Jump to content

Բեն Ֆերինգա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բեն Ֆերինգա
հոլ.՝ Ben Feringa[1]
Դիմանկար
Ծնվել էմայիսի 18, 1951(1951-05-18)[1][2] (73 տարեկան)
ԾննդավայրBarger-Compascuum, Էմմեն, Դրենթե, Նիդերլանդներ[1]
Քաղաքացիություն Նիդերլանդների Թագավորություն
ԿրթությունԳրոնինգենի համալսարան (1978)[3]
Գիտական աստիճանքիմիական գիտությունների դոկտոր (1978)
Մասնագիտությունքիմիկոս և համալսարանի դասախոս
ԱշխատավայրԳրոնինգենի համալսարան[1] և Գրոնինգենի համալսարան[1]
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունՆիդերլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Եվրոպական ակադեմիա[17], American Chemical Society?, Royal Netherlands Chemical Society?, Լեոպոլդինա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Լոնդոնի թագավորական ընկերություն[14]
Կայքbenferinga.com
 Ben Feringa Վիքիպահեստում

Բերնարդ Լուկաս Ֆերինգա (մայիսի 18, 1951(1951-05-18)[1][2], Barger-Compascuum, Էմմեն, Դրենթե, Նիդերլանդներ[1]), հոլանդացի սինթետիկ օրգանական քիմիկոս, մասնագիտացած մոլեկուլային նանոգենետոլոգիայի և հոմոգեն կատալիզի մեջ։ Նա Յակոբուս վան'տ Հոֆի մոլեկուլային գիտությունների վաստակավոր պրոֆեսոր է[18][19], Գրոնինգենի համալսարանի, Ստրատինգի անվան Քիմիայի ինստիտուտում[20], և Նիդեռլանդների Արվեստի և գիտությունների թագավորական ակադեմիայի պրոֆեսոր։ 2016 թվականին նա քիմիայի Նոբելյան մրցանակի է արժանացել Ֆրեյզեր Ստոդարտի և Ժան-Պիեռ Սովաժի հետ «մոլեկուլային մեքենաների նախագծման և սինթեզի համար»[21][22]։

Անձնական կյանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆերինգան ծնվել է ֆերմեր Գերտ Ֆերինգայի և նրա կնոջ՝ Լիես Ֆերինգա նեյ Հեյքի ընտանիքում։ Ֆերինգան կաթոլիկ ընտանիքի տասը եղբայրներից և քույրերից երկրորդն էր։ Նա իր երիտասարդությունն անց է կացրել Գերմանիայի հետ սահմանին՝ Բուրտանժի ավազանում գտնվող Բարգեր-Կոմպասկում ընտանեկան ֆերմայում։ Նա հոլանդական և գերմանական ծագում ունի[23]։

Կարիերա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆերինգան 1974 թվականին մագիստրոսի կոչումը է ստացել Գրոնինգենի համալսարանից[24]։ 1978 թվականին նույն համալսարանում պաշտպանել է դոկտորական թեզը՝ «Ֆենոլների ասիմետրիկ օքսիդացում, Ատրոպիզոմերիզմ ​​և օպտիկական ակտիվություն» թեմայով[25]։ Shell-ում, Նիդեռլանդներ և Միացյալ Թագավորություն կարճ ժամանակահատված աշխատելուց հետո նա 1984 թվականին նշանակվեց Գրոնինգենի համալսարանի դասախոս, իսկ 1988 թվականին՝ պրոֆեսոր։ Նրա վաղ կարիերան կենտրոնացած էր հոմոգեն կատալիզի և օքսիդացման կատալիզի վրա[26]։ 1990-ականներին Ֆերինգայի աշխատանքը ստերեոքիմիայում հանգեցրեց մեծ ներդրմանը ֆոտոքիմիայում, ինչի արդյունքում ստեղծվեց առաջին միակողմանի լույսով շարժվող մոլեկուլային պտտվող շարժիչը[27], իսկ ավելի ուշ՝ մոլեկուլային մեքենան (այսպես կոչված՝ նանոմեքենան), որը շարժվում էր էլեկտրական իմպուլսներով[28]։

