Jump to content

Եգիպտական արաբերեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Արաբերենի եգիպտական բարբառ
مصرى
Տեսակբարբառ, կենդանի լեզու և բնական լեզու
Ենթադասարաբերենի տարբերակներ
Երկրներ{{{2}}} Եգիպտոս և մոտակա երկրներ
Խոսողների քանակ64 600 000 մարդ (2019)[1]
Լեզվակիրների թիվըմայրենի 54 միլիոն մարդու համար
ԴասակարգումԱֆրոասիական լեզուներ
Սեմական լեզուներ
Կենտրոնական սեմական լեզուներ
Արաբական լեզուներ
Գրերի համակարգԱրաբական այբուբեն
IETFarz
ISO 639-2arz
ISO 639-3arz
 Egyptian Arabic language Վիքիպահեստում

Արաբերենի եգիպտական բարբառ (اللهجة المصرية‎, կամ եգիպտական արաբերեն, اللغه المصريه الحديثه‎, ինքնանվանումը՝ مصرى‎, մասրի), արաբերենի բարբառ, որով խոսում է Եգիպտոսի բնակչության մեծ մասը

Նրա գոյությունը, ծագումը և պատմությունը շարունակում են մնալ վեճերի առարկա նրա՝ որպես առանձին լեզվի կամ դասական արաբերենի բարբառի դասակարգման համար։ Պաշտոնապես այն համարվում է Աֆրոասիական լեզվաընտանիքի սեմական լեզվախմբի արաբերեն լեզվի բարբառ։ Առաջարկվել է անգամ փոխել եգիպտական բարբառի այբուբենը արաբատառից լատինատառի, որպեսզի այն իրոք վերածվեր առանձին լեզվի։ Սակայն դա չարվեց, որովհետև դա Ղուրանը անհասկանալի կդարձներ Եգիպտոսի միլիոնավոր արաբներին, և ստիպված կլինեին թարգմանել Ղուրանը արաբերենից արաբերեն։ Պանարաբիզմի շատ հետևորդներ ինչպես Եգիպտոսում, այնպես էլ այլ արաբական երկրներում, փորձում են անգամ կենցաղում խոսել գրական արաբերեն լեզվով։

Լեզուն ծագել է Նեղոսի դելտայում՝ Ստորին Եգիպտոսում՝ երկրի մայրաքաղաք Կահիրեի մոտակայքում՝ ծագելով արաբ նվաճողների լեզվից, ովքեր ներխուժել են Եգիպտոս 7-րդ դարում։ Հետագայում այն զարգացել է ղպտիերենի[2][3][4], ապա այլ լեզուների՝ թուրքերենի, իտալերենի, ֆրանսերենի և անգլերենի ազդեցության տակ։

Ժամանակակից վիճակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոտ 76 միլիոն եգիպտացիներ խոսում են արաբերենի բարբառով։ Եգիպտական բարբառը հասկանալի է ողջ արաբական աշխարհին եգիպտական ԶԼՄ-ների գերակշռման պատճառով։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Ethnologue — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 1951. — ISSN 1946-9675
  2. Nishio, Tetsuo. «Word order and word order change of wh-questions in Egyptian Arabic: The Coptic substratum reconsidered». Proceedings of the 2nd International Conference of L’Association Internationale pour la Dialectologie Arabe. Cambridge: University of Cambridge. 1996, pp. 171—179
  3. Bishai, Wilson B. «Coptic grammatical influence on Egyptian Arabic». Journal of the American Oriental Society. No.82, pp. 285—289
  4. Youssef (2003), below

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Багиров А. Г. Египетский арабский диалект. — М.։ Поматур, 2008.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Եգիպտական արաբերեն» հոդվածին։