Բոգդան Ստուպկա

Բոգդան Ստուպկա; (ուկրաիներեն՝ Богдан Сильвестрович Ступка)
Ի ծնե	Բոգդան Սիլվեստրովիչ Ստուպկա
Ծնվել է	օգոստոսի 27, 1941
Ծննդավայր	Ժոլկվայի շրջան, Լվովի մարզ, ; Ուկրաինական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն, ԽՍՀՄ
Մահացել է	հուլիսի 22, 2012 (70 տարեկան)
Մահվան վայր	Ուկրաինա
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ, թատրոնի դերասան, կինոդերասան, դերասան և մանկավարժ
Քաղաքացիություն	Ուկրաինա
Կրթություն	Լվովի համալսարան (1965) և Կիևի թատրոնի, կինոյի և հեռուստատեսության ազգային համալսարան
Ակտիվ տարիներ	1961—2012
Պարգևներ	; ; ; ; ; Նիկա Ոսկե արծիվ Տրիումֆ Ոսկե արծիվ Ոսկե արծիվ և
IMDb	ID 0836273
	Bohdan Stupka Վիքիպահեստ

Բոգդան Սիլվեստրովիչ Ստուպկա (ուկրաիներեն՝ Богдан Сильвестрович Ступка, օգոստոսի 27, 1941(1941-08-27)^[1]^[2], Kulykiv, Q106766303?, Lviv Raion, Լվովի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - հուլիսի 22, 2012(2012-07-22)^[3]^[2], Կիև, Ուկրաինա), սովետական Ուկրաինայի կինոյի ու թատրոնի դերասան։ Ուկրաինայի ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1980 թ.), Ուկրաինայի ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1991 թ.), Ուկրաինայի հերոս (2011)։ ԽՍՀՄ ազգային մրցանակի դափնեկիր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բոգդան Ստուպկան ծնվել է 1941 թվականի օգոստոսի 27-ին Կուլիկովո գյուղում։

1948 թվականին ընտանիքը տեղափոխվել է Լվով։

Չընդունվելով պոլիտեխնիկական ինստիտուտ, որոշ ժամանակ եղել է փականագործի աշակերտ, ապա՝ աստղագիտական լաբորատորիայի լուսանկարիչ։ Եղել է Մեդիկուս ջազ-համույթի առաջատարներից։

1963-1965 թվականներին սովորել է Լվովի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետում։

1961-1978 թվականներին եղել է Մարիա Զանկովեցկայայի անվան թատրոնի դերասան։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կին (1967 թվականից) - Լարիսա Սեմյոնովնա Ստուպկա (աղջիկ ժամանակներում՝ Կորնիենկո) (ծնվել է 1967 թվականին), բալետի պարուհի, Բաքվի պարարվեստի ուսումնարանի շրջանավարտ։
Որդի՝ Օստապ Բոգդանվիչ Ստուպկա (ծնվել է 1967 թվականին), Իվան Ֆրանկոյի անվան թատրոնի դերասան Ուկրաինայի ժողովրդական արտիստ (2009)
Թոռ՝ Դմիտրի Ստուպկա, (ծնվել է 1985 թվականին), դերասան՝ Իվան Ֆրանկոյի անվան թատրոնում
Թոռնուհի- Բոգդանա Դմիտրիեվնա Ստուպկա, (անվանվել է ի պատիվ մեծ պապի)
Թոռնուհի- Ուստինա
Թոռ՝ Բոգդան

Ստեղծագործական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բոգդան Ստուպկան մեծ մասամբ եղել է դրամատիկական թատրոնի դերասան և ներկայացել է տարբեր դերերում։ Խաղալով ավելի քան 100 դեր կինոէկրաններին ու 50 դեր թատրոնի բեմում՝ դարձել է ուկրաինական ժողովրդի խորհրդանիշը։ Բոգդան Սիլվեստրիվիչը հետխորհրդային տարիների վերջին տասնամյակի գլխավոր դերասաններից մեկն է եղել^[5]։

Բոգդան Ստուպկան իր կինոկարիերայի ընթացքում պարգևատրվել է շուրջ 15 մրցանակներով, այդ թվում՝ «Նիկա» և երեք «Ոսկե արծիվ» մրցանակներով։ Խաղալով Իրենց ռազմական դրամայում՝ ծերունի Բլինովայի կերպարը, նա մեծ հաջողությունների է հասել ամբողջ աշխարհում, իսկ Եվրոպական կինոակադեմիան նույնիսկ ցանկացել է արժանացնել Բոգդանին իր նշանավոր մրցանակին, սակայն 2004 թվականին՝ մրցանակաբաշխության ժամանակ պարտվել է իսպանացի դերասան Խավյել Անխել Էնսինաս Բարդեմին։ Վերջնականապես համաշխարհային ճանաչման հասավ խաղալով լեհ սցենարիստ Կշիշտեֆ Զանուսսիի «Սիրտը ափի մեջ » ժապավենում ՝ Կոնստանտի կերպարը։

