Բալանտիդիազ

Բալանտիդիազ; Balantidiasis
Տեսակ	վարակիչ հիվանդություն և հիվանդության կարգ
Պատճառ	B. coli
Փոխանցման ձև	կղանքաբերանային ուղի
Հիվանդության ախտանշաններ	լուծ, որովայնային ցավ, Արյուն կղանքում, տենդ, հետանցքային տենեսմուս, թունավորում, լյարդի մեծացում, մարմնի քաշի կորուստ, xerostomia?, abdominal cramps? և սրտխառնոց
Վարակ տարածող	ընտանի խոզ
Բուժաքննություն	համածրագիր, rectoscopy?, աղեդիտում, Լուսային մանրադիտակ և բիոպսիա
Բժշկական մասնագիտություն	վարակաբանություն
Բուժում	antiprotozoal? և վիրահատություն

Բալանտիդիազ (լատին․՝ balantidiasis), պրոտոզոալ վարակ, որի ընթացքում տեղի է ունենում վարակում Balantidium coli ինֆուզորիաներով, որոնք հիվանդ խոզերից անցնում են մարդու օրգանիզմ։ Վարակման մեխանիզմը՝ բերանային։ Փոխանցման հիմնական ուղիները՝ կոնտակտային, սննդային, ջրային։ Դասվում է մոռացված հիվանդությունների շարքին։

Հիվանդությունը զարգանում է համեմատաբար հազվադեպ, թեև գյուղական վայրերում բնակչության մինչև 4-5% ը կարող է լինել այս միկրոօրգանիզմի կրողներ։ Գաղտնի շրջանը միջինը 10-15 օր է (5-ից մինչև 30 օր), կարող է ընթանալ սուր, քրոնիկ և պաթոգեն քրոնիկական ձևերով։ Հիվանդության սուր ընթացքի կլինիկան արտահայտվում է կոլիտի կամ էնտերոկոլիտի տեսքով։ Բացի այդ, աղիքային ախտանիշները ուղեկցվում են ընդհանուր թունավորման երևույթով և ջերմաստիճանի բարձրացմամբ։ Հիվանդության քրոնիկական ընթացքում թունավորումը շատ ավելի քիչ է արտահայտված, առաջին հերթին հիվանդության աղիքային դրսևորումներն են։ Հիվանդության բարդությունները խոցի պերֆորացիան և պերիտոնիտն են։

Հարուցիչ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շատ խոշոր թարթիչավոր Balantidium coli-ի ցիստերը պատկանում են աղիքների նախակենդանիներին։ Ապրում է խոզի աղիքներում, որտեղ այն շատ ախտածին չէ։ Երբ ցիստերը մտնում են մարդու բերան և կերակրափող, դրանք անցնում են մարսողական համակարգով և առաջացնում հիվանդություն։

Դասակարգում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ տեսակի՝

տիպիկ (մանիֆեստային ձև);
ատիպիկ (լատենտ ձև, կամ կրող)։

Ըստ ձևի՝

մոնոպարազիտոզ;
համակցված ձև (ամեոբիազի, շիգելյոզի հետ)։

Ըստ ծանրության՝

հեշտ ձև;
միջին ծանրության ձև;
ծանր ձև։

Ըստ բնույթի՝

առանց բարդությունների;
հետբարդություններով (աղիքային խոցերի պերֆորացիա, պերիտոնիտ, աղիքային արյունահոսություն, հյուծանք, երկրորդային վարակ)։
սուր (մինչև 1 - 1,5 ամիս)
քրոնիկ (1 - 1,5 ամսից ավել)

Ախտանշաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիվանդության հիմնական ախտանշաններն են՝

տենդ;
թունավորման ախտանիշ (թուլություն, գլխացավ, ախորժակի բացակայություն);
ցավեր որովայնի ստորին շրջաններում։ Հաստ աղիքը սպազմատիկ վիճակում է և ցավոտ;
լուծ (օրական մինչև 20 նագամ՝ նեխած հոտով);
լեզվի փառակալում
հեպատոմեգալիա

Ախտորոշում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բալանտիդիազի ախտորոշումը կատարվում է համաճարակաբանական անամնեզի, ինչպես նաև լաբորատոր հետազոտությունների և գործիքային մեթոդների հիման վրա։

Ախտորոշման համաճարակաբանական չափանիշները ներառում են․

հիվանդի շփումը հողի հետ, որտեղից վարակվել է բալանտիդիումների ցիստաներով;
վարակված խոզերի առկայությունը հիվանդի շրջապատում (ֆերմերային գործունեություն);
սննդի մեջ վարակված մթերքների օգտագործումը։

Ախտորոշման համար ամենակարևորն է լաբորատոր հաստատումը։ Հիվանդության առկայության դեպքում հեղուկ կղանքի կամ խոցերից բիոպսիայի ժամանակ հայտնաբերվում են բալանտիդիումի վեգետատիվ ձևեր կամ դրանց ցիստեր։

Գործիքային ախտորոշումը հիմնականում օգտագործվում է հիվանդության ծանրության աստիճանի կամ արդեն առկա բարդությունների հայտնաբերման համար։

Գործիքային ախտորոշման հիմնական մեթոդները.

Որովայնի և փոքր կոնքի օրգանների ռենտգենոգրաֆիա (օգտագործվում է որովայնային խոռոչի ազատ գազի հայտնաբերման համար աղիների պատի պերֆորացիայի ժամանակ);
ֆիբրոկոլոնոսկոպիան անհրաժեշտ է հիվանդության ծանրության աստիճանը պարզելու համար;
Որովայնի խոռոչի ՈՒՁՀ;
լապարոսկոպիա^[2]։

Բուժում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կենսաբազմազանության բարդությունների բացակայության դեպքում բուժման հիմնական մեթոդը պահպանողական է, որը ներառում է․

դիետա;
էթիոտրոպային թերապիա;
սիմպտոմատիկ թերապիա;
նախապատրաստման աղիքային միկրոֆլորայի կարգավորման^[2]։

Կանխատեսում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիվանդության կանխատեսումը պայմանականորեն բարենպաստ է, ժամանակին ախտորոշման և լիարժեք բուժման դեպքում հիվանդությունը լիովին վերացվում է, աշխատունակությունը լիովին վերականգնվում է։