Վրանա պալատ

Վրանա պալատ; բուլղար․՝ Царски дворец „Врана“
	Վրանա պալատ, 2015, ապրիլ
Տեսակ	պալատ, քաղաքային զբոսայգի և թանգարան
Երկիր	Բուլղարիա
Տեղագրություն	Սոֆիա
Հասցե	гр. София – 1186, 9км. Цариградско шосе
Ճարտարապետական ոճ	մոդեռն
Կառուցման սկիզբ	1904
Հիմնադրված է	1912
Կառուցման ավարտ	1912
Ծանոթագրություններ
	Պատմամշակութային հուշարձան ID 23/e-193

Վրանա պալատ (բուլղար․՝ Дворец „Врана“, Dvorets „Vrana“), Բուլղարիայի մայրաքաղաք Սոֆիայում գտնվող նախկին արքայական պալատ։ Սիմեոն II Սաքսոբուրգոտացու և նրա կնոջ Մարգարիտայի պաշտոնական նստավայրը։ Սոֆիայի կենտրոնում գտնվող պալատը (այժմ՝ Բուլղարիայի ազգային պատկերասրահ և Ազգային ազգագրական թանգարան) ծառայել է ներկայացուցչական նպատակներով, Վառնայի մոտ գտնվող Էվկսինոգրադ պալատը եղել է ամառային նստավայրը։ Պալատը գտնվում է ծովի մակարդակից 571 մետր բարձրության վրա^[1]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լայնածավալ հողատարածքը Բուլղարիայի Ֆերդինանդ I արքան գնել է 1898 թվականին^[2]։ Այն գտնվում է Սոֆիայից դուրս։ Տարածքն ունի ընդարձակ զբոսայգի և երկու շինություն, առաջինը կառուցվել է 1904 թվականին ճարտարապետ Գեորգի Ֆինգովի կողմից՝ նախատեսված որսի համար, երկրորդ շինությունը կառուցվել է 1909 -1914 թվականներին որպես պալատ՝ պետական բյուջեի միջոցներով։ Որսատեղիի ճարտարապետությունը բնութագրվում է որպես վիենական դեկորատիվ տարրերով Պլովդիվյան մեկնաբանություն^[3]։

Ճարտարապետ Նիկոլա Լազարովի կողմից եռահարկ պալատի երեք սենյակները ձևավորվել են բարոկկո ոճով, մեկն ավստրիական արքայական պալատի ոճով, մյուսը՝ բուլղարական ազգային ոճով, աշխատասենյակը՝ վենետիկյան ոճով։ Պալատն առանձնանում է փորագրված փայտե առաստաղով, կաղնե պանելներով, մետաղական ափսեներով ու Դելֆտյան ճենապակիով։ Ներքին սյուները կառուցված են Կարարայի մարմարից և դեռևս օգտագործվում է հին Schindler-յան վերելակը։ Շինության վրա նկատելի է բյուզանդական ճարտարապետության ազդեցությունը, Բուլղարիայի ազգային վերածննդի ավանդույթները, մոդեռն ոճը և ֆրանսիական կլասիցիզմը^[3]։

Կարելյան սրահը Ռուսաստանի Ալեքսանդր III կայսեր նվերն է և ամբողջ կահույքը (սեղանը, աթոռները) պատրաստվել է կարելյան կեչուց Ռուսաստանից ժամանած փայտագործ վարպետների կողմից։ Առաջին հարկում կա կինոսրահ, թեյի սրահ, երկրորդ հարկում սենյակներն են, երրորդ հարկը հատկացված է ծառայողների և խաղասրահի համար։

1918 թվականին պալատը Ֆերդինանդ թագավորից անցնում է Բորիս III-ին։ 1943 թվականի օգոստոսին պալատը դառնում է Սիմեոն II արքայի սեփականությունը։ Պալատի հիմնական շենքը 1943-1944 թվականներին՝ Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ ռմբակոծվում է և մասամբ վնասվում։ Այն վերականգնվում է 1947 թվականին։ Միապետության վերացումից հետո Բուլղարիայի կոմունիստական կուսակցությունը վերցնում է պալատը և այն դառնում է Գեորգի Դիմիտրովի նստավայրը։

Կոմունիստական ռեժիմի տապալումից հետո 1998 թվականին Բուլղարիայի սահմանադրական դատարանը պալատը հանձնում է վերջին արքա Սիմեոն Սաքսոբուրգոտացուն և նրա քրոջը Մարիա Լուիզային։ 1999 թվականին արքայական ընտանիքն զբոսայգին նվիրաբերում է Սոֆիա քաղաքին՝ այն հասանելի դարձնելով հանրության համար^[4]։ Սիմեոնը 2001 թվականին կնոջ հետ տեղափոխվում է վերանորոգված հին որսատեղիի շինությունը։ 2015 թվականից 0.968 կմ ² տարածքը բաց է հանրության համար։ Զբոսայգում կան 400 տեսակի բույսեր և այն հռչակվել է լանդշաֆտային ճարտարապետության ազգային հուշարձան^[5]։ Զբոսայգին ունի լճակ և մի քանի ժայռոտ այգիներ^[3]։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մանրամասներ պալատից
Ориел
Ճակատային հատված
Աշտարակ
Աշտարակ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ «Vrana Palace Elevation and Location». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
↑ "Ferdinand bought Vrana for 600 leva. Vrana is the favourite family residence of the ruler."
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 «Vrana Park and Palace». H.M. King Simeon II. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 12-ին.
* «Парк и дворец "Врана"» (Bulgarian). Н.В. Цар Симеон II. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ «The mayor: "I'm opening the Vrana park if a sponsor donates"» (Bulgarian). 24 Chasa. 2006 թ․ փետրվարի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2006 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ «Vrana Botanical Park. Vrana Park restoration and development project» (Bulgarian). Capital Municipality website. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2006 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Дворец на сайте Симеона II Արխիվացված 2009-03-21 Wayback Machine
Iliev, Dimitar; Bozhidar Dimitrov (2006 թ․ մայիսի 12). «Not a single royal lev for the construction of Vrana» (Bulgarian). Standart News. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 5-ին. Վերցված է 2006 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
«Ferdinand bought Vrana for 600 leva. Vrana is the favourite family residence of the ruler» (Bulgarian). Sega. 2004 թ․ հունվարի 22. Վերցված է 2006 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վրանա պալատ» հոդվածին։

[1] «Vrana Palace Elevation and Location». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին.

[2] "Ferdinand bought Vrana for 600 leva. Vrana is the favourite family residence of the ruler."

[vranahm-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 «Vrana Park and Palace». H.M. King Simeon II. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 12-ին.
* «Парк и дворец "Врана"» (Bulgarian). Н.В. Цар Симеон II. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[4] «The mayor: "I'm opening the Vrana park if a sponsor donates"» (Bulgarian). 24 Chasa. 2006 թ․ փետրվարի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2006 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[5] «Vrana Botanical Park. Vrana Park restoration and development project» (Bulgarian). Capital Municipality website. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2006 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]