Ստուպկան խաղալով «Սև նշանով սպիտակ թռչուն» ֆիլմում մարմնավորել է ուկրաինացի ազգայնական Օրեստայի կերպարն ու զարմացրել է սովետական հանդիսատեսին^[5]։ Հիացրել է ոչ միայն ֆիլմը, որը Մոսկվայի կինոփառատոնում արժանացել է Ոսկե մրցանակի, այլև երիտասարդ դերասանի խաղը, որտեղ ստեղծել է մարդկային բնության բարդությունը^[5]։ Հայտնի կինոքննադատ Անդրեյ Պլախովը հիշել է. «Ես լավ եմ հիշում Ստուպկային այդ տեսարանում»^[6]։ Ստեղծած իր կերպարը բացարձակապես նոր էր խորհոդային ֆիլմում։ Նա ցույց տվեց մի մարդու, ով կապված է Ուկրաինայի ընդհատակյա ազգայնական շարժման հետ։ Ֆիլմը ցույց է տալիս Ուկրաինայի պառակտումը, որն այդ ժամանակ շատ հեղափոխական էր։

Ռուսական կինոյում հայտնվել է շնորհիվ Միխայիլ Ալեկսանդրովիչ Ուլյանովի, տեսնելով երիտասարդ դերասանի խաղը «Սև նշանով սպիտակ թռչուն ֆիլմում», ավելի ուշ նկարահանում է նրան իր «Ամենավերջին օրը» ֆիլմում^[7]։

Կիրա Գեոգրիևնա Մուրատովի «Երկուսը մեկում» ֆիլմի նյու-յորքյան պրեմիերայում Ստուպկային կանգնեցրել էին Ռոբերտ Դե Նիրոյի, Ալ Պաչինոյի և Ֆիլիպ Էնտոնի Հոպկինսոմի հետ՝ ընդգծելով հմտությունն ու բազմազանությունը նրա դերասանական խաղի^[8]։

Կյանքի վերջին տարիներին, նրանից հետո, երբ Ստուպկան նկարահանվել է մի շարք ռուսական ֆիլմերում, նույնիսկ արտասհամանյան՝ քննադատները, ովքեր թերահավատորեն էին մոտենում Ստուպկային, ընդունեցին այն, որ Ստուպկան մեծ ներդրում ունի կինեմատոգրաֆիայի աշխարհում^[5]։ Վերջին շրջանում դերասանի խաղացած դերերից ամենահիշարժանը դարձել է Վլադիմիր Վլադիմիրովիչ Բորտկոյի «Տարաս Բուլբա» ֆիլմի համանուն դերը, որի շնորհիվ նա ստացավ նախավերջին «Ոսկե արծիվ» մրցանակը։ Օլեգ Պոգոդինայի «Տուն» գեղարվեստական ֆիլմը, ցուցադրվել է Ստուպկայի մահվանից կես տարի առաջ, այդ ֆիլմում խաղալով նա ցույց է տվել, որ կարող է խաղալ բոլորից լավ։ Քննադատների մեծամասնության կարծիքով նա ցույց է տվել շատ լավ դերասանական խաղ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Interview: Bohdan Stupka on Gogol's "Madman," theater and film in Ukraine // The Ukrainian Weekly — 1995. — Iss. 10. — P. 10—11. — ISSN 0273-9348
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Помер Богдан Ступка // Ukrainian Independent Information Agency — 2012.
↑ Про присвоєння Б. Ступці звання Герой України — 2011.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Тримбач: Ступка був головним актором десятиліття
↑ «Богдан Ступка похоронен на Байковом кладбище». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 24-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
↑ Лилиана Фесенко (2010 թ․ հունվարի 19). «Богдан Ступка: Жена Лариса — мое самое большое достижение». Собеседник. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 17-ին.
↑ Кохан: В Нью-Йорке Ступку ставили в один ряд с Де Ниро, Аль Пачино и Хопкинсом

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բոգդան Ստուպկա kino-teatr.ru կայքում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բոգդան Ստուպկա» հոդվածին։

[_963ffb266b9f18dd-1] 1,0 ^1,1 Interview: Bohdan Stupka on Gogol's "Madman," theater and film in Ukraine // The Ukrainian Weekly — 1995. — Iss. 10. — P. 10—11. — ISSN 0273-9348

[_ddc9732f4c1c725d-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_4f9a0462f208771c-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Помер Богдан Ступка // Ukrainian Independent Information Agency — 2012.

[_fb781f34d87a7a57-4] Про присвоєння Б. Ступці звання Герой України — 2011.

[BBC-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Тримбач: Ступка був головним актором десятиліття

[6] «Богдан Ступка похоронен на Байковом кладбище». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 24-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.

[interview-7] Лилиана Фесенко (2010 թ․ հունվարի 19). «Богдан Ступка: Жена Лариса — мое самое большое достижение». Собеседник. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 17-ին.

[8] Кохан: В Нью-Йорке Ступку ставили в один ряд с Де Ниро, Аль Пачино и Хопкинсом

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]