Դոնժոն
Դոնժոն (ֆր.՝ donjon — քաղաքային աշտարակ), եվրոպական ֆեոդալական ամրոցների գլխավոր աշտարակը։
Ի տարբերություն ամրոցի պատերի աշտարակների` դոնժոնը գտնվում է ամրոցային պատերից ներս` սովորաբար ամենաանմատչելի և լավ պաշտպանված տեղում։ Դոնժոնը հիմնականում կապված չի լինում ամրոցի մյուս մասերի հետ. այն կարծես առանձին ամրոց լինի ամրոցի ներսում։ Դոնժոնը կառուցվել է փայտից կամ քարից, ունեցել երեք հարկ։ Որպես կանոն այն ունեցել է նեղ սրահներ, որոնք նախատեսված չեն եղել բնակության համար։ Բնակելի տներ կառուցվել են դոնժոնից որոշակի հեռավորության վրա, իսկ գլխավոր աշտարակն ունեցել է ռազմական և խորհրդանշական նշանակություն[1]։ Դոնժոնի ներսում հաճախ տեղակայվել են ամրոցի համար կարորություն ներկայացնող տարբեր սրահներ` զինագործական սենյակներ, պահեստներ, գլխավոր ջրհորը։
Չնայած ամրոցները եղել են աշտարակներով կառույցներ` ներսում դոնժոն ունեցող, սակայն նրանցից շատերը բաղկացած են եղել միայն կենտրոնական աշտարակից` առանց ամրոցային պատերի։ Այդպիսի օրինակ է Վաո ամրոցը Էստոնիայում։
Դոնժոններն իրենց արտաքին տեսքով շատ բազմազան են։ Այսպես` Մեծ Բրիտանիայում տարածված են եղել քառանկյուն աշտարակները։ Հանդիպում են նաև շրջանաձև, ութանկյուն, ուղղանկյուն, անկանոն բազմանկյան ձևով դոնժոններ։ Դրանց ձևերի փոփոխությունը պայմանավորված է ճարտարապետության և ամրոցային տեխնիկայի զարգացմամբ։ Շրջանաձև և բազմանկյուն աշտարակները ավելի լավ են դիմակայել ռումբերին։ Հաճախ դոնժոն կառուցելիս հաշվի են առել տեղանքի ռելիեֆը` այն կառուցելով բարձունքում։
Դոնժոնից պետք է տարբերել բերգֆրիդը (գերմ.՝ Bergfried)` ամրոցի գլանաձև աշտարակը, որ տարածված է եղել միջնադարյան Գերմանիայում և Չեխիայում։
Նշանավոր դոնժոններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]-
Դոնժոն Լիլբոնում (Վերին Նորմանդիա) -
Մարքսբուրգ ամրոցի դոնժոնը (Բրաուբախ, Ռայնլանդ Պֆալց) -
Բուրգ ամրոցի դոնժոնը (Զոլինգեն, Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիա) -
Բուրգ Լինն ամրոցի բերգֆրիդը (Կրեֆելդ, Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիա) -
Կեմպենի ամրոցի դոնժոնը, (Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիա) -
Լոշ դղյակի դոնժոնը (Ֆրանսիա) -
Դոնժոն Բոժանսի (Ֆրանսիա) -
-
Շվանենբուրգի դոնժոնը(Կլևե, Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիա)
- Սպիտակ աշտարակ (անգլ.՝ White Tower) - գտնվում է Լոնդոնի Թաուերում (The Tower of London): Կառուցվել է Վիլհելմ I Նվաճողի օրոք։
- Ռոչեսթրի ամրոցի դոնժոնը Ռոչեսթրում` Քենտի կոմսությունում։ Այն հիմա էլ գերիշխող տեսք ունի քաղաքում։
- Շրջանաձև դոնժոն Ռուանում - այն ամենն է, ինչ մնացել է քաղաքային մեծ ամրոցից, որտեղ բանտարկվել էր Ժաննա դ'Արկը հերետիկոսության մեջ մեղադրվելուց հետո։
- Հերմանն ամրոցի դոնժոնը Նառվայում։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Дюби Ж. Средние века / пер. с фр. Г. А. Абрамова, В. А. Павлова. М.: Международные отношения, 2001. — С. 79.
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Միջնաբերդ
- Աշտարակ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դոնժոն» հոդվածին։ |
| ||||||
