Իդա Բելլ Ուելս Բարնեթ

Իդա Բելլ Ուելս Բարնեթ;
Ծնվել է	հուլիսի 16, 1862
Ծննդավայր	Հոլի Սփրինգս, Միսսիսիպի, Ամերիկայի համադաշնային նահանգներ
Մահացել է	մարտի 25, 1931 (68 տարեկան)
Մահվան վայր	Չիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ
Գերեզման	Օուկ Վուդս գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Ազգություն	աֆրոամերիկացի
Կրթություն	Ֆիսկի համալսարան և Rust College?
Մասնագիտություն	լրագրող, սոցիոլոգ, սուֆրաժիստ, գրող և իրավապաշտպան
Ամուսին	Ֆերդինանտ Լի Բարնեթ
Կուսակցություն	ԱՄՆ Հանրապետական կուսակցություն
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Կանանց փառքի ազգային սրահ Chicago Women's Hall of Fame? և Սևամորթ լրագրողների ազգային ասոցիացիայի փառքի սրահ
Անդամություն	Գունավոր բնակչության աջակցման ազգային ասոցիացիա, National Association of Colored Women's Clubs? և National Afro-American Council?
Երեխաներ	Alfreda Duster?
	Ida B. Wells Վիքիպահեստում

Իդա Բելլ Ուելս Բարնեթ (անգլ.՝ Ida Bell Wells-Barnett, հուլիսի 16, 1862(1862-07-16)^[1]^[2]^[3], Հոլի Սփրինգս, Միսսիսիպի, Ամերիկայի համադաշնային նահանգներ - մարտի 25, 1931(1931-03-25)^[1]^[2]^[3], Չիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ, առավել հայտնի է որպես Իդա Բ. Ուելս), աֆրոամերիկացի լրագրող, թերթի խմբագիր, սուֆրաժիստ, սոցիոլոգ, ֆեմինիստ^[9] Ջորջիզմի կողմնակից^[10],, Աֆրոամերիկյան քաղաքացիական իրավունքի շարժման (1896-1954) ռահվիրաներից։ 1909 թվականին Սևամորթ բնակչության առաջխաղացման ազգային ընկերակցության հիմնադիրներից (NAACP):

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Միսսիսիպի նահանգի Հոլի Սփրինգս քաղաքում։ Ծնողները մահացել են 1878 թվականի դեղին տենդի համաճարակից երիտասարդ տարիքում։ Աշխատել սկսել է վաղ տարիքից և տատիկի հետ խնամել ընտանիքի մյուս անդամներին։ Այնուհետև տեղափոխվել է Թենեսի նահանգի Մեմֆիս քաղաք, որտեղ ուսուցիչներին ավելի լավ են վճարել։

Հետագայում որպես ակտիվիստ՝ 1890-ական թվականներին վավերագրել է «Լինչինգը Միացյալ Նահանգներում», ցույց տալով, որ հարավում այն կիրառվում էր իբրև սպիտակների հետ մրցող սևամորթներին վերհսկելու կամ պատժելու միջոց և ոչ թե սևամորթի քրեական արարքի պատիժ, ինչպես պնդում էին սպիտակները^[11]։ Իդա Ուելսն ակտիվ գործունեություն է ծավալել կանանց իրավունքների, կանանց ընտրական իրավունքների համար՝ հիմնադրելով մի շարք ուշագրավ կազմակերպություններ։ Եղել է հմուտ ու համոզիչ հռետոր, շրջագայել է և հանդես եկել դասախոսություններով^[12]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
↑ African American Authors, 1745-1945: A Bio-Bibliographical Critical Sourcebook / E. S. Nelson — Westport: Greenwood Press, 2000. — P. 456. — 525 p. — ISBN 0-313-30910-8
↑ https://www.womenofthehall.org/inductee/ida-b-wellsbarnett/
↑ Chicago Women's Hall of Fame
↑ Սևամորթ լրագրողների ազգային ասոցիացիայի փառքի սրահ
↑ Bell A. Encyclopædia Britannica (բրիտ․ անգլ.) — Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.
↑ Lengermann, Patricia Madoo; Niebrugge, Gillian (2006). «5. Anna Julia Cooper (1858–1964) and Ida B. Wells-Barnett (1862–1931) – The foundations of black feminist sociology». The Women Founders: Sociology and Social Theory 1830–1930, A Text/Reader. Waveland Press. էջեր 149–92. ISBN 9781478609360.
↑ Candeloro, Dominic (1979 թ․ ապրիլ). «The Single Tax Movement and Progressivism, 1880–1920». American Journal of Economics and Sociology. 38 (2): 125. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 16-ին.
↑ "Ida B. Wells Speaks Out Against Lynching", in Susan Ware, ed. Modern American Women: a Documentary History
↑ «Guide to the Ida B. Wells Papers 1884–1976». University of Chicago Library. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 21-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իդա Բելլ Ուելս Բարնեթի գործերը Գուտենբերգ նախագծում
Interview with Linda McMurry on To Keep the Waters Troubled: The Life of Ida B. Wells Արխիվացված 2016-03-19 Wayback Machine, Booknotes, September 26, 1999
«Ida B. Wells-Barnett (1862–1931) – Find A Grave Memorial». www.findagrave.com. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 13-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իդա Բելլ Ուելս Բարնեթ» հոդվածին։

[_6cd766bd5004f2e0-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_7b3d9559dadfb950-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_5122d2b364e4f505-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)

[_977aae7105cb0163-4] African American Authors, 1745-1945: A Bio-Bibliographical Critical Sourcebook / E. S. Nelson — Westport: Greenwood Press, 2000. — P. 456. — 525 p. — ISBN 0-313-30910-8

[_ea4746a01e077447-5] ttps://www.womenofthehall.org/inductee/ida-b-wellsbarnett/

[_7d94b265f669853d-6] Chicago Women's Hall of Fame

[_e2c9afea9feb72a7-7] Սևամորթ լրագրողների ազգային ասոցիացիայի փառքի սրահ

[_7471e4950b2fa40f-8] Bell A. Encyclopædia Britannica (բրիտ․ անգլ.) — Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.

[Lengermann-9] Lengermann, Patricia Madoo; Niebrugge, Gillian (2006). «5. Anna Julia Cooper (1858–1964) and Ida B. Wells-Barnett (1862–1931) – The foundations of black feminist sociology». The Women Founders: Sociology and Social Theory 1830–1930, A Text/Reader. Waveland Press. էջեր 149–92. ISBN 9781478609360.

[10] Candeloro, Dominic (1979 թ․ ապրիլ). «The Single Tax Movement and Progressivism, 1880–1920». American Journal of Economics and Sociology. 38 (2): 125. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 16-ին.

[11] "Ida B. Wells Speaks Out Against Lynching", in Susan Ware, ed. Modern American Women: a Documentary History

[UCLib-12] «Guide to the Ida B. Wells Papers 1884–1976». University of Chicago Library. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 21-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]