Սան Զաքարիա եկեղեցի

Սան Զաքարիա եկեղեցի; իտալ.՝ Chiesa di San Zaccaria
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	եկեղեցի
Երկիր	Իտալիա
Տեղագրություն	Վենետիկ
Տարածաշրջան	Կաստելլո
Դավանանք	կաթոլիկություն
Թեմ	Վենետիկի պատրիարքություն
Հիմնական ամսաթվերը	9-րդ դար և 15-րդ դար
Նվիրված	Զաքարիա
Անվանված	Զաքարիա
Ճարտարապետ	Antonio Gambello? և Mauro Codussi?
Ճարտարապետական ոճ	վերածննդի ճարտարապետություն
Հիմնադրված	9-րդ դար և 15-րդ դար
Շինանյութ	աղյուս
	San Zaccaria (Venice) Վիքիպահեստում

Սան Զաքարիա եկեղեցի, 15-րդ դարի նախկին վանական եկեղեցի Վենետիկում։ Այն մեծ շինություն է տեղակայված Կամպո Սան Զաքարիայում, անմիջապես Սուրբ Մարկոսի հրապարակի և Սուրբ Մարկոսի տաճարի հարավ-արևելքում գտնվող ջրի ափին։ Այն նվիրված է Հովհանես Մկրտչի հայր Սուրբ Զաքարիային։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին եկեղեցին հիմնել է դուքս Հուստինիանոս Պարտիսիպազիոն, 9-րդ դարի սկզբին` սրբի մարմինը պահելու համար, որը, նվիրված է բյուզանդիայի Լևոն Ե Հայ կայսրին, որը տեղակայված է աջ կողմում գտնվող երկրորդ զոհասեղանի տակ։ Տարբեր դուքսերի մնացորդները թաղված են եկեղեցու խորանում։ Նախնական եկեղեցին վերակառուցվել է 1170-ական թվականներին (երբ ներկայիս Զանգակատունը կառուցվեց) և 15-րդ դարում փոխարինվեց գոթական եկեղեցով։ Այս շենքի մնացորդները դեռ կանգուն են, քանի որ ներկայիս եկեղեցին կառուցվել է դրա կողքին և ոչ թե դրա վրա։

Ներկայիս եկեղեցին կառուցվել է 1458-1515 թվականներին։ Անտոնիո Գամբելոն գլխավոր ճարտարապետն է, որը սկսեց կառուցել գոթական ոճով, բայց ճակատի վերին մասը իր կամարակապ պատուհաններով և սյուներով, իսկ ներսի մասերը Մաուրո Կոդուսին ավարտեց վաղ Վերածննդի ոճով շատ տարիներ անց։ Ճակատային հատվածը վաղ գոթական և ներդաշնակ վենետիկյան խառնուրդ է։

Վանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ի սկզբանե եկեղեցին կցված է եղել Բենեդիկտյան միանձնուհիների վանքին, որը նույնպես հիմնադրել է Պարտիսիպազիոն և ընտանիքի տարբեր այս դուքսեր։ Այս վանքի միանձնուհիները հիմնականում գալիս են քաղաքի ականավոր ազնվական ընտանիքներից և վանական պարիսպը պահպանելիս ունեին անփութության համբավ։ Վանամայրը սովորաբար կապված էր դուքսի հետ։

855 թվականին Հռոմի պապ Բենեդիկտոս III-ը ապաստան գտավ վանքում `փախչելով Անաստասի Անտիպապի բռնությունից, որի ընտրությունը վիճարկել էին նրա կողմնակիցները։ Երախտագիտության համար Հռոմի պապ Բենեդիկտը միանձնուհիներին նվիրեց մասունքների մեծ հավաքածու, որը հիմք հանդիսացավ մի մեծ հավաքածուի համար, և որի համար վանքը հայտնի էր, դրանց թվում էին Աթանաս Ալեքսանդրացիացիները և մի կտոր կենարար խաչից։

1105 թվականին ավերիչ հրդեհը ոչնչացրել է ամբողջ վանական համալիրը։ Ըստ ժամանակի մատենագրության, վանքի նկուղներում ապաստանած շուրջ հարյուր միանձնուհի խեղդվել են ծխից։

Էնրիկո Դանդոլոյի ղեկավարությամբ միաբանությունը վերափոխվել է Կլյունիակ տան^[1]։

Ներսի մաս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եկեղեցու ներսի մասը ունի խորան շրջապատված ճեմավայրով, որը լուսավորված է բարձր գոթական պատուհաններով, ինչը հյուսիսային եվրոպական եկեղեցական ճարտարապետության բնորոշ առանձնահատկությունն է, որը եզակի է Վենետիկում։ Գրեթե յուրաքանչյուր պատ ծածկված է 17-րդ և 18-րդ դարի նկարիչների նկարներով։ Եկեղեցում է պահվում Ջովաննի Բելլինի ամենահայտնի աշխատանքներից մեկը` Սան Զաքարիայի զոհասեղանը։ Միջանցքի պատերին և մատուռներին կան այլ նկարիչների նկարներ, այդ թվում Անդրեա դել Կաստանյոի, Յակոպո Պալմա Ավագի, Տինտորետտոի, Գիուսեփե Պորտաի, Յակոպո Պալմա Կրտսերի, Անտոնիո Վասիլաչչիի, Անտոնիս վան Դեյքի, Անդրեա Սելեստիի, Անտոնիո Ձանկիի, Անտոնիո Բալեստրամի, Անջելո Թրևիզանիի և Գիովանի Դոմենիկո Դիեպոլոյի։

Նկարիչ Ալեսանդրո Վիտտորիան թաղված է եկեղեցում, որի գերեզմանին տեղադրված է ինքնադիմանկար կիսանդրի։

Եկեղեցու երգեհոնը կառուցվել է Գաետանո Կալիդոյի կողմից՝ 1790 թվականին։

2009 թվականի հունվարի 30-ին XIV դարում անհետացած եկեղեցու դամբարանում հայտնաբերվել են սրբեր Գրիգորիոսի, Թեոդորոսի և Լեոնի մասունքները^[2]։