Բեն Ֆերինգան ունի ավելի քան 30 արտոնագիր և հրապարակել է ավելի քան 650 գրախոսված հետազոտական ​​աշխատություն, մեջբերվել է ավելի քան 30,000 անգամ և ունի h-ի ինդեքսը գերազանցում է 90-ը[29]։ Նա իր կարիերայի ընթացքում ղեկավարել է ավելի քան 100 ասպիրանտների[30]։

Հետազոտություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆերինգան պարզել է, որ քիրալային գերբնակեցված ալկենների նախագծման[31][32], և մեզոսկոպիկ համակարգերում օպտիկականորեն կառավարվող մոլեկուլային անջատման և քիրալության ուժեղացման ցուցադրման վրա հիմնված քիրոպտիկ մոլեկուլային անջատիչների վաղ ներդրումը[33], հանգեցնում է շարժիչների, որոնցում քիրալությունը կարևոր դեր է խաղում բնության կողմից ձեռք բերված միևնույն ֆունկցիային հասնելու համար, մոլեկուլային պտույտի օրինակ՝ ռոդոպսինի մեջ ցանցաթաղանթի միակողմանի պտույտը[34]։ This work led to the discovery of the world's first unidirectional molecular rotary motor[27] Այս աշխատանքը ապագա մոլեկուլային նանոտեխնոլոգիայի հիմնական բաղադրիչի համար հիմք է դրել՝ նանոմեքենաներ և նանոռոբոտներ, որոնք աշխատում են մոլեկուլային շարժիչներով։ Ֆերինգայի կողմից նանոմոլեկուլային մեքենաների, մասնավորապես մոլեկուլային անջատիչների և մոլեկուլային շարժիչների նախագծումը և սինթեզը, բարդ և դինամիկ քիմիական համակարգերի և ֆունկցիաների դինամիկ վերահսկման հիմնական նոր մոտեցումներ, Ֆերինգան պարզել է, որ քիրալային գերբնակեցված ալկենների նախագծման[31][32], և մեզոսկոպիկ համակարգերում օպտիկորեն կառավարվող մոլեկուլային անջատման և քիրալության ուժեղացման ցուցադրման վրա հիմնված քիրոպտիկ մոլեկուլային անջատիչների վաղ ներդրումը[33], հանգեցնում է շարժիչների, որոնցում քիրալությունը կարևոր դեր է խաղում բնության կողմից ձեռք բերված միևնույն ֆունկցիային հասնելու համար, մոլեկուլային պտույտի օրինակ՝ ռոդոպսինի մեջ ցանցաթաղանթի միակողմանի պտույտի[34]։ This work led to the discovery of the world's first unidirectional molecular rotary motor[27] Այս աշխատանքը ապագա մոլեկուլային նանոտեխնոլոգիայի հիմնական բաղադրիչի համար հիմք է դրել՝ նանոմեքենաներ և նանոռոբոտներ, որոնք աշխատում են մոլեկուլային շարժիչներով։ Ֆերինգայի կողմից նանոմոլեկուլային մեքենաների, մասնավորապես մոլեկուլային անջատիչների և մոլեկուլային շարժիչների նախագծումը և սինթեզը, բարդ և դինամիկ քիմիական համակարգերի և ֆունկցիաների դինամիկ վերահսկման հիմնական նոր մոտեցումների սկիզբ են դրել։

