Ալեքսանդր Սոկուրով

Ալեքսանդր Սոկուրով
Ալեքսանդր Սոկուրով
Ծննդյան թիվ՝	հունիսի 14, 1951 (72 տարեկան)
Ծննդավայր՝	Իրկուտսկի շրջան, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն՝	ԽՍՀՄ; Ռուսաստան
Մասնագիտություն՝	կինոռեժիսոր, սցենարիստ, գրող և ռեժիսոր
Պարգևներ՝	; ; ; Նիկա Եվրոպական ֆիլմի ակադեմիայի մրցանակ Dmitry Likhachev Foundation Prize? Q19915771? ՏԷՖԻ և Q4252241?
IMDb։	ID 0812546
sokurov.spb.ru/isle_en/isle_mnp.html

Ալեքսանդր Նիկոլաևիչ Սոկուրով (ռուս.՝ Александр Николаевич Сокуров, հունիսի 14, 1951(1951-06-14), Իրկուտսկի շրջան, ԽՍՀՄ), ռուս կինոռեժիսոր է։ Նրա ամենանշանակալի գեղարվեստական ֆիլմերից են «Ռուսական տապանը» (2002), նկարահանված մեկ չմոնտաժված կադրով և «Ֆաուստը» (2011), որն արժանացել է Վենետիկի կինոփառատոնի «Ոսկե առյուծ» բարձրագույն մրցանակին։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոկուրովը ծնվել է Սիբիրի Իրկուտսկի շրջանի Պոդորվիխայում, զինվորական սպայի ընտանիքում։ 1974 թվականին ավարտել է Նիժնի Նովգորոդի համալսարանի պատմության բաժինը, իսկ հաջորդ տարի ընդունվել է ՎԳԻԿ։ Այնտեղ նա ընկերացել է Տարկովսկու հետ և խորապես ազդվեց նրա «Հայելի» ֆիլմից։ Սոկուրովի վաղ շրջանի գեղարվեստական ֆիլմերի մեծ մասն արգելվել է խորհրդային իշխանությունների կողմից։ Իր վաղ շրջանում նա նկարահանել է բազմաթիվ վավերագրական ֆիլմեր, այդ թվում՝ «Երկխոսությունները Սոլժենիցինի հետ» և Սանկտ Պետերբուրգում Գրիգորի Կոզինցևի բնակարանի մասին ռեպորտաժը։ Նրա «Ողբալի անհանգստություն» ֆիլմը 1987 թվականին առաջադրվել է Բեռլինի 37-րդ միջազգային կինոփառատոնի «Ոսկե արջ» մրցանակի^[4]։

«Մայր և որդին» (1997) նրա առաջին գեղարվեստական ֆիլմն էր, որը միջազգային ճանաչում ստացավ։ Այն ցուցադրվել է Մոսկվայի 20-րդ միջազգային կինոփառատոնում, որտեղ արժանացել է արծաթե հատուկ Սբ. Գեորգի մրցանակին^[5] Սյուզան Սոնթագը 1990-ականների իր տասը սիրված ֆիլմերի շարքում ներառեց Սոկուրովի երկու ֆիլմերը՝ ասելով. «Այսօր չկա գործող մեկ այլ ռեժիսոր, ում ֆիլմերով ես այդքան հիանում եմ»^[6]։ 2006 թվականին Սոկուրովը ստացել է Մանհայմ-Հայդելբերգի միջազգային կինոփառատոնի կինոյի վարպետի մրցանակը։

Սոկուրովը կանոնավորապես մասնակցում է Կաննի կինոփառատոնին, որտեղ ցուցադրվել են նրա դեբյուտային չորս ֆիլմերը։

Քաղաքական դիրքորոշում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2016 թվականի դեկտեմբերին Մշակույթի և արվեստի խորհրդի նիստի ժամանակ Սոկուրովը դիմել է նախագահ Վլադիմիր Պուտինին ՝ վերանայելու կինոռեժիսոր Օլեգ Սենցովի դատավճիռը (որը Պուտինը մերժել է)^[7]։

