Ստարի Օսկոլ
Բնակավայր | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ստարի Օսկոլ | |||||
| |||||
Երկիր | Ռուսաստան | ||||
Համայնք | Starooskolsky Urban Okrug?[1] և Starooskolsky Uyezd? | ||||
Հիմնադրված է | 1593 թ. | ||||
Առաջին հիշատակում | 1310 | ||||
Մակերես | 200 կմ² | ||||
ԲԾՄ | 150 մետր | ||||
Պաշտոնական լեզու | ռուսերեն | ||||
Բնակչություն | ▼221 676 մարդ (2021)[2] | ||||
Ժամային գոտի | UTC+3 | ||||
Հեռախոսային կոդ | 4725 | ||||
Փոստային դասիչ | 309500–309554 | ||||
Պաշտոնական կայք | oskolregion.ru(ռուս.) | ||||
| |||||
Ստարի Օսկոլ (ռուս.՝ Старый Оскол, ռուսերենից բառացի թարգմանած՝ նշանակում է Հին Օսկոլ), քաղաք (1593 թվականից )[3] Ռուսաստանի արևմտյան մասում՝ Բելգորոդի մարզում[4]. նույնանուն քաղաքային օկրուգի վարչական կենտրոնը։ Միաժամանակ համարվում է վարչական, տնտեսական, արդյունաբերական, մշակութային կենտրոնը Ստարոօսկոլյան-Գուբկինյան ագլոմերացիայի, որտեղ ապրում է 400-450 հազար մարդ։ Բուն քաղաքի բնակչության թվաքանակը 2021 թվականի հոկտեմբերի 1-ի տվյալներով եղել է 221 676[5]։
Ստարի Օսկոլն արժանացել է Մարտական փառքի քաղաք պատվավոր կոչման[6]։ Նրան հավիտյանս ի պահ է հանձնվել Համամիութենական լենինյան կոմերիտմիության Կուրսկի մարզային կոմիտեի կարմիր դրոշը՝ Երկրորդ աշխարհամարտի վճռորոշ մարտերից մեկում՝ Կուրսկի ճակատամարտում ձեռք բերված հաղթանակում գնահատելի ավանդ ներդնելու, Ստարի Օսկոլ-Ռժև երկաթգծի կառուցումը ռեկորդային կարճ ժամկետում՝ 32 օրում ավարտելու համար։
Քաղաքն զբաղեցնում է 200,8 քառակուսի կիլոմետր տարածք։ Փոստային ինդեքսներն են՝ 309500-309556[7]։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բնակավայրն ընկած է եղել այսպես կոչված՝ Մուրավյան ճանապարհի (ռուս.՝ Муравский шлях или Муравская сакма ) մերձակայքում, ճանապարհ, որն օգտագործել են Ղրիմի թաթարները, նողայները Մոսկովիայի վրա արշավելիս։ 1571 թվականին քաղաքի ներկայիս տարածքում բերդ է կառուցվել։ 1593 թվականին այն վերակառուցվել է, ավելի ամրացվել[8]։ 1617 թվականին լեհերն այրել են Օսկոլը։ Բերդն ու նրա շրջակա տարածքները հաճախակի ենթարկվել են թաթարների արշավանքներին։ 1655 թվականին Օսկոլը վերանվանվել է Ստարի Օսկոլի՝ մերձակայքում գտնվող Նովի Օսկոլ բերդից զանազանելու համար[3]։ Քաղաքը մեծապես վնասվել է 1919 թվականին՝ քաղաքացիական կռիվների ժամանակ, ինչպես նաև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին՝ հունգարական զորքերի տիրապետության տակ գտնվելիս։ Պատերազմից հետո քաղաքում արդյունաբերությունը զարգացել է, բնակչությունը՝ աճել։
Բնակչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բնակչության թվաքանակը | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
1737 | 1750 | 1763 | 1770 | 1779 | 1791 | 1801 |
9000 | ↗10 990 | ↗17 715 | ↗28 917 | ↘25 009 | ↘21 599 | ↗24 300 |
1821 | 1830 | 1837 | 1841 | 1850 | 1853 | 1856[9] |
↗41 595 | ↘30 000 | ↘19 973 | ↘8774 | ↗10 000 | ↗15 121 | ↘7500 |