Նրա խմբի կողմից մշակված մոլեկուլային անջատիչների կիրառությունները ներառում են արձագանքող նյութեր և մակերեսներ[35], հեղուկ բյուրեղներ[36], էլեկտրաքրոմային սարքեր՝ օպտոէլեկտրոնիկայի համար[37], ֆոտոփոխարկվող ԴՆԹ՝ որպես մոլեկուլային հիշողության քարտ[38], արձագանքող գելեր[39], պոլիմերներ[40][41], և լույսով փոխարկվող սպիտակուցային ալիքներ[42]՝ նանոմաշտաբով դեղերի առաքման համակարգերի, անիոնների ընկալման, արձագանքող կատալիզատորների և ֆոտոդեղաբանության համար, ինչպես նաև ամբողջովին նոր մոտեցումներ՝ օգտագործելով արձագանքող դեղամիջոցներ հակաքաղցկեղային գործակալների, հակաբիոտիկներով բուժման և հակաբիոտիկների նկատմամբ կայունության, և բիոթաղանթի ձևավորում. Մոլեկուլային շարժիչները մակրոսկոպիկ աշխարհի հետ փոխկապակցելով ոսկու նանոմասնիկների վրա[43] և մակրոսկոպիկ ոսկե թաղանթի վրա[44], մակերևույթի հավաքման միջոցով, ցույց են տվել, որ շարժիչը գործում է քիմիապես կապված մակերեսի հետ, ինչը կարևոր արդյունք է ապագա նանոմեքենաների համար, ինչպիսին է մոլեկուլային փոխակրիչ ժապավենը։ Փորձերը, որոնք ներառում են մոլեկուլային շարժիչների կողմից հեղուկ բյուրեղների դոպինգ, ցույց են տալիս, որ շարժիչի շարժումը կարող է օգտագործվել, որպեսզի մակրոսկոպիկ առարկաները պտտվեն հեղուկ բյուրեղային թաղանթի վրա[45] և մոլեկուլային համակարգերը դուրս մղեն հավասարակշռությունից։ Այս հայտնագործություններից մի քանիսը Chemical & Engineering News ամսագրի կողմից ընդգրկվել են տարվա կարևորագույն քիմիական հայտնագործությունների ցանկում։ ի սկիզբ են դրել։

2011 թվականին միջազգային օրաթերթերը և ամսագրերը մոլեկուլային շարժիչի վրա հիմնված մոլեկուլային «նանոմեքենայի»[28] մասին նյութեր հրապարակեցին։ Չինաստանի Գիտությունների ակադեմիայի կողմից այն ճանաչվեց որպես 10 հիմնական գիտական հայտնագործություններից մեկն ամբողջ աշխարհում [փա՞ստ]

Մասնագիտական ​​գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բեն Ֆերինգան Քիմիայի թագավորական ընկերության կողմից հրատարակվող մի քանի ամսագրերում եղել է խմբագրական խորհրդի անդամ, ներառյալ Chemical Communications (մինչև 2012 թվականը), ինչպես նաև Թագավորական ընկերության Faraday Transactions-ի և Chemistry World-ի խմբագրական խորհրդի նախագահ։ Բացի այդ, նա խմբագրական (խորհրդատվական) խորհրդի անդամ է Advanced Synthesis and Catalysis, Adv. Ֆիզ. Օրգ. Քիմ., Թեմաներ ստերեոքիմիայում, քիմիա. ասիական ամսագիր հրատարակված Ուայլի կողմից և Ամերիկյան քիմիական ընկերության կողմից հրատարակված Ամերիկյան քիմիական ընկերության ամսագրի օրգանական քիմիայի ամսագրի խորհրդատվական խորհրդի անդամ։ Նա Քիմիայի թագավորական ընկերության Organic & Biomolecular Chemistry ամսագրի հիմնադիր գիտական ​​խմբագիրն է (2002–2006): Բացի այդ, նա Advanced Synthesis and Catalysis, Adv. Ֆիզ. Օրգ. Քիմ. խմբագրական (խորհրդատվական) խորհրդի անդամ է։ Ամերիկյան քիմիական ընկերության կողմից հրատարակվող Ամերիկյան քիմիական ընկերության ամսագրի օրգանական քիմիայի ամսագրի խորհրդատվական խորհրդի անդամ։

