Փայտե եկեղեցիներ Փոքր Լեհաստանի հարավում
.jpg) | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | ճարտարապետական անսամբլ |
| Երկիր |  Լեհաստան |
| Տեղագրություն | Lesser Poland Voivodeship? |
| Կազմված է | Սուրբ Միքայել Հրեշտակապետ եկեղեցի, Բինարովա, Բոլոր սրբերի եկեղեցի (Բլիզնե), Սուրբ Գաբրիել հրեշտակի եկեղեցի Դեբնոյում, Ենթադրյալ Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցի, Սուրբ Լեոնարդ եկեղեցի, Լիպնիցա Մուրովանա և Սուրբ Փիլիպոս-Հակոբոս եկեղեցի, Սեկովա |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Համաշխարհային ժառանգություն |
| Շինանյութ | փայտ |
 | |
 | |
 Wooden churches in Poland Վիքիպահեստում | |
| szlak.wrotamalopolski.pl | |
Փոքր Լեհաստանի հարավի փայտե եկեղեցիներ, պատմականորեն արժեքավոր և ճարտարապետության տեսակետից հետաքրքիր փայտե եկեղեցիներ, որոնք գտնվում են Մալոպոլյան վոյեվոդության հարավում և արևելքում (Գորլիցա, Նովիյ Տարգ և Բոխնյա քաղաքների մոտ) և Պոդկարպատյան վոյեվոդությունում (Բժոզուվի մոտ)։
Եկեղեցիների մեծ մասը կառուցված է մեծ գերաններով և ներկայացնում է գոթիկայից մինչև վերածնունդ, բարոկկո և ավելի ժամանակակից ճարտարապետական ոճեր։ Որոշ շինությունների ոճի վրա ազդեցություն է թողել հունակաթոլիկ և ուղղափառ մշակութային տարածության մոտ լինելը. դրանցից շատերն ունեն գմբեթների առանձնահատուկ տեսք և կառուցված են հունական խաչի տեսքով։
Ամենահին կառույցները կառուցվել են 14-րդ դարում (ամենահինը համարվում է 1388 թվականին կառուցված Խաչուվի եկեղեցին)։ Եկեղեցիները լավ վիճակում պահպանվել են մինչև մեր օրերը և նորվեգիական հիմնակմախքային եկեղեցիներից հետո հանդիսանում են Եվրոպայում՝ տարիքով երկրորդ փայտե եկեղեցիների կուտակումներ։
Քանի որ եկեղեցիները մեծ պատմական արժեքներ են ներկայացնում, դրանց մի մասը 2003 թվականի հուլիսի 3-ին ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկում[1]։ Եկեղեցիների մեծ մասը մտնում է Մալոպոլյան վոյեվոդության զբոսաշրջային երթուղու մեջ։
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկում ընդգրկված եկեղեցիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Գմինա | Պատկեր | Անվանում | Կառուցման թվականներ |
|---|---|---|---|
| Բինարովա |  |
Միքայել հրեշտակապետի եկեղեցի Բինարովայում | մոտ 1500 թվական |
| Բլիզնե |  |
Բոլոր սրբերի եկեղեցի Բլիզնեում | մինչև 1470 թվականը |
| Դեմբնո Պոդխալյանսկե | .jpg) |
Միքայել հրեշտակապետ եկեղեցի Դեմբնոյում | 15-րդ դար |
| Խաչուվ | 
|
Սուրբ Մարիամ Աստվածնի համբարձման եկեղեցի Խաչուվում | 1388 թվական |
| Լիպնիցա Մուրովանա | 
|
Սուրբ Լեոնարդ եկեղեցի Լիպնիցայում | 15-րդ դարի վերջ |
| Սենկովա | 
|
Սուրբ Փիլիպոս-Հակոբոս եկեղեցի Սենկովում | 1520 թվական |
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկում առաջարկվող թեկնածու եկեղեցիների ցանկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ներկայումս ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկում Փոքր Լեհաստանի հարավում գտնվող 9-ը փայտե հնագույն (գոթիկ) եկեղեցիներից ընդգրկված են միայն 6-ը։ Ցանկում չեն ընդգրկվել հետևյալ շինությունները.
| Գմինա | Պատկեր | Անվանում | Կառուցման թվականներ |
|---|---|---|---|
| Լյախովիցե |  |
Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցի Լյախովիցեում | Կառուգվել է 1789 թվականին, հարավլեհական փայտե եկեղեցու ուշ գոթական ոճի տիպիկ ներկայացուգիչ |
| Օռավկա |  |
Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի Օռավկայում | 17-րդ դար, արժեքավոր բազմագույն գեղանկարչություն և ներքին զարդարանք |
| Շալյովա |  |
Միքայել Հրեշտակապետ եկեղեցի Շալյովայում | 18-րդ դար, բարոկկոյի շրջանի առավել արժեքավոր փայտե եկեղեցի |
Այլ շինություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համաշխարհային ժառանգության ցանկի մեջ չընդգրկված եկեղեցիների ցանկ
| Գմինա | Պատկեր | Անվանում | Կառուցման թվականներ |
|---|---|---|---|
| Գրիվալդ |  |
Սուրբ Մարտին եկեղեցի Գրիվալդում | |
| Բոնչալ Դոլնի |  |
Եկեղեցի Բոնչալ Դոլնիում | 1667 թվական |
| Տշցինիցա |  |
Սուրբ Դորոտա եկեղեցի Տշցինիցայում | |
| Օսեկ Յասելսկի |  |
Տիրոջ պայծառակերպության եկեղեցի Օսեկ Յասելսկիում | |
| Լյուբլյա |  |
Սուրբ Նիկողայոս եկեղեցի Լյուբլյայում | |
| Սլավենցին |  |
Սուրբ Եկատերինա եկեղեցի Սլավենցինում | |
| Իվկովա |  |
Սուրբ Մարիամ Աստվածածնի Ավետման եկեղեցի Իվկովայում | |
| Գոգոլուվ |  |
Սուրբ Եկատերինա եկեղեցի Գոգոլուվում | |
| Ժեպեննիկ Բիսկուպի |  |
Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի Ժեպեննիկ Բիսկուպիում |
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Լեհաստանում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկ
- Օսվենցիմ
- Զամոստիե հին քաղաք
- Բոլոր սրբերի եկեղեցի (Բլիզնե)
- Բոխնյայի աղի հանք
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Centre, UNESCO World Heritage. «Wooden Churches of Southern Małopolska». UNESCO World Heritage Centre (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 29-ին.