1860 | 1869 | 1875 | 1880 | 1889 | 1897[10] | 1913[9] |
↗27 774 | ↘20 000 | ↘11 272 | ↘5074 | ↗9000 | ↗16 000 | ↗18 200 |
1926[10] | 1931[9] | 1939[11] | 1959[12] | 1970[13] | 1973[9] | 1975[14] |
↗20 000 | ↗21 300 | ↘10 946 | ↗27 474 | ↗51 533 | ↗62 000 | ↗82 000 |
1976[15] | 1979[16] | 1982[17] | 1985[18] | 1986[15] | 1987[19] | 1989[20] |
→82 000 | ↗114 946 | ↗136 000 | ↗159 000 | →159 000 | ↗167 000 | ↗173 917 |
1990[21] | 1991[15] | 1992[18] | 1993[15] | 1994[15] | 1995[18] | 1996[18] |
↗177 000 | ↗182 000 | ↗184 000 | ↗188 000 | ↗193 000 | ↗197 000 | ↗201 000 |
1997[22] | 1998[18] | 1999[23] | 2000[24] | 2001[18] | 2002[25] | 2003[9] |
↗205 000 | ↗208 000 | ↗211 800 | ↗213 800 | ↗215 200 | ↗215 345 | ↗215 900 |
2004[26] | 2005[27] | 2006[28] | 2007[29] | 2008[30] | 2009[31] | 2010[32] |
↗217 300 | ↗217 400 | ↗218 200 | ↗219 100 | ↗220 200 | ↗221 059 | ↗221 085 |
2011[33] | 2012[34] | 2013[35] | 2014[36] | 2015[37] | 2016[38] | 2017[39] |
↗221 100 | ↘220 619 | ↗220 816 | ↘220 630 | ↗221 254 | ↗222 125 | ↗223 360 |
Տնտեսություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գտնվելով Կուրսկի մագնիսական անոմալիայի սահմանին՝ Ստարի Օսկոլը վերածվել է երկաթի հանքաքարի արդյունահանման կարևոր կենտրոնի։ Այստեղ տարեկան արդյունահանվում է ութ միլիոն տոննա երկաթի հանքաքար։ Այդ հանգամանքը նկատի առնելով է, որ քաղաքում բացվել է Ռուսաստանում առաջինը ազգային գիտահետազոտական տեխնոլոգիական համալսարանի կարգավիճակ ստացած պողպատի ու համաձուլվածքների մոսկովյան համալսարանի մասնաճյուղը։
Քաղաքի կարևորագույն արդյունաբերական ձեռնարկություններն են՝
- СГОК (ОАО "Стойленский горно-обогатительный комбинат" - Ստոյլենյան լեռնա-հարստացուցիչ կոմբինատ). իրագործում է երկաթի հանքաքարի հանույթ և հարստացում[40].
- ОЭМК (ОАО "Оскольский электрометаллургический комбинат" - Օսկոլի էլեկտրամետալուրգիական կոմբինատ). պողպատի արտադրություն[41]
Մշակույթ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Մշակույթի պալատներ
- Մշակույթի պալատ «Комсомолец»[42]
- Մշակույթի պալատ «Молодёжный»[43]
- Մշակույթի և արվեստների կենտրոն (նախկինում՝ «Горняк» մշակույթի տուն)[44]
- Թանգարաններ
- Ստարի Օսկոլի երկրագիտական թանգարան[45]
- Վ. Յ. Երոշենկոյի տուն-թանգարան[46]
- Ֆ. Ի. Նասեդկինի տուն-թանգարան
- Ստարի Օսկոլի գեղարվեստական թանգարան[47]
- Հանքագիտական թանգարան
- Ժողկրթության թանգարան
- Պալեոնթոլոգիական թանգարան
- Ազգագրական թանգարան
- Պատմության թանգարան
- Թանգարան «Железно!»[48]
Անվանի անձինք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Վլադիմիր Մախնովեց (1869/1875–1921), տնտեսագիտության տեսաբան, հեղափոխական
- Նիկոլայ Ռատտել (1875–1939), գեներալ[49]
- Միխայիլ Կլևենսկի (1904–1954), դերծովակալ[50]
- Անատոլի Անպիլով (1914–1994), գեներալ-մայոր[51]
- Նիկոլայ Բիկով, Հայրենական պատերազմի հերոս, Փառքի երեք աստիճանների շքանշանների ասպետ[52].