2017 թվականի նոյեմբերի 26-ին Գուանչժոուում գտնվող Հարավային Չինաստանի մանկավարժական համալսարան այցելած Ֆերինգան նշանակվեց համալսարանի պատվավոր պրոֆեսոր[46]։ 2017 թվականի դեկտեմբերից նա Չինաստանի «գրին քարտ» ունի և կգլխավորի Շանհայի Արևելյան Չինաստանի գիտության և տեխնոլոգիայի համալսարանի «ինքնաբուժող նյութերի» հետազոտող թիմը[47]։

Ֆերինգան պայմանագրային հետազոտական ​​Selact ընկերության համահիմնադիրն է (այժմ՝ Kiadis-ի մի մասը), որն ի սկզբանե ստեղծվել էր օրգանական սինթեզի ոլորտում ծառայություններ մատուցելու համար, սակայն հետագայում մշակել է բարձրարդյունավետ սկրինինգի մեթոդներ։

Պարգևներ և մրցանակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆերինգան Նոբելյան մամուլի ասուլիսում Ստոկհոլմում, Շվեդիա, 2016

Ֆերինգան շատ քիմիական և գիտական ընկերությունների անդամ է. 1998 թվականին Ֆերինգան ընտրվել է Քիմիայի թագավորական ընկերության անդամ (FRSC): 2004 թվականին նա ընտրվել է Ամերիկայի Արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի միջազգային պատվավոր անդա[48]։ Ֆերինգան 2008 թվականից Նիդեռլանդների Արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիայի (KNAW) պրոֆեսոր է[49][50]։ KNAW-ում Ֆերինգան եղել է գիտության բաժնի փոխնախագահ և խորհրդի նախագահ[49]։ Բացի այդ, Ֆերինգան 2009 թվականին Շվեյցարիայի Բյուրգենստոկ կոնֆերանսի նախկին նախագահն է և 2010 թվականից Academia Europaea-ի ընտրված անդամ[51]։ 2013 թվականին նա նշանակվել է Քիմիայի թագավորական ընկերության խորհրդի անդամ։ 2016 թվականի հոկտեմբերի 13-ին Ֆերինգան ընտրվեց Նիդեռլանդների թագավորական քիմիական ընկերության պատվավոր անդամ[52]։

Սինթետիկ մեթոդոլոգիաների և կատալիզի մեջ ի նշան իր ճանաչման, Ֆերինգան ստացավ Novartis Chemistry Lectureship Award 2000–2001, Ֆերինգայի հետազոտական ​​կարիերայի մեծ մասը կենտրոնացած է մոլեկուլային նանոտեխնոլոգիայի և հատկապես մոլեկուլային ֆոտոքիմիայի և ստերեոքիմիայի վրա։ Նրա ներդրումն այս ոլորտներում ճանաչվել է հետազոտական ​​մրցանակներում՝ Körber European Science Prize 2003 թվականին, Spinoza՝ 2004 թվականին[53], և Prelog ոսկե մեդալը 2005-ին (ETH-Zürich), Շվեյցարիա[54], Նա արժանացել է 2007 թվականին Ամերիկյան քիմիական ընկերության Ջեյմս Ֆլակ Նորիս մրցանակին, 2008 թվականին՝ Եվրոպական հետազոտական ​​խորհրդի առաջադեմ դրամաշնորհին և 2008 թվականին՝ Շվեյցարական քիմիական ընկերության Paracelsus մրցանակին[55]։

Բացի այդ, Ֆերինգան 2010 թվականին պարգևատրվել է Chirality մեդալով՝ ստերեոքիմիայի բոլոր ասպեկտներում ակնառու ներդրման համար, 2011 թվականին Մեծ Բրիտանիայի թագավորական քիմիայի ընկերության կողմից, Solvias Ligand Contest մրցանակին, համատեղ Ջոն Հարթվիգի հետ, Յեյլի համալսարան, և Decennial Van't Hoff մեդալին, Նիդեռլանդներում։

