության հրամանագրով Արիստիդիս Մորայտինիսը նշանակվել է Լակոնիայի առաջին ատյանի դատարանի դատավոր։
Արիստիդիսը շարունակել է իր իրավաբանական կարիերան անկախ պետականության պայմաններում՝ Օտտոն I դրածո թագավորի կառավարման տարիներին։ Անկախության հռչակումից որոշ ժամանակ անց սպանվում է Մարայտինիսի գործընկեր և գահի հավակնորդ Իոաննիս Կապոդիստրիան, սակայն այս հանգամանքը չի խանգարում վերջինիս 1843 թվականին դառնալ Հունաստանի վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր։ Ավելի ուշ Արիստիդիսը տեղափոխվում է վերաքննիչ վարչական դատարան։ 1833-1844 թվականներին նա հարել է Հունաստանի այսպես կոչված «ռուսական կուսակցությանը»[3]։ 1861 թվականին դարձել է Հունաստանի գերագույն դատարանի՝ Արեոպագոսի նախագահ։
Արիստիդիսի որդու՝ Պերիկլես Մորայտինիսի սպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օտտոն I Բավարացու վարած բացարձակապետական կամ աբսոլյուտիզմի քաղաքականությունը համահունական բազմաթիվ ապստամբությունների առիթ դարձավ 1862 թվականին։ Արիստիդիսի որդին՝ լեյտենանտ Պերիկլես Մորայտինիսը, ծառայում էր Հունաստանի Սիրոս կղզում։ Ծառայության ընթացքում նա ծանոթանում է Նիկոլաոս Լեոտսակոսի հետ, ով իր բնույթով եղել է ծայրահեղ հակամիապետական կեցվածքի տեր անձնավորություն։ Նաֆպլիոնում ապստամբություն կազմակերպելուց հետո Լեոտսակոսն ու Մորայտինիսը որոշում են հեղափոխություն կազմակերպել Սիրոսում։ Փետրվարի 27-ին կղզու փոքրիկ մի կայազոր համախմբվեց հեղափոխության կարմիր դրոշի ներքո[4]։ Հեղափոխականները վայելում էին տեղի բնակիչների համակրանքը։ Նույն թվականին Սիրոսի քաղբանտարկյալներն ու զինված քաղաքացիներն ազատ են արձակվել։
«Օտտոն» և «Կարտերիա» շոգենավերը շրջափակել են կղզին, որը ստիպել է հեղափոխականներին տեղափոխվել Տինոս։ Այստեղ տեղի է ունեցել դիմադրություն, որի արդյունքում հեղափոխականները ստիպված են լինում «Կարտերիա» շոգենավով փախչել Կիթնոս։ Շուտով Աթենքի ոստիկանությունը ուղևորվել է դեպի Կիթնոս՝ ապստամբությունը սանձելու նպատակով։ Այստեղ ևս տեղի են ունեցել մարտեր ազատարարների և ոստիկանության միջև, որի արդյունքում Լեոտսակոսի, Մորայտինիսի և 19-ամյա երիտասարդ լեյտենանտ Սկարվելիսի կողմնակիցներից ողջ են մնացել ընդամենը 18 մարդ։ Վերջիններիս մերժել են հանձնվելու գաղափարը և վերջին մարտի ժամանակ զոհվել։ Երեք մարտիրոսների և նրանց կողմնակից հեղափոխականների մահը արագացրել է Օտտոն I-ի իշխանության տապալման և գահընկեց լինելու գործընթացը։ Երեք ազատատենչ սպաների լուսանկարները շատ արագ տարածվել են ամբողջ Հունաստանում[5]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Lundy D. R. The Peerage
- ↑ Παναγιώτης Πασπαλιάρης, Μεγάλοι Έλληνες, Ιωάννης Καποδίστριας, σελ 116, ISBN 978-960-6845-32-1
- ↑ Στέφανος Παπαγεωργίου, Από το Γένος στο Έθνος 1821—1862, ISBN 960-02-1769-6
- ↑ Δημήτρης Φωτιάδης, Ή Έξωση του Όθωνα, Πολιτικές καί Λογοτεχνικές Εκδόσεις 1965, σελ. 381.
- ↑ Τριαντάφυλος Α. Γεροζήσης, Το Σώμα των αξιωματικών και η θέση του στη σύγχρονη Ελληνική κοινωνία (1821—1975), εκδ. Δωδώνη, ISBN 960-248-794-1
|
