Jump to content

Լայնակտուց բադ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լայնակտուց բադ
Լայնակտուց բադ (արու)
Լայնակտուց բադ (արու)
Լայնակտուց բադ (էգ)
Լայնակտուց բադ (էգ)
Դասակարգում
Թագավորություն  Կենդանիներ (Animalia)
Տիպ/Բաժին Քորդավորներ (Chordata)
Ենթատիպ Ողնաշարավորներ (Vertebrata)
Դաս Թռչուններ (Aves)
Կարգ Սագանմաններ (Anseriformes)
Ընտանիք Բադեր (Anatidae)
Ցեղ Լայնակտուց բադեր (Spatula)
Տեսակ Լայնակտուց բադ (S. clypeata)
Միջազգային անվանում
Spatula clypeata
Տարածվածություն և պահպանություն
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝
Քիչ մտահոգող տեսակ

Տաքսոնի տարածվածությունը
Տաքսոնի տարածվածությունը

Լայնակտուց բադ, լայնաքիթ բադ, շնորոր (լատին․՝ Spatula clypeata), բադերի ընտանիքի ջրլող թռչուն։ Հայաստանում կլոր տարին չվահյուր է։ Քիչ է տարածված։ Գրանցված է ՀՀ Կարմիր գրքում։

Արտաքին կառուցվածք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարմնի երկարությունը 42-44 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 70-84 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 0,47-0,69 կգ։ Կտուցը լայն է, տափակ, բավական երկար։ Արուի գլուխը կանաչ է, վիզը, կուրծքը՝ սպիտակ, փորը՝ շիկակարմիր-դարչնագույն, ներքևապոչը՝ սև։ Էգը դարչնագույն խայտավոր է, կտուցը՝ մուգ՝ նարնջագույն երիզով։ Թռչելիս արուի և էգի դաստակաթևի վրա նկատելի է բաց կապույտ հատված։ Լողում է փոքր խմբերով։ Բնակվում է լճերում (եղեգնուտներ և ճահճաեղեգնուտներ), գետերում, ձկնաբուծական լճակներում։

Սննդառություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սնվում է ջրային բույսերով, անողնաշարավորներով։

Տարածվածությունը Հայաստանում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լայնակտուց բադը արժեքավոր է որպես որսորդական տեսակ։ 1940-99-ին Հայաստանի տարածքի 27 կետերում գրանցվել է 1-30 (երամ կազմած՝ 60-300) թռչուն։

Պահպանություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլոր տարի չվահյուր է։ ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակի չափորոշիչներով գնահատվում է որպես խոցելի տեսակ։

Գարնանային և աշնանային չուի շրջաններում առավելապես հանդիպում են Արաքսի հովտի բնական և արհեստական ջրամբարներում, իսկ Սևանա լճի ավազանում՝ առավել քիչ 10-15 անհատներ։

Վտանգման հիմնական գործոններն են Սևանա լճի ավազանում բնադրավայրերի բացակայությունը, Արաքսի հովտում՝ անհանգստացման գործոնը, ձկնորսությունը և որսագողությունը։

Պահպանվում է «Սևան» և «Արփի լիճ» ազգային պարկերում[1]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լայնակտուց բադ» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լայնակտուց բադ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։