Ֆերինգայի ներդրումը մոլեկուլային գիտությունների մեջ ճանաչվել է Arthur C. Cope Scholar Award մրցանակով[56], և 2012 թվականին,Հումբոլդտի մրցանակով Ալեքսանդր ֆոն Հումբոլդտի հիմնադրամի կողմից, Գերմանիա։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Catalogus Professorum Academiae Groninganae — 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 Gregersen E. Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 http://www.rug.nl/staff/b.l.feringa/cv
  4. ↑ NWO Spinozapremie 2004 (նիդերլ.)
  5. ↑ Organic Stereochemistry Award 2011 Winner
  6. ↑ The Nobel Prize in Chemistry 2016 — 2016.
  7. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  8. ↑ Elsevier Announces the Winner of the 2016 Tetrahedron Prize — 2016.
  9. ↑ https://www.acs.org/funding/awards/james-flack-norris-award-in-physical-organic-chemistry/past-recipients.html
  10. ↑ https://en.gdch.de/gdch/prizes-and-awards/gdch-awards/august-wilhelm-von-hofmann-commemorative-medal.html
  11. ↑ https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2016-68053.html
  12. ↑ https://www.rug.nl/news/2009/04/medalferinga?lang=en
  13. ↑ https://www.usc.gal/es/usc/institucional/honoris-causa
  14. ↑ 14,0 14,1 https://royalsociety.org/news/2020/04/outstanding-scientists-elected-as-fellows-and-foreign-members-of-the-royal-society/
  15. ↑ https://scg.ch/component/page/paracelsus
  16. ↑ https://ptchem.pl/pl/honors/winners-of-the-medals-and-ptchem-awards
  17. ↑ https://www.ae-info.org/ae/User/Feringa_Ben
  18. ↑ «University of Groningen». 2006 թ․ հուլիսի 7.
  19. ↑ «University of Groningen». 2010 թ․ մարտի 2.
  20. ↑ «Stratingh Institute for Chemistry». 2012 թ․ հոկտեմբերի 17.
  21. ↑ Staff (2016 թ․ դեկտեմբերի 20). «The Nobel Prize in Chemistry 2016 – Bernard L. Feringa». Nobelprize.org. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  22. ↑ Chang, Kenneth; Chan, Sewell (2016 թ․ հոկտեմբերի 5). «3 Makers of 'World's Smallest Machines' Awarded Nobel Prize in Chemistry». The New York Times. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  23. ↑ See German and Dutch Wikipedia.
  24. ↑ Marianne. «Prof. B.L. (Ben) Feringa». www.nwo.nl. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 27-ին.
  25. ↑ Asymmetric oxidation of phenols. Atropisomerism and optical activity. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 6-ին.
  26. ↑ Van Den Berg, M.; Minnaard, A. J.; Schudde, E. P.; Van Esch, J.; De Vries; A. H. M.; De Vries, J. G.; Feringa, B. L. (2000). «Highly enantioselective rhodium-catalyzed hydrogenation with monodentate ligands» (PDF). Journal of the American Chemical Society. 122 (46): 11539–11540. doi:10.1021/ja002507f. hdl:11370/3c92d080-f024-45fe-b997-b100634bd612. S2CID 95403641.
  27. ↑ 27,0 27,1 27,2 Feringa, Ben L.; Koumura, Nagatoshi; Zijlstra, Robert W. J.; van Delden, Richard A.; Harada, Nobuyuki (1999). «Light-driven monodirectional molecular rotor» (PDF). Nature. 401 (6749): 152–155. Bibcode:1999Natur.401..152K. doi:10.1038/43646. hdl:11370/d8399fe7-11be-4282-8cd0-7c0adf42c96f. PMID 10490022. S2CID 4412610.
