Jump to content

Քրիստոֆեր Հանսթեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քրիստոֆեր Հանսթեն
Ծնվել էսեպտեմբերի 26, 1784(1784-09-26)[1]
Քրիստիանիա, Նորվեգիա կամ Օսլո, Դանիա-Նորվեգական ունիա[2]
Մահացել էապրիլի 11, 1873(1873-04-11)[3][4] (88 տարեկան)
Քրիստիանիա, Նորվեգիա կամ Օսլո, Նորվեգիա[2]
ԳերեզմանOld Aker Cemetery
Քաղաքացիություն Նորվեգիա
Մասնագիտությունֆիզիկոս, աստղագետ, համալսարանի դասախոս և երկրաֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)Օսլոյի համալսարան
Գործունեության ոլորտֆիզիկա[2], Երկրաֆիզիկա[2] և աստղագիտություն[2]
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Նորվեգիայի գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Գիտության և գրականության նորվեգական թագավորական հասարակություն, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Գյոթեբորգի գիտությունների և գրականության թագավորական ակադեմիա, Շվեդիայի ռազմագիտության թագավորական ակադեմիա և Բավարիական գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԿոպենհագենի համալսարան[5] և Oslo Cathedral School?
Տիրապետում է լեզուներիննորվեգերեն[2]
Գիտական ղեկավարՀանս Քրիստիան Էրստեդ
Հայտնի աշակերտներBernt Michael Holmboe?[5]
Պարգևներ
Երեխա(ներ)Աասթա Հանսթեեն
 Christopher Hansteen Վիքիպահեստում

Քրիստոֆեր Հանսթեն (նորվ.՝ Christopher Hansteen, սեպտեմբերի 26, 1784(1784-09-26)[1], Քրիստիանիա, Նորվեգիա և Օսլո, Դանիա-Նորվեգական ունիա[2] - ապրիլի 11, 1873(1873-04-11)[3][4], Քրիստիանիա, Նորվեգիա և Օսլո, Նորվեգիա[2]), նորվեգացի աստղագետ, ֆիզիկոս և գեոֆիզիկ[7], Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր անդամ (1830

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավարտել է Կոպենհագենի համալսարանը, որտեղ սկզբում սովորում էր իրավաբանություն, սակայն ավելի ուշ տարվում է մաթեմատիկայով և ֆիզիկայով։

Ուսումնասիրել է երկրագնդի ձգողականությունը, հայտնագործել է Երկրի մագնիսական դաշտի հորիզոնական լարվածությունը կազմող օրական փոփոխականները։

Հետազոտությունների ընթացքում մագնիսաչափական չափումներ է անցկացրել Նորվեգիայում և Ֆինլանդիայում, իսկ 1828—1830 թվականներին Գ. Ա. Էրմանի հետ ճանապարհորդություն է կատարել Արևմտյան Սիբիրում, որտեղ հաշվարկել էր գտնել Երկրի երկրորդ մագնիսական բևեռը։ Գիտական հեռարշավի արդյունքները հրապարակվում են 1854 թվականին, իսկ գլխավոր աշխատությունը լույս է տեսնում 1863 թվականին։ Ռուսաստանից վերադառնալուց անմիջապես հետո 1833 թվականին Քրիստիանայում կառուցում է աստղագիտական դիտարան, իսկ 1838 թվականին՝ մագնիսական, իսկ Հանսթենը լինում է երկուսի տնօրենն էլ[8]։

1835-38 թվականներին լույս է ընծայում երկրաչափության և մեխանիկայի դասագրքեր[9]։ Տարբեր գիտական ամսագրերում հրատարակել է աշխատանքներ։

1861 թվականից այլևս ակտիվ գործունենություն չի ծավալել[8]։

  • Կոմանդոր (1847), Սուրբ Օլավի միաբանության մեծ խաչի ասպետ (1855)
  • Դանեբրոգ միաբանության մեծ խաչի ասպետ,
  • Բևեռային աստղի միաբանության մեծ խաչի ասպետ։

Նրա պատվին են անվանակոչված Լուսնի վրա խառնարան և Օսլոյի համալսարանի Բլինդերն տարածքում փողոց։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  3. 3,0 3,1 3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #116461357 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  4. 4,0 4,1 4,2 SNAC — 2010.
  5. 5,0 5,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  6. List of Royal Society Fellows 1660-2007Royal Society. — P. 157.
  7. Chisholm, Hugh, ed. (1911). «Hansteen, Christopher» . Encyclopædia Britannica (անգլերեն) (11th ed.). Cambridge University Press.
  8. 8,0 8,1 Stubhaug, Arild (2001). «Christopher Hansteen». In Helle, Knut (ed.). Norsk biografisk leksikon (Norwegian). Vol. 4. Oslo: Kunnskapsforlaget. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 22-ին.{{cite encyclopedia}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  9. Stubhaug, Arild (2004 թ․ մայիսի 25). «Den inspirerende læreren». Forskning.no (Norwegian). Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 22-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Колчинский И.Г.,Корсунь А.А.,Родригес М.Г. Астрономы.Биографический справочник. — Киев: Наукова думка, 1977.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քրիստոֆեր Հանսթեն» հոդվածին։