Վիլհելմ Լեմբրուկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիլհելմ Լեմբրուկ
գերմ.՝ Wilhelm Lehmbruck
Ծնվել էհունվարի 4, 1881(1881-01-04)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԴույսբուրգ, Դյուսելդորֆ, Հռենոսի պրովինցիա, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական կայսրություն[4]
Վախճանվել էմարտի 25, 1919(1919-03-25)[4][1][2][…] (38 տարեկան)
Մահվան վայրԲեռլին, Վայմարյան Հանրապետություն[4]
Քաղաքացիություն Գերմանական կայսրություն[5]
ԿրթությունԴյուսելդորֆի գեղարվեստի ակադեմիա
Մասնագիտությունքանդակագործ, նկարիչ, գծանկարիչ, նկարազարդող և գծանկարիչ
Ոճէքսպրեսիոնիզմ
Ներշնչվել էԺորժ Միննե[6]
ԶավակներՄանֆրեդ Լեմբրուկ
 Wilhelm Lehmbruck Վիքիպահեստում
Վիլհելմ Լեմբրուկ: Ծնկի եկած: 1911թ.: Դույսբուրգ

Վիլհելմ Լեմբրուկ (գերմ.՝ Wilhelm Lehmbruck, հունվարի 4, 1881(1881-01-04)[1][2][3][…], Դույսբուրգ, Դյուսելդորֆ, Հռենոսի պրովինցիա, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական կայսրություն[4] - մարտի 25, 1919(1919-03-25)[4][1][2][…], Բեռլին, Վայմարյան Հանրապետություն[4]), գերմանացի քանդակագործ, նկարիչ և գրաֆիկ։

Կյանք և ստեղծագործական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիլհելմ Լեմբրուկը ծնվել է հանքագործի ընտանիքում։ Ավարտել է Դյուսելդորֆի գեղարվեստի ակադեմիան։ 1910 թվականին Փարիզյան սալոնում ներկայացված «Կանգուն կնոջ կերպար» քանդակը հեղինակին միջազգային ճանաչում է բերել։ Նրա այս աշխատանքում զգացվում է քանդակագործության հնագույն վարպետների ավանդույթների ազդեցությունը։ Մարմինի ազատ, կենսունակ կառուցվածքն ավարտուն ուրվագծերով և ծավալով, կատարյալ և համամասնական պլաստիկայով, իր քանդակները բարձրացնում են մշտնջենության աստիճանի, այն դասելով քանդակագործության ժամանակից դուրս գտնվող գլուխգործոցների շարքին։

Վիլհելմ Լեմբրուկի վրա գեղարվեստական զգալի ազդեցություն է ունեցել Արիստիդ Մայոլի և Ժորժ Միննեի ստեղծագործությունները, սակայն, արդեն 1911 թվականին վարպետը զարգացրել է իր անձնական ոճը։ Բրոնզե քանդակներում և բարձրաքանդակներում, Լեմբրուկը կերտել է հանքագործների՝ աշխատանքի և հանգստի ժամանակ։ Քանդակագործը, գեղարվեստական ներդաշնակության իր պատկերացումների մասին գրել է. «Արվեստում ամեն ինչ ենթակա է չափման։ Չափը՝ չափով նշանակում է ամեն ինչ։ Չափելը կամ կազմվածքների համար համամասնությունները՝ որոշում են տպավորությունը, որոշում են գործողությունները, որոշում են քանդակի ուրվագիծը և մնացած ամեն ինչ։ Հետևաբար, լավ քանդակը պետք է ստեղծվի՝ ինչպես լավ կոմպոզիցիան, ինչպես նախագծված շենքը, որտեղ նույնպես յուրաքանչյուր մեծություն որոշվում է ողջամիտ չափով»։