  28. ↑ 28,0 28,1 Kudernac, Tibor; Ruangsupapichat, Nopporn; Parschau, Manfred; Maciá, Beatriz; Katsonis, Nathalie; Harutyunyan, Syuzanna R.; Ernst, Karl-Heinz; Feringa, Ben L. (2011). «Electrically driven directional motion of a four-wheeled molecule on a metal surface». Nature. 479 (7372): 208–211. Bibcode:2011Natur.479..208K. doi:10.1038/nature10587. PMID 22071765. S2CID 6175720.
  29. ↑ «webofknowledge.com». Webofscience(TM). Thomson Reuters. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 24-ին.
  30. ↑ «Professor of Chemistry Ben Feringa supervises his 100 th PhD student». University of Groningen. 2013 թ․ դեկտեմբերի 12. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 15-ին.
  31. ↑ 31,0 31,1 Feringa, Ben L.; Jager, Wolter F.; De Lange, Ben; Meijer, Egbert W. (1991). «Chiroptical molecular switch» (PDF). Journal of the American Chemical Society. American Chemical Society (ACS). 113 (14): 5468–5470. doi:10.1021/ja00014a057. ISSN 0002-7863.
  32. ↑ 32,0 32,1 Feringa, Ben; Wynberg, Hans (1977). «Torsionally distorted olefins. Resolution of cis- and trans-4,4'-Bi-1,1',2,2',3,3'-hexahydrophenanthrylidene» (PDF). Journal of the American Chemical Society. American Chemical Society (ACS). 99 (2): 602–603. doi:10.1021/ja00444a046. ISSN 0002-7863. S2CID 98160192.
  33. ↑ 33,0 33,1 Huck, N. P. M.; Jager, W. F.; de Lange, B.; Feringa, B. L. (1996 թ․ սեպտեմբերի 20). «Dynamic Control and Amplification of Molecular Chirality by Circular Polarized Light» (PDF). Science. American Association for the Advancement of Science (AAAS). 273 (5282): 1686–1688. Bibcode:1996Sci...273.1686H. doi:10.1126/science.273.5282.1686. hdl:11370/4b47f5c3-7c10-4d4b-91cf-78d6efa82d6d. ISSN 0036-8075. S2CID 45392975.
  34. ↑ 34,0 34,1 Strambi, A.; Durbeej, B.; Ferre, N.; Olivucci, M. (2010 թ․ նոյեմբերի 22). «Anabaena sensory rhodopsin is a light-driven unidirectional rotor». Proceedings of the National Academy of Sciences. 107 (50): 21322–21326. Bibcode:2010PNAS..10721322S. doi:10.1073/pnas.1015085107. PMC 3003014. PMID 21098308.
  35. ↑ Carroll, GT; London, G; Fernandez-landaluce, T; Rudolf, P; Feringa, BL (2011). «Adhesion of Photon-Driven Molecular Motors to Surfaces via 1,3-Dipolar Cycloadditions: Effect of Interfacial Interactions on Molecular Motion» (PDF). ACS Nano. 5 (1): 622–630. doi:10.1021/nn102876j. PMID 21207983. S2CID 39105918.
  36. ↑ van Delden, RA; Koumura, N; Harada, N; Feringa, BL (2002). «Unidirectional rotary motion in a liquid crystalline environment: Color tuning by a molecular motor». Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 99 (8): 4945–4949. Bibcode:2002PNAS...99.4945V. doi:10.1073/pnas.062660699. PMC 122700. PMID 11929969.
  37. ↑ Areephong, J; Hurenkamp, JH; Milder, M; Meetsma, A; Herek, JL; Browne, WR; Feringa, BL (2009). «Photoswitchable Sexithiophene-Based Molecular Wires» (PDF). Organic Letters. 11 (3): 721–724. doi:10.1021/ol8028059. hdl:11370/00438df4-6d64-44c3-834b-00e9768401b6. PMID 19140721. S2CID 3051366.
  38. ↑ Mammana, A; Carroll, GT; Areephong, J; Feringa, BL (2011). «A Chiroptical Photoswitchable DNA Complex» (PDF). Journal of Physical Chemistry B. 115 (40): 11581–11587. doi:10.1021/jp205893y. hdl:11370/cca715c8-861f-4500-943f-028c95e8e55e. PMID 21879715. S2CID 33375716.
