Քրիստոֆեր Հանսթեն

Քրիստոֆեր Հանսթեն
Ծնվել է	սեպտեմբերի 26, 1784; Քրիստիանիա, Նորվեգիա կամ Օսլո, Դանիա-Նորվեգական ունիա
Մահացել է	ապրիլի 11, 1873 (88 տարեկան); Քրիստիանիա, Նորվեգիա կամ Օսլո, Նորվեգիա
Գերեզման	Old Aker Cemetery
Քաղաքացիություն	Նորվեգիա
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս, աստղագետ, համալսարանի դասախոս և երկրաֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)	Օսլոյի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	ֆիզիկա, Երկրաֆիզիկա և աստղագիտություն
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Նորվեգիայի գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Գիտության և գրականության նորվեգական թագավորական հասարակություն, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Գյոթեբորգի գիտությունների և գրականության թագավորական ակադեմիա, Շվեդիայի ռազմագիտության թագավորական ակադեմիա և Բավարիական գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Կոպենհագենի համալսարան և Oslo Cathedral School?
Տիրապետում է լեզուներին	նորվեգերեն
Գիտական ղեկավար	Հանս Քրիստիան Էրստեդ
Հայտնի աշակերտներ	Bernt Michael Holmboe?
Պարգևներ	Ամերիկայի արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի անդամ և Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ
Երեխա(ներ)	Աասթա Հանսթեեն
	Christopher Hansteen Վիքիպահեստում

Քրիստոֆեր Հանսթեն (նորվ.՝ Christopher Hansteen, սեպտեմբերի 26, 1784(1784-09-26)^[1], Քրիստիանիա, Նորվեգիա և Օսլո, Դանիա-Նորվեգական ունիա^[2] - ապրիլի 11, 1873(1873-04-11)^[3]^[4], Քրիստիանիա, Նորվեգիա և Օսլո, Նորվեգիա^[2]), նորվեգացի աստղագետ, ֆիզիկոս և գեոֆիզիկ^[7], Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր անդամ (1830)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավարտել է Կոպենհագենի համալսարանը, որտեղ սկզբում սովորում էր իրավաբանություն, սակայն ավելի ուշ տարվում է մաթեմատիկայով և ֆիզիկայով։

Ուսումնասիրել է երկրագնդի ձգողականությունը, հայտնագործել է Երկրի մագնիսական դաշտի հորիզոնական լարվածությունը կազմող օրական փոփոխականները։

Հետազոտությունների ընթացքում մագնիսաչափական չափումներ է անցկացրել Նորվեգիայում և Ֆինլանդիայում, իսկ 1828—1830 թվականներին Գ. Ա. Էրմանի հետ ճանապարհորդություն է կատարել Արևմտյան Սիբիրում, որտեղ հաշվարկել էր գտնել Երկրի երկրորդ մագնիսական բևեռը։ Գիտական հեռարշավի արդյունքները հրապարակվում են 1854 թվականին, իսկ գլխավոր աշխատությունը լույս է տեսնում 1863 թվականին։ Ռուսաստանից վերադառնալուց անմիջապես հետո 1833 թվականին Քրիստիանայում կառուցում է աստղագիտական դիտարան, իսկ 1838 թվականին՝ մագնիսական, իսկ Հանսթենը լինում է երկուսի տնօրենն էլ^[8]։

1835-38 թվականներին լույս է ընծայում երկրաչափության և մեխանիկայի դասագրքեր^[9]։ Տարբեր գիտական ամսագրերում հրատարակել է աշխատանքներ։

1861 թվականից այլևս ակտիվ գործունենություն չի ծավալել^[8]։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոմանդոր (1847), Սուրբ Օլավի միաբանության մեծ խաչի ասպետ (1855)
Դանեբրոգ միաբանության մեծ խաչի ասպետ,
Բևեռային աստղի միաբանության մեծ խաչի ասպետ։

Նրա պատվին են անվանակոչված Լուսնի վրա խառնարան և Օսլոյի համալսարանի Բլինդերն տարածքում փողոց։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #116461357 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 SNAC — 2010.
↑ ^5,0 ^5,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 157.
↑ Chisholm, Hugh, ed. (1911). «Hansteen, Christopher» . Encyclopædia Britannica (անգլերեն) (11th ed.). Cambridge University Press.
↑ ^8,0 ^8,1 Stubhaug, Arild (2001). «Christopher Hansteen». In Helle, Knut (ed.). Norsk biografisk leksikon (Norwegian). Vol. 4. Oslo: Kunnskapsforlaget. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 22-ին.{{cite encyclopedia}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Stubhaug, Arild (2004 թ․ մայիսի 25). «Den inspirerende læreren». Forskning.no (Norwegian). Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 22-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Колчинский И.Г.,Корсунь А.А.,Родригес М.Г. Астрономы.Биографический справочник. — Киев: Наукова думка, 1977.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քրիստոֆեր Հանսթեն» հոդվածին։

[_83aa240e91685ec4-1] 1,0 ^1,1 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480

[_ce091935a9bbe58f-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[_58912942981679dd-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #116461357 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_006d619b86f53552-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 SNAC — 2010.

[_77dc0de4b8f42ad6-5] 5,0 ^5,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_c7736165105d4b0f-6] List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 157.

[7] Chisholm, Hugh, ed. (1911). «Hansteen, Christopher» . Encyclopædia Britannica (անգլերեն) (11th ed.). Cambridge University Press.

[nbl-8] 8,0 ^8,1 Stubhaug, Arild (2001). «Christopher Hansteen». In Helle, Knut (ed.). Norsk biografisk leksikon (Norwegian). Vol. 4. Oslo: Kunnskapsforlaget. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 22-ին.{{cite encyclopedia}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[9] Stubhaug, Arild (2004 թ․ մայիսի 25). «Den inspirerende læreren». Forskning.no (Norwegian). Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 22-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]