Մուհամմադ Դիբ

Մուհամմադ Դիբ; արաբ․՝ محمد ديب‎‎
Ծնվել է	հուլիսի 21, 1920[…]
Ծննդավայր	Տլեմսեն, Ալժիր
Մահացել է	մայիսի 2, 2003[…] (82 տարեկան)
Մահվան վայր	La Celle-Saint-Cloud, Սեն-Ժերմեն-ան-Լայի թաղամաս, Իվելին, Իլ դը Ֆրանս, Ֆրանսիայի մետրոպոլիս, Ֆրանսիա
Գերեզման	Լա Սել-Սեն Կլուի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Ալժիր և Ֆրանսիա
Կրթություն	Ալժիրի համալսարան
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, գրող, դրամատուրգ և վիպասան
Աշխատավայր	Լոս Անջելեսի կալիֆոռնյան համալսարան և Փարիզի համալսարան
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Ֆենեոն մրցանակ Բրոքեթ-Գոնինի մրցանակ և Grand prix de la francophonie
	Ստորագրություն;
	Mohammed Dib Վիքիպահեստում

Մուհամմադ Դիբ (արաբ․՝ محمد ديب‎‎, ֆր.՝ Mohammed Dib, հուլիսի 21, 1920(1920-07-21)^[1]^[2]^[3]^[…], Տլեմսեն, Ալժիր^[1] - մայիսի 2, 2003(2003-05-02)^[2]^[3]^[4]^[…], La Celle-Saint-Cloud, Սեն-Ժերմեն-ան-Լայի թաղամաս, Իվելին, Իլ դը Ֆրանս, Ֆրանսիայի մետրոպոլիս, Ֆրանսիա), ալժիրցի արձակագիր, դրամատուրգ, բանաստեղծ, ֆրանսերենով ավելի քան 30 վեպի, ինչպես նաև` բազմաթիվ պատմվածքների, պոեզիայի և մանկական գրականության հեղինակ։ Ալժիրի ամենաբեղուն և հայտնի գրողներից մեկը։ Նրա աշխատանքները նկարագրում են Ալժիրի պատմությունը 20-րդ դարում՝ կենտրոնանալով Ալժիրի անկախության պայքարի վրա։

Կենսագրություն

Դիբը ծնվել է Արևմտյան Ալժիրի Տլեմսեն քաղաքում՝ Մարոկկոյի սահմանի մոտ, միջին դասի աղքատացած ընտանիքում։ Հորը կորցնելուց հետո Դիբն սկսել է բանաստեղծություններ գրել 15 տարեկանում։ 18 տարեկանում նա սկսել է աշխատել որպես ուսուցիչ Մարոկկոյի մոտակա Ուջա քաղաքում։ 1920-1930-ականներին նա աշխատել է որպես ջուլհակ, ուսուցիչ, հաշվապահ, թարգմանիչ (ֆրանսիական և բրիտանական զորքերի համար), ինչպես նաև` լրագրող Alger Républicain-ում և կոմունիստական Liberté թերթում։ Այս ընթացքում նա նաև գրականություն է ուսումնասիրել Ալժիրի համալսարանում։ 1952 թվականին, Ալժիրի հեղափոխությունից երկու տարի առաջ, նա ամուսնացել է ֆրանսիացի կնոջ հետ, անդամագրվել է Ալժիրի կոմունիստական կուսակցությանը և այցելել է Ֆրանսիա։ Նույն թվականին նա հրատարակել իր առաջին՝ La Grande Maison (Մեծ տուն) վեպը։

1959 թվականին Ֆրանսիայի իշխանությունները վտարել են նրան Ալժիրից` իր երկրի անկախությանը սատարելու, ինչպես նաև` իր վեպերի ունեցած հաջողության համար (որը նկարագրում էր ալժիրցիների դժվար կյանքը ֆրանսիացիների լծի տակ)։ Ալժիրցի շատ ազգայնականների օրինակով` Կահիրե տեղափոխվելու փոխարեն նրան օգնել են մնալ Ֆրանսիայում։ 1967 թվականից նա ապրում էր Փարիզի մերձակայքում գտնվող Լա-Սել-Սեն-Կլու քաղաքում։

1976-1977 թվականներին Դիբն աշխատել է որպես դասախոս Լոս Անջելեսի կալիֆոռնյան համալսարանում։ Նա Սորբոնի և Մոսկվայի պետական համալսարանների պրոֆեսոր էր։ Հաջորդ տարիներին նա հաճախ էր այցելում Ֆինլանդիա, որտեղ գրել է իր հետագա մի քանի վեպերը։ Մահացել է Լա-Սել-Սեն-Կլու քաղաքում, 2003 թվականի մայիսի 2-ին։

Ստեղծագործություններ

Նրա «La Grande Maison» դեբյուտային վեպը Ալժիրի բազմանդամ ընտանիքի մասին պատմող եռագրության առաջին մասն է։ Գլխավոր հերոսը՝ Օմարը, երիտասարդ տղա է, որը մեծացել է Ալժիրում, աղքատության մեջ, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի նախօրեին։ Երկրորդ՝ «Կրակ» («L'Incendie») մասը, որը լույս է տեսել նույն թվականին, նկարագրում է Օմարի կյանքը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին։ Եռագրության վերջին` «Ջուլհակի արհեստը» մասը (Le Métier à tisseer) նկարագրում է քրտնաջան աշխատող Օմարի չափահաս կյանքը։ Եռագրությունը մասամբ ինքնակենսագրական էր։ 1985-1994 թվականներին նա գրել է ինքնակենսագրական վեպ Հյուսիսային Աֆրիկայի բնիկներից մեկի հյուսիսային երկրներ կատարած այցի, հյուսիսային կնոջ հետ այդ տղամարդու ունեցած հարաբերությունների և նրանց համատեղ երեխայի` իր հոր հայրենիք այցելության մասին։ Դիբը նաև օգնել է ֆիններեն մի քանի գրքեր ֆրանսերեն թարգմանել.

La grande maison (1952);
L’incendie (1954);
Au café (1957);
Le métier à tisser (1957);
Baba Fekrane (1959);
Un Éte africain (1959);
Ombre gardienne (1961);
Qui se souvient de la mer (1962);
Cours sur la rive sauvage (1964);
Le talisman (1966);
La danse du roi (1968);
Formulaires (1970);
Dieu en barbarie (1970);
Le Maitre de chasse (1973);
L’histoire du chat qui boude (1974);
Omneros (1975);
Habel (1977);
Feu beau feu (1979);
Mille hourras pour une gueuse (1980);
Les terrasses d’Orsol (1985);
O vive — poèmes (1987);
Le sommeil d’Eve (1989);
Neiges de Marbre (1990);
Le Désert sans détour (1992);
L’infante Maure (1994);
L’arbre à dires (1998);
L’Enfant-Jazz (1998);
Le Cœur insulaire (2000);
The Savage Night (2001) (trans. by C. Dickson);
Comme un bruit d’abeilles (2001);
L.A. Trip (2003);
Simorgh (2003);
Laezza (2006).

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Диб Мухаммед // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 RKDartists (նիդերլ.)

Արտաքին հղումներ

Mohammed Dib: Algeria recalled — Al-Ahram article
Guardian obituary

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մուհամմադ Դիբ» հոդվածին։

[_d913275b20e6f8b3-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Диб Мухаммед // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_d8c0ed29d3e3adcf-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_eb9f7f72ff157bbe-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica

[_14c4c08db4259f7f-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 RKDartists (նիդերլ.)

[1]

[2]

[3]

[4]