Պելեգրինո Ռոսի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պելեգրինո Ռոսի
 
Կուսակցություն՝ Moderate Party?
Կրթություն՝ Բոլոնիայի համալսարան, Պիզայի համալսարան և Պավիայի համալսարան
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ, տնտեսագետ, դիվանագետ և իրավաբան
Ծննդյան օր հուլիսի 3, 1787(1787-07-03)[1]
Ծննդավայր Կարրարա, Duchy of Massa and Carrara[1]
Վախճանի օր նոյեմբերի 15, 1848(1848-11-15)[2][1][3] (61 տարեկան)
Վախճանի վայր Հռոմ, Պապական մարզ[1]
Թաղված San Lorenzo in Damaso
Քաղաքացիություն  Ֆրանսիա, Շվեյցարիա,  Duchy of Modena and Reggio և  Պապական մարզ
 
Պարգևներ
Պատվո լեգեոնի շքանշանի մեծ սրահ

Պելեգրինո Ռոսի (իտալ.՝ Pellegrino Luigi Edoardo Rossi, հուլիսի 3, 1787(1787-07-03)[1], Կարրարա, Duchy of Massa and Carrara[1] - նոյեմբերի 15, 1848(1848-11-15)[2][1][3], Հռոմ, Պապական մարզ[1]), Շվեյցարիայի, Ֆրանսիայի և Պապական պետության տնտեսագետ, իրավաբան և քաղաքական գործիչ, սպանվել Է Հռոմում 1849 թվականի հեղափոխությունից առաջ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1787 թվականի հուլիսի 3-ին (այլ աղբյուրներով՝ հուլիսի 13-ին) Կարարաում, սովորել է Պիզայի համալսարանում (1803-1804 թվականներին), բարձրագույն կրթությունն ավարտել է Բոլոնիայի համալսարանում (1806 թվականին)։ 1811 թվականին Բոլոնիայում բացել է հաջող փաստաբանական պրակտիկա, այնտեղ դասավանդել է նաև քաղաքացիական իրավունք Սուրբ Լուցիա լիցեյում, 1814 թվականից՝ քաղաքացիական դատավարություն, ինչպես նաև քրեական իրավունք և Բոլոնիայի համալսարանում եղել է դատավարության դասախոս։ 1815 թվականի ապրիլի 3-ին Նեապոլի թագավոր Յոախիմ Մուրատը Ռոսիին նշանակել է քաղաքացիական գլխավոր կոմիսար Տրոնտո և Պո գետերի միջև իր նվաճած նահանգներում՝ Ռենոյի դեպարտամենտում (Դիպարտիմենտո դել Ռենո), Ռուբիկոնե, Բասո Պո և Պինետա։ Ռուսաստանի նապոլեոնական մարշալի պարտությունից ու մահից հետո նա գաղթել է Շվեյցարիա[4]։

Դարձել Է Ժնևի Կալվինիստական ակադեմիայի դասախոս, 1820 թվականին ստացել է Շվեյցարիայի քաղաքացիություն։ 1820-1833 թվականներին եղել է Ներկայացուցիչների խորհրդում, 1831 թվականին մտել է «Ռոսի դաշնագիր» անունով հայտնի Շվեյցարիայի նոր սահմանադրության նախագծի նախապատրաստման հանձնաժողով, որը պետք է փոխզիջում ապահովեր կանտոնների ինքնավարության և դաշնության միջև (սահմանադրությունը չի ընդունվել)։ 1833 թվականին ստացել է Փարիզի Կոլեժա դե Ֆրանսի քաղաքական տնտեսման ամբիոնը, իսկ 1834 թվականին՝ Սորբոնի սահմանադրական իրավունքի ամբիոնը։ Ռոսին Ֆրանսիայի քաղաքացիություն է ստացել, 1845 թվականին արժանացել է կոմսի տիտղոսի և ուղարկվել Հռոմ որպես դեսպան՝ Ֆրանսիայից ճիզվիտների արտաքսման պայմանների շուրջ բանակցությունների համար։ 1848 թվականին հեղափոխական իրադարձությունների սկսվելուց հետո կորցրել է այդ պաշտոնը և մնացել Պապական մարզում։ Հռոմի պապ Պիոս IX-ը Ռոսիին ընդգրկել է կառավարության կազմում, որը ձևավորվել է 1848 թվականի սեպտեմբերին։ Նա ստացել է ներքին գործերի և ոստիկանության նախարարի պորտֆելները, ինչպես նաև ժամանակավորապես կատարել է ֆինանսների նախարարի պարտականությունները։ Նա վարել է չափավոր լիբերալ քաղաքականություն՝ փորձելով աշխարհիկ բնույթ հաղորդել Հռոմի պապի պետական իշխանությանը և կանխել պատերազմի սկիզբը Ավստրիայի հետ, ինչը միաժամանակ տհաճություն է առաջացրել ռեակցիոն և ժողովրդավարական շրջաններում[5]։

1848 թվականի նոյեմբերի 25-ին (այլ աղբյուրների համաձայն՝ նոյեմբերի 15-ին) Ռոսին ժամանել է Պալացցո Դելա Կանչելերիա, որտեղ պետք է ելույթ ունենար Պապական մարզի նորընտիր խորհրդարանի առջև, և անհայտ ահաբեկիչը դանակով հարվածել է նրա պարանոցին՝ կտրելով լծային արյունադարձ երակը։ Իմանալով նախարարի մահվան մասին՝ Պիոս IX-ը ասել է՝ Doveva finire così perché si era reso inviso a tutti («Նա ստիպված էր ավարտել այսպես, քանի որ ատելի էր բոլորին»)։ Մի քանի տարի անց տեղի է ունեցել դատավարություն, հայտնաբերվել են հինգ կասկածյալներ, սակայն մեղադրական դատավճիռ չի առաջադրվել նրանցից ոչ մեկին[6]։

Հիմնական աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
  2. 2,0 2,1 2,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. 3,0 3,1 3,2 Annuaire prosopographique : la France savante
  4. Luigi Lacchè (2012). «Rossi, Pellegrino». Il Contributo italiano alla storia del Pensiero – Diritto (իտալերեն). Treccani. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 27-ին.
  5. «Rossi, Pellegrino». Dizionario di Storia (իտալերեն). Treccani. 2011. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 27-ին.
  6. «1848: un colpo di pugnale nella Roma papale». Archviostorico (իտալերեն). Corriere della Sera. 2007 թ․ սեպտեմբերի 3. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 27-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Andreotti, Giulio Ore 13: il ministro deve morire. — Rizzoli, 1976. — 242 p.
  • Un liberale europeo: Pellegrino Rossi (1787-1848): atti della giornata di studio, Macerata, 20 novembre 1998 / Luigi Lacchè. — A. Giuffrè, 2001. — 120 p. — ISBN 978-88-1409-163-6

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պելեգրինո Ռոսի» հոդվածին։