«Ալեքսանդր Աբելյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
- 5 կատեգորիաներ ՀոթՔաթ գործիքով
Տող 1. Տող 1.
{{այլ կիրառումներ|Աբելյան (այլ կիրառումներ)}}
{{այլ կիրառումներ|Աբելյան (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Անձ
{{Տեղեկաքարտ Գրող}}
| ԱԱՀ = Ալեքսանդր Աբելյան
| բնագիր ԱԱՀ =
| պատկեր =
| չափ =
| նկարագրում =
| ծննդյան օր = {{ԾԱ|1858|6|5}}
| ծննդավայր = [[Շամախի]]
| վախճանի օր = {{ՄԱՏ|1940|5|6|1858|6|5}}
| վախճանի վայրը = [[Դոնի Ռոստով]]
| քաղաքացիություն =
| հպատակություն =
| ազգություն = հայ
| կրոն =
| ազդվել է =
| ազդել է =
| գրքեր =
| աշխատանք =
| կարողություն =
| մասնագիտություն =դրամատուրգ, թատերական գործիչ։
| ամուսին =
| ծնողներ =
| երեխաներ =
| պարգևներ և մրցանակներ =
| կայք =
}}
'''Ալեքսանդր Աբելյան''' ([[1858]], [[հունիսի 5]], [[Շամախի]] - [[1940]], [[մայիսի 6]], [[Դոնի Ռոստով]]), [[հայ]] դրամատուրգ, թատերական գործիչ։
'''Ալեքսանդր Աբելյան''' ([[1858]], [[հունիսի 5]], [[Շամախի]] - [[1940]], [[մայիսի 6]], [[Դոնի Ռոստով]]), [[հայ]] դրամատուրգ, թատերական գործիչ։


Տող 33. Տող 8.
Ալեքսանդր Աբելյանը ծնվել է [[Շամախի]] քաղաքում։ Սկզբնական կրթությունն ստացել է Շամախու հայկական դպրոցում։ 1872 թվական երկրաշարժից հետո Աբելյանների ընտանիքը տեղափոխվում է [[Բաքու]]։ Այստեղ Աբելյանը մի քանի արհեստավորների մոտ աշակերտություն անելուց հետո մտնում է մի շվեդացու հիմնած մեքենայական գործարան՝ իբրև փականագործության բանվոր-աշակերտ։ Հետագայում այդ [[գործարան]]ն անցնում է տեղական խոշոր ձեռնարկողներին։ Աբելյանը տարիներ աշխատելով և անցնելով [[մեքենա]]յագործության զանազան ճյուղերը, վերջում դառնում է գործարանի կառավարչի օգնական։ Միաժամանակ նա նվիրվում է ինքնակրթության համառ աշխատանքին, գրական ասպարեզ է մտնում «[[Մշակ]]»-ին աշխատակցելով, ապա գրում է «Տարազ»-ին, «Արոր»-ին և «Մուրճ»-ին։ <ref>Սուրխաթյան Հայ Գրականություն, 2 հատոր</ref> Մահացել է [[մայիսի 6]]-ին, [[Դոնի Ռոստով]]ում։
Ալեքսանդր Աբելյանը ծնվել է [[Շամախի]] քաղաքում։ Սկզբնական կրթությունն ստացել է Շամախու հայկական դպրոցում։ 1872 թվական երկրաշարժից հետո Աբելյանների ընտանիքը տեղափոխվում է [[Բաքու]]։ Այստեղ Աբելյանը մի քանի արհեստավորների մոտ աշակերտություն անելուց հետո մտնում է մի շվեդացու հիմնած մեքենայական գործարան՝ իբրև փականագործության բանվոր-աշակերտ։ Հետագայում այդ [[գործարան]]ն անցնում է տեղական խոշոր ձեռնարկողներին։ Աբելյանը տարիներ աշխատելով և անցնելով [[մեքենա]]յագործության զանազան ճյուղերը, վերջում դառնում է գործարանի կառավարչի օգնական։ Միաժամանակ նա նվիրվում է ինքնակրթության համառ աշխատանքին, գրական ասպարեզ է մտնում «[[Մշակ]]»-ին աշխատակցելով, ապա գրում է «Տարազ»-ին, «Արոր»-ին և «Մուրճ»-ին։ <ref>Սուրխաթյան Հայ Գրականություն, 2 հատոր</ref> Մահացել է [[մայիսի 6]]-ին, [[Դոնի Ռոստով]]ում։