2022 թվականին Սոկուրովը քննադատել է Կրեմլին և դեմ արտահայտվել Ուկրաինայի պատերազմին։ Դրա համար 2022 թվականի հունիսին նրան զրկել են Ռուսաստանից հեռանալու իրավունքից^[8]։

2020 թ․ 44-օրյա պատերազմի ժամանակ հանդես է եկել բաց նամակով^[9]։ 2020 թվականի նոյեմբերին ռուսական մշակույթի այլ գործիչների հետ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին կոչ է արել Լեռնային Ղարաբաղի քրիստոնեական մշակութային, գեղարվեստական և ճարտարապետական ժառանգությունը ներառել Համաշխարհային ժառանգության ցանկում՝ դրանց հետագա պահպանման համար^[10]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ kremlin.ru (ռուս.) — 2015.
↑ президент России Указ Президента Российской Федерации от 8 июня 2015 г. № 279 «О присуждении Государственных премий Российской Федерации в области литературы и искусства 2014 года» (ռուս.) // Собрание законодательства Российской Федерации — 2015.
↑ https://web.archive.org/web/20190513143345/https://www.europeanfilmacademy.org/2017.768.0.html
↑ «Berlinale: 1987 Prize Winners». berlinale.de. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 1-ին.
↑ «20th Moscow International Film Festival (1997)». MIFF. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 22-ին. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 22-ին.
↑ The Second Circle and The Stone 2000» March. JonathanRosenbaum.net. Retrieved on 13 September 2011.
↑ Putin on revision of Sentsov verdict: "Appropriate conditions should ripen", UNIAN (2 December 2016)
↑ «Film director Alexander Sokurov loses the right to leave Russia after Kremlin criticism» (անգլերեն). The Times UK. 2022 թ․ հունիսի 27. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 27-ին.
↑ «Режиссёр Александр Сокуров: «Зачем народу нужны победы, оплаченные смертями и сиротством?»». Армянский музей Москвы и культуры наций (կանադական անգլերեն). 2020 թ․ հոկտեմբերի 15. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 22-ին.
↑ «Российские знаменитости призвали ЮНЕСКО защитить памятники в Карабахе». РИА Новости (ռուսերեն). 2020 թ․ նոյեմբերի 19. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 17-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսանդր Սոկուրով» հոդվածին։

[_24dc0312dd22bfb1-1] remlin.ru (ռուս.) — 2015.

[_e6985f39b84141b6-2] президент России Указ Президента Российской Федерации от 8 июня 2015 г. № 279 «О присуждении Государственных премий Российской Федерации в области литературы и искусства 2014 года» (ռուս.) // Собрание законодательства Российской Федерации — 2015.

[_3f7ac4ff8fbb7605-3] ttps://web.archive.org/web/20190513143345/https://www.europeanfilmacademy.org/2017.768.0.html

[Berlinale-4] «Berlinale: 1987 Prize Winners». berlinale.de. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 1-ին.

[Moscow1997-5] «20th Moscow International Film Festival (1997)». MIFF. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 22-ին. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 22-ին.

[6] The Second Circle and The Stone 2000» March. JonathanRosenbaum.net. Retrieved on 13 September 2011.

[7] Putin on revision of Sentsov verdict: "Appropriate conditions should ripen", UNIAN (2 December 2016)

[8] «Film director Alexander Sokurov loses the right to leave Russia after Kremlin criticism» (անգլերեն). The Times UK. 2022 թ․ հունիսի 27. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 27-ին.

[9] «Режиссёр Александр Сокуров: «Зачем народу нужны победы, оплаченные смертями и сиротством?»». Армянский музей Москвы и культуры наций (կանադական անգլերեն). 2020 թ․ հոկտեմբերի 15. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 22-ին.

[10] «Российские знаменитости призвали ЮНЕСКО защитить памятники в Карабахе». РИА Новости (ռուսերեն). 2020 թ․ նոյեմբերի 19. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 17-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]