Իդա Բելլ Ուելս Բարնեթ
Իդա Բելլ Ուելս Բարնեթ | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | հուլիսի 16, 1862[1][2][3] |
Ծննդավայր | Հոլի Սփրինգս, Միսսիսիպի, ԱՄՆ |
Մահացել է | մարտի 25, 1931[1][2][3] (68 տարեկան) |
Մահվան վայր | Չիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ |
Գերեզման | Օուկ Վուդս գերեզմանատուն |
Քաղաքացիություն | ![]() |
Ազգություն | աֆրոամերիկացի |
Կրթություն | Ֆիսկի համալսարան և Rust College? |
Մասնագիտություն | լրագրող, սոցիոլոգ, սուֆրաժիստ, սուֆրաժիստ, գրող և իրավապաշտպան |
Ամուսին | Ֆերդինանտ Լի Բարնեթ[4] |
Կուսակցություն | ԱՄՆ Հանրապետական կուսակցություն |
Պարգևներ և մրցանակներ | |
Անդամություն | Գունավոր բնակչության աջակցման ազգային ասոցիացիա, National Association of Colored Women's Clubs? և National Afro-American Council? |
Երեխաներ | Alfreda Duster? |
![]() |
Իդա Բելլ Ուելս Բարնեթ (անգլ.՝ Ida Bell Wells-Barnett, հուլիսի 16, 1862[1][2][3], Հոլի Սփրինգս, Միսսիսիպի, ԱՄՆ - մարտի 25, 1931[1][2][3], Չիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ, առավել հայտնի է որպես Իդա Բ. Ուելս), աֆրոամերիկացի լրագրող, թերթի խմբագիր, սուֆրաժիստ, սոցիոլոգ, ֆեմինիստ[6] Ջորջիզմի կողմնակից[7],, Աֆրոամերիկյան քաղաքացիական իրավունքի շարժման (1896-1954) ռահվիրաներից։ 1909 թվականին Սևամորթ բնակչության առաջխաղացման ազգային ընկերակցության հիմնադիրներից (NAACP):
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է Միսսիսիպի նահանգի Հոլի Սփրինգս քաղաքում։ Ծնողները մահացել են 1878 թվականի դեղին տենդի համաճարակից երիտասարդ տարիքում։ Աշխատել սկսել է վաղ տարիքից և տատիկի հետ խնամել ընտանիքի մյուս անդամներին։ Այնուհետև տեղափոխվել է Թենեսի նահանգի Մեմֆիս քաղաք, որտեղ ուսուցիչներին ավելի լավ են վճարել։
Հետագայում որպես ակտիվիստ՝ 1890-ական թվականներին վավերագրել է «Լինչինգը Միացյալ Նահանգներում», ցույց տալով, որ հարավում այն կիրառվում էր իբրև սպիտակների հետ մրցող սևամորթներին վերհսկելու կամ պատժելու միջոց և ոչ թե սևամորթի քրեական արարքի պատիժ, ինչպես պնդում էին սպիտակները[8]։ Իդա Ուելսն ակտիվ գործունեություն է ծավալել կանանց իրավունքների, կանանց ընտրական իրավունքների համար՝ հիմնադրելով մի շարք ուշագրավ կազմակերպություններ։ Եղել է հմուտ ու համոզիչ հռետոր, շրջագայել է և հանդես եկել դասախոսություններով[9]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 FemBio: Банк інформації про видатних жінок, Frauendatenbank, Банк данных о выдающихся женщинах, Görkəmli qadınlar haqqında məlumat bankı
- ↑ African American Authors, 1745-1945: A Bio-Bibliographical Critical Sourcebook / E. S. Nelson — Westport: Greenwood Press, 2000. — P. 456. — 525 p. — ISBN 0-313-30910-8
- ↑ https://www.womenofthehall.org/inductee/ida-b-wellsbarnett/
- ↑ Lengermann Patricia Madoo, Niebrugge Gillian (2006)։ «5. Anna Julia Cooper (1858–1964) and Ida B. Wells-Barnett (1862–1931) – The foundations of black feminist sociology»։ The Women Founders: Sociology and Social Theory 1830–1930, A Text/Reader։ Waveland Press։ էջեր 149–92։ ISBN 9781478609360
- ↑ Candeloro Dominic (April 1979)։ «The Single Tax Movement and Progressivism, 1880–1920»։ American Journal of Economics and Sociology 38 (2): 125։ Արխիվացված է օրիգինալից 2015-07-17-ին։ Վերցված է հուլիսի 16, 2015
- ↑ "Ida B. Wells Speaks Out Against Lynching", in Susan Ware, ed. Modern American Women: a Documentary History
- ↑ «Guide to the Ida B. Wells Papers 1884–1976»։ University of Chicago Library։ Վերցված է մարտի 21, 2015
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Իդա Բելլ Ուելս Բարնեթի գործերը Գուտենբերգ նախագծում
- Interview with Linda McMurry on To Keep the Waters Troubled: The Life of Ida B. Wells Archived 2016-03-19 at the Wayback Machine., Booknotes, September 26, 1999
- «Ida B. Wells-Barnett (1862–1931) – Find A Grave Memorial»։ www.findagrave.com։ Վերցված է մայիսի 13, 2016
|
![]() |
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Իդա Բելլ Ուելս Բարնեթ կատեգորիայում։ |
- Հուլիսի 16 ծնունդներ
- 1862 ծնունդներ
- ԱՄՆ-ում ծնվածներ
- Մարտի 25 մահեր
- 1931 մահեր
- Չիկագո քաղաքում մահացածներ
- ԱՄՆ-ում թաղվածներ
- ԱՄՆ-ի հանրապետական կուսակցության անդամներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Աֆրոամերիկացի ակտիվիստներ
- Ամերիկացի գրողներ
- Կին սոցիոլոգներ
- Աֆրոամերիկացի գրողներ
- Ամերիկացի ֆեմինիստներ
- Ֆեմինիստներ
- Ամերիկացի լրագրողներ
- Ամերիկացի սոցիոլոգներ
- Իրավապաշտպաններ
- Ամերիկացի սուֆրաժիստներ
- Աֆրոամերիկացիների իրավունքների շարժման ակտիվիստներ