== Ստեղծագործական Կյանքը ==
== Ստեղծագործական կյանք ==

Գրել է կատակերգություններ, դրամաներ՝ արտացոլելով մանր արհեստավորական խավի կյանքն ու կենցաղը («Մարվող ճրագներ», 1903, «Միկիչի հար սանիքը», 1903 են) և բանվորական շարժման դրվագներ («Նշանվածներ», 1911)։
Գրել է կատակերգություններ, դրամաներ՝ արտացոլելով մանր արհեստավորական խավի կյանքն ու կենցաղը («Մարվող ճրագներ», 1903, «Միկիչի հար սանիքը», 1903 են) և բանվորական շարժման դրվագներ («Նշանվածներ», 1911)։
[[1880]]-ից ուշագրավ թղթակցություններով, գրական երկերով աշխատակցել է «Մշակ», «Արձագանք» պարբերականներին, «Աղբյուր» մանկական ամսագրին։ 1890-ական թվականների սկզբներից գրել է դրամատիկական գործեր՝ «Անկոչ հյուրը», «Միկիչի հարսանիքը» (1895), «Միկիչի ապահարզանը» (1899), «Նավթի Ֆանտանը» (1896), «Մարվող ճրագներ», «Գյուղի վարժապետը» (1909), «Պոետի երազը» (1909), «Նշանվածները» (1912), «Պըլը Պուղի» և այլն, որոնցից մի քանիսը արժանի տեղ են գրավել արևելահայ բեմում, մասնավորապես «Նավթի Ֆանտանն» ու «Մարող ճրագները»։ Վերջինս հաջողությամբ բեմադրվել է ոչ միայն [[Կովկաս]]ում, այլև [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]], հետագայում էլ սփյուռքա[[հայ]] կենտրոններում։ Բացի վերոհիշյալ պիեսներից, գրել է մի շարք ոտանավորներ, որոնք տպագրվել են «Աղբյուր» և «Տարազ» պարբերականներում։ <ref>{{cite book|author=Գառնիկ Ստեփանյան|title=Կենսագրական բառարան, հատոր Ա|publisher=«Հայաստան»|location=Երևան|year=1973|page=էջ 10}}</ref>
[[1880]]-ից ուշագրավ թղթակցություններով, գրական երկերով աշխատակցել է «Մշակ», «Արձագանք» պարբերականներին, «Աղբյուր» մանկական ամսագրին։ 1890-ական թվականների սկզբներից գրել է դրամատիկական գործեր՝ «Անկոչ հյուրը», «Միկիչի հարսանիքը» (1895), «Միկիչի ապահարզանը» (1899), «Նավթի Ֆանտանը» (1896), «Մարվող ճրագներ», «Գյուղի վարժապետը» (1909), «Պոետի երազը» (1909), «Նշանվածները» (1912), «Պըլը Պուղի» և այլն, որոնցից մի քանիսը արժանի տեղ են գրավել արևելահայ բեմում, մասնավորապես «Նավթի Ֆանտանն» ու «Մարող ճրագները»։ Վերջինս հաջողությամբ բեմադրվել է ոչ միայն [[Կովկաս]]ում, այլև [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]], հետագայում էլ սփյուռքա[[հայ]] կենտրոններում։ Բացի վերոհիշյալ պիեսներից, գրել է մի շարք ոտանավորներ, որոնք տպագրվել են «Աղբյուր» և «Տարազ» պարբերականներում։ <ref>{{cite book|author=Գառնիկ Ստեփանյան|title=Կենսագրական բառարան, հատոր Ա|publisher=«Հայաստան»|location=Երևան|year=1973|page=էջ 10}}</ref> Սերտ կապերի մեջ էր [[Ալեքսանդր Շիրվանզադե]]ի, [[Պետրոս Ադամյան]]ի, Գ. Չուբարի հետ։
Սերտ կապերի մեջ էր [[Ալեքսանդր Շիրվանզադե]]ի, [[Պետրոս Ադամյան]]ի, Գ. Չուբարի հետ։

== Աղբյուրներ ==
{{Reflist}}


== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{ՀՍՀ}}
{{ՀՍՀ}}


{{DEFAULTSORT:Աբելյան, Հովհաննես}}
{{DEFAULTSORT:Աբելյան, Հովհաննես}}

[[Կատեգորիա:Անձինք այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:19-րդ դարի արևելահայ դրամատուրգներ]]
[[Կատեգորիա:19-րդ դարի արևելահայ դրամատուրգներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի արևելահայ դրամատուրգներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի արևելահայ դրամատուրգներ]]
[[Կատեգորիա:1858 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:1940 մահեր]]
[[Կատեգորիա:Մայիսի 6 մահեր]]
[[Կատեգորիա:Հայ դրամատուրգներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դրամատուրգներ]]
[[Կատեգորիա:Շամախի քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Անձինք առանց ծննդյան օրվա]]