  39. ↑ de Jong, Jaap; Lucas, LN; Kellogg, RM; van Esch, JH; Feringa, BL (2004). «Reversible optical transcription of supramolecular chirality into molecular chirality» (PDF). Science. 304 (5668): 278–281. Bibcode:2004Sci...304..278D. doi:10.1126/science.1095353. hdl:11370/845bb336-2df3-4a8e-8288-b5f92efbbcb5. PMID 15073374. S2CID 45231393.
  40. ↑ Pijper, D; Feringa, BL (2007). «Molecular Transmission: Controlling the Twist Sense of a Helical Polymer with a Single Light-Driven Molecular Motor». Angewandte Chemie International Edition. 46 (20): 3693–3696. doi:10.1002/anie.200604941. PMID 17410629.
  41. ↑ Carroll, GT; Jongejan, MGM; Pijper, D; Feringa, BL (2010). «Spontaneous generation and patterning of chiral polymeric surface toroids» (PDF). Chemical Science. 1 (4): 469–472. doi:10.1039/C0SC00159G. S2CID 96957407.
  42. ↑ Kocer, A; Walko, M; Meijberg, W; Feringa, BL (2005). «A light-actuated nanovalve derived from a channel protein». Science. 309 (5735): 755–758. Bibcode:2005Sci...309..755K. doi:10.1126/science.1114760. PMID 16051792. S2CID 28271010.
  43. ↑ Van Delden, RA; ter Wiel, MKJ; Pollard, MM; Vicario, J; Koumura, N; Feringa, BL (2005). «Unidirectional molecular motor on a gold surface» (PDF). Nature. 437 (7063): 1337–1340. Bibcode:2005Natur.437.1337V. doi:10.1038/nature04127. hdl:11370/67ad65b4-0969-4363-8cdd-bfcf30810d68. PMID 16251960. S2CID 4416787.
  44. ↑ Carroll, GT; Pollard, MM; van Delden, RA; Feringa, BL (2010). «Controlled rotary motion of light-driven molecular motors assembled on a gold surface» (PDF). Chemical Science. 1 (1): 97–101. doi:10.1039/C0SC00162G. hdl:11370/4fb63d6d-d764-45e3-b3cb-32a4c629b942. S2CID 97346507.
  45. ↑ Eelkema, JJR; Pollard, MM; Vicario, J; Katsonis, N; Serrano Ramon, B; Bastiaansen, CWM; Broer, DJ; Feringa, BL (2006). «Rotation of a microscopic object by a light-driven molecular motor» (PDF). Nature. 440 (7081): 163. Bibcode:2006Natur.440..163E. doi:10.1038/440163a. PMID 16525460. S2CID 4384254.
  46. ↑ 雷爱侠 (2017 թ․ հոկտեմբերի 26). «诺奖得主Bernard L. Feringa受聘华南师范大学名誉教授». 光明网 (Chinese (China)). Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
  47. ↑ «Win a science Nobel and be in the running for a Chinese 'green card'». South China Morning Post. 2017 թ․ նոյեմբերի 26. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  48. ↑ «Bernard Lucas Feringa». American Academy of Arts and Sciences. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  49. ↑ 49,0 49,1 «Ben Feringa». Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 11-ին.
  50. ↑ «Laureates Academy Professor Prize and programme». Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  51. ↑ «Ben L. Feringa». Academia Europaea. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 28-ին.
  52. ↑ Ben Feringa benoemd tot erelid KNCV – website of the Royal Netherlands Chemical Society
  53. ↑ «Prof. dr. B.L. (Ben) Feringa». Netherlands Organisation for Scientific Research. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  54. ↑ «Laboratorium für Organische Chemie (LOC)». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 15-ին.
  55. ↑ «Paracelsus Prize». Swiss Chemical Society. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 15-ին.
  56. ↑ «Nagoya Medal of Organic Chemistry». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 6-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բեն_Ֆերինգա&oldid=9960006» էջից