Այս կարծիքի հիման վրա ստեղծելով իր քանդակները, Վիլհելմ Լեմբրուկը հիմնականում կենտրոնացել է համամասնությունների դասական համակարգի վրա։ Էրնստ Բարլախի հետ միասին նա մշակել է 19-րդ դարի քանդակագործության լճացումից հետո Ադոլֆ Հիլդենբրանդի արտահայտած նոր քանդակագործական գաղափարները, որոնք նախևառաջ նախանշել են ոչ թե սյուժեի և արտաքին շքեղության խնդիրները, այլ պլաստիկ ձևը և նրա օրինաչափությունները։

Լեմբրուկն ապրել է Փարիզում մինչև 1914 թվականը, որտեղ ծանոթացել է գեղանկարչության նոր ուղղությունների հետ[7], ուսումնասիրել է Արիստիդ Մայոլի քանդակները։ Ինչպես և Մայոլը, պատկերել է մարդու կառուցվածքը, որի միջոցով տվել է իր զգացմունքների և մտքերի խորհրդանշական արտահայտությունը[8]։ Բնորոշ են կանանց կազմվածքների երկարացրած համաչափությունները, պլաստիկ ձևերը գծագրվում են, ընդգծվում է արտահայտչականությունը, ուրվագծերի գծերի ռիթմը, ձգված ցամաքած մարմինը, որը հոգևոր ուժի կրողն է։ Պլաստիկ ձևերի սրված արտահայտվածությունը, անկյունայնությունը, սրածայրությունը կապվում է այդ ժամանակ Գերմանիայում մեծ տարածվածություն գտած էքսպրեսսիոնիզմի հետ։ Հատկանշական են նաև նկարչի ժառանգություն թողած նկարները և փորագրությունները։

1919 թվականին Լեմբրուկն ինքնասպանություն է գործել դերասանուհի Էլիզաբեթ Բերգների հանդեպ ունեցած զգացմունքների պատճառով։

Վիլհելմ Լեմբրուկի ստեղծագործությունները ցուցադրվում են Դույսբուրգի արվեստի թանգարանում, որը կրում է իր անունը և գտնվում է մի շենքում, որը կառուցել է իր որդին՝ Մանֆրեդ Լեմբրուկը, որն էլ ճանաչվել է թանգարանային ճարտարապետության վարպետ[9]։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Wilhelm Lehmbruck (նիդերլ.)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Wilhelm Lehmbruck — 2006.
  3. 3,0 3,1 Wilhelm LehmbruckOUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Лембрук Вильгельм // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
  6. http://georgeminne.vlaamsekunstcollectie.be/en/biography
  7. Bazin, Germain (1968). The History of World Sculpture. Lamplight Publishing. p. 428.
  8. Barcelona Pavilion. Mies van der Rohe & Kolbe - Architecture and Sculpture Արխիվացված 2012-05-15 Wayback Machine Jovis Publishing, Berlin.
  9. «Lehmbruck Museum: Das Museum».

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Enzyklopädie des Wissens», Bd.6, Köln 1990
  • «Ausgaben von der Heydt Museum Wuppertal.Skulpturen I» o.J.
  • August Hoff. Wilhelm Lehmbruck, Berlin: Klinkhardt & Biermann, 1933 (German).
  • Werner Hofmann, Wilhelm Lehmbruck. London: Zwemmer 1958
  • August Hoff, Wilhelm Lehmbruck: life and work. New York: Praeger 1969
  • Reinhold Heller (ed.), The art of Wilhelm Lehmbruck, Washington, National Gallery of Art, 1972
  • Marion Bornscheuer; Raimund Stecker (eds.); Kneeling woman 100 years. Wilhelm Lehmbruck with Matisse, Brancusi, Debussy, Archipenko, Rodin, Nijinsky in Paris 1911. Lehmbruck Museum Duisburg. Cologne: DuMont Buchverlag, 2011, 978-3-83219-427-7
  • Hans-Peter Wipplinger (ed.); Wilhelm Lehmbruck. Retrospektive/Retrospective. Leopold Museum Vienna, Cologne: Walther König 2016, 978-3-86335-902-7

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիլհելմ Լեմբրուկ» հոդվածին։