18:23, 3 փետրվարի 2016-ի տարբերակ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Աբելյան (այլ կիրառումներ)
Ալեքսանդր Աբելյան
Ծնվել էհունիսի 5, 1858(1858-06-05)[1][2]
ԾննդավայրՇամախի, Ռուսական կայսրություն[1]
Վախճանվել էմայիսի 6, 1940(1940-05-06)[1][2] (81 տարեկան)
Վախճանի վայրԴոնի Ռոստով, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2]
Մասնագիտությունգրող, դրամատուրգ և լրագրող
Ազգությունհայ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Ալեքսանդր Աբելյան Վիքիդարանում

Ալեքսանդր Աբելյան (1858, հունիսի 5, Շամախի - 1940, մայիսի 6, Դոնի Ռոստով), հայ դրամատուրգ, թատերական գործիչ։

Դերասան Հովհաննես Աբելյանի եղբայրն է։

Կենսագրություն

Ալեքսանդր Աբելյանը ծնվել է Շամախի քաղաքում։ Սկզբնական կրթությունն ստացել է Շամախու հայկական դպրոցում։ 1872 թվական երկրաշարժից հետո Աբելյանների ընտանիքը տեղափոխվում է Բաքու։ Այստեղ Աբելյանը մի քանի արհեստավորների մոտ աշակերտություն անելուց հետո մտնում է մի շվեդացու հիմնած մեքենայական գործարան՝ իբրև փականագործության բանվոր-աշակերտ։ Հետագայում այդ գործարանն անցնում է տեղական խոշոր ձեռնարկողներին։ Աբելյանը տարիներ աշխատելով և անցնելով մեքենայագործության զանազան ճյուղերը, վերջում դառնում է գործարանի կառավարչի օգնական։ Միաժամանակ նա նվիրվում է ինքնակրթության համառ աշխատանքին, գրական ասպարեզ է մտնում «Մշակ»-ին աշխատակցելով, ապա գրում է «Տարազ»-ին, «Արոր»-ին և «Մուրճ»-ին։ [3] Մահացել է մայիսի 6-ին, Դոնի Ռոստովում։

Ստեղծագործական կյանք

Գրել է կատակերգություններ, դրամաներ՝ արտացոլելով մանր արհեստավորական խավի կյանքն ու կենցաղը («Մարվող ճրագներ», 1903, «Միկիչի հար սանիքը», 1903 են) և բանվորական շարժման դրվագներ («Նշանվածներ», 1911)։ 1880-ից ուշագրավ թղթակցություններով, գրական երկերով աշխատակցել է «Մշակ», «Արձագանք» պարբերականներին, «Աղբյուր» մանկական ամսագրին։ 1890-ական թվականների սկզբներից գրել է դրամատիկական գործեր՝ «Անկոչ հյուրը», «Միկիչի հարսանիքը» (1895), «Միկիչի ապահարզանը» (1899), «Նավթի Ֆանտանը» (1896), «Մարվող ճրագներ», «Գյուղի վարժապետը» (1909), «Պոետի երազը» (1909), «Նշանվածները» (1912), «Պըլը Պուղի» և այլն, որոնցից մի քանիսը արժանի տեղ են գրավել արևելահայ բեմում, մասնավորապես «Նավթի Ֆանտանն» ու «Մարող ճրագները»։ Վերջինս հաջողությամբ բեմադրվել է ոչ միայն Կովկասում, այլև Կոստանդնուպոլսում, հետագայում էլ սփյուռքահայ կենտրոններում։ Բացի վերոհիշյալ պիեսներից, գրել է մի շարք ոտանավորներ, որոնք տպագրվել են «Աղբյուր» և «Տարազ» պարբերականներում։ [4] Սերտ կապերի մեջ էր Ալեքսանդր Շիրվանզադեի, Պետրոս Ադամյանի, Գ. Չուբարի հետ։

Ծանոթագրություններ

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. 2,0 2,1 2,2 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.)Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1. — էջ 11.
  3. Սուրխաթյան Հայ Գրականություն, 2 հատոր
  4. Գառնիկ Ստեփանյան (1973). Կենսագրական բառարան, հատոր Ա. Երևան: «Հայաստան». էջ էջ 10.
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսանդր Աբելյան» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։