Եգիպտական արաբերեն
Տեսակ | բարբառ և կենդանի լեզու |
---|---|
Ենթադաս | varieties of Arabic? |
Երկրներ | ![]() |
Խոսողների քանակ | 64 600 000 մարդ (2019)[1] |
Լեզվակիրների թիվը | մայրենի 54 միլիոն մարդու համար |
Դասակարգում | Աֆրոասիական լեզուներ |
Գրերի համակարգ | Արաբական այբուբեն |
IETF | arz |
ISO 639-2 | arz |
ISO 639-3 | arz |
![]() |
Արաբերենի եգիպտական բարբառ (اللهجة المصرية, կամ եգիպտական արաբերեն, اللغه المصريه الحديثه, ինքնանվանումը՝ مصرى, մասրի), արաբերենի բարբառ, որով խոսում է Եգիպտոսի բնակչության մեծ մասը
Դասակարգում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նրա գոյությունը, ծագումը և պատմությունը շարունակում են մնալ վեճերի առարկա նրա՝ որպես առանձին լեզվի կամ դասական արաբերենի բարբառի դասակարգման համար։ Պաշտոնապես այն համարվում է Աֆրոասիական լեզվաընտանիքի սեմական լեզվախմբի արաբերեն լեզվի բարբառ։ Առաջարկվել է անգամ փոխել եգիպտական բարբառի այբուբենը արաբատառից լատինատառի, որպեսզի այն իրոք վերածվեր առանձին լեզվի։ Սակայն դա չարվեց, որովհետև դա Ղուրանը անհասկանալի կդարձներ Եգիպտոսի միլիոնավոր արաբներին, և ստիպված կլինեին թարգմանել Ղուրանը արաբերենից արաբերեն։ Պանարաբիզմի շատ հետևորդներ ինչպես Եգիպտոսում, այնպես էլ այլ արաբական երկրներում, փորձում են անգամ կենցաղում խոսել գրական արաբերեն լեզվով։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լեզուն ծագել է Նեղոսի դելտայում՝ Ստորին Եգիպտոսում՝ երկրի մայրաքաղաք Կահիրեի մոտակայքում՝ ծագելով արաբ նվաճողների լեզվից, ովքեր ներխուժել են Եգիպտոս 7-րդ դարում։ Հետագայում այն զարգացել է ղպտիերենի[2][3][4], ապա այլ լեզուների՝ թուրքերենի, իտալերենի, ֆրանսերենի և անգլերենի ազդեցության տակ։
Ժամանակակից վիճակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մոտ 76 միլիոն եգիպտացիներ խոսում են արաբերենի բարբառով։ Եգիպտական բարբառը հասկանալի է ողջ արաբական աշխարհին եգիպտական ԶԼՄ-ների գերակշռման պատճառով։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Ethnologue — 25 — Dallas, Texas: SIL International, 2022.
- ↑ Nishio, Tetsuo. «Word order and word order change of wh-questions in Egyptian Arabic: The Coptic substratum reconsidered». Proceedings of the 2nd International Conference of L’Association Internationale pour la Dialectologie Arabe. Cambridge: University of Cambridge. 1996, pp. 171—179
- ↑ Bishai, Wilson B. «Coptic grammatical influence on Egyptian Arabic». Journal of the American Oriental Society. No.82, pp. 285—289
- ↑ Youssef (2003), below
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Багиров А. Г. Египетский арабский диалект. — М.։ Поматур, 2008.