- Կուզմա Կուչերվյաչենկո, Հայրենական պատերազմի հերոս, Փառքի երեք աստիճանների շքանշանների ասպետ[53][54]
- Միխայիլ Եմելյանով (* 1933), ռուս դիվանագետ[55]
- Դենիս Լեբեդև (* 1979), պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտիկ, աշխարհի չեմպիոն WBA (2012—2018), IBF (2016) վարկածներով
- Ալեքսանդր Եմելյանենկո (* 1981), սամբիստ, խառը մարտարվեստի մարզիկ[56][57]
- Վասիլի Երոշենկո, գրող, թարգմանիչ, էսպերանտիստ, լեզվաբան, բանաստեղծ, մանկավարժ
- Ֆեոդոր Եմելյանենկո, ազատ ոճի ըմբիշ, մարտական սամբիստ, խառը մարտարվեստների մարզիկ, ձյուդոիստ, մի շարք վարկածներով աշխարհի բազմակի չեմպիոն
Քույր քաղաքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ստարի Օսկոլի քույր քաղաքներն են[58]՝
- Գերմանիա, Զալցգիտեր (1987)
- Բուլղարիա, Ասենովգրադ (1989)
- Ֆինլանդիա, Մանտա-Վիլպուլա (1989)
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ ОКТМО. 179/2016. Центральный ФО
- ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (ռուս.)
- ↑ 3,0 3,1 АТД-80|101
- ↑ Папков А.И (2016). «Стари Оскоп (Старый Оскоп)». In Юрий Сергеевич Осипов и др (ed.). Голяма руска енциклопедия (в 36 тома). Vol. 31. Социално партньорство - Телевизия [Социальное партнёрство — Телевидение] (1 изд ed.). Москва: Издателство „Голяма руска енциклопедия“. էջ 190. ISBN 978-5-85270-368-2. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 5-ին. Վերցված է 9 юни 2019-ին.
{{cite book}}
: More than one of|pages=
and|page=
specified (օգնություն); Unknown parameter|език=
ignored (օգնություն) Կաղապար:Икона - ↑ Stary Oskol, www.citypopulation.de
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 5 мая 2011 года № 588 «О присвоении г. Старый Оскол почётного звания Российской Федерации „Город воинской славы“»
- ↑ «Почтовые индексы». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
- ↑ Charter of Starooskolsky Urban Okrug
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 «Народная энциклопедия «Мой город». Старый Оскол». Արխիվացված է օրիգինալից 2013-11-05-ին. Վերցված է 2013-11-05-ին.
- ↑ 10,0 10,1 «Города с численностью населения 100 тысяч и более человек». Արխիվացված է օրիգինալից 2013-08-17-ին. Վերցված է 2013-08-17-ին.
- ↑ «Великая Отечественная война. Юбилейный статистический сборник. 2015». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015-04-23-ին. Վերցված է 2015-04-23-ին.
- ↑ «Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-28-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
- ↑ «Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-09-29-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
- ↑ Российский статистический ежегодник, 1998 год
- ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 «Российский статистический ежегодник. 1994». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-05-18-ին. Վերցված է 2016-05-18-ին.
- ↑ «Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված օրիգինալից 2021-11-07-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
- ↑ Народное хозяйство СССР 1922-1982 (Юбилейный статистический ежегодник)
- ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 «Российский статистический ежегодник. Госкомстат, Москва, 2001». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015-05-12-ին. Վերցված է 2015-05-12-ին.
- ↑ Народное хозяйство СССР за 70 лет : юбилейный статистический ежегодник : [арх. 28 Հունիսի 2016] / Государственный комитет СССР по статистике. — Москва : Финансы и статистика, 1987. — 766 с.
- ↑ «Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011-09-26-ին.
- ↑ Российский статистический ежегодник.2002 : Стат.сб. / Госкомстат России. – М. : Госкомстат России, 2002. – 690 с. – На рус. яз. – ISBN 5-89476-123-9 : 539.00.
- ↑ «Российский статистический ежегодник. 1997 год». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-05-22-ին. Վերցված է 2016-05-22-ին.
- ↑ «Российский статистический ежегодник. 1999 год». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-06-14-ին. Վերցված է 2016-06-14-ին.
- ↑ «Российский статистический ежегодник. 2000 год». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-06-13-ին. Վերցված է 2016-06-13-ին.
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года
- ↑ «Российский статистический ежегодник. 2004 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-06-09-ին. Վերցված է 2016-06-09-ին.
- ↑ «Российский статистический ежегодник, 2005 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-09-ին. Վերցված է 2016-05-09-ին.
- ↑ «Российский статистический ежегодник, 2006 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-10-ին. Վերցված է 2016-05-10-ին.
- ↑ «Российский статистический ежегодник, 2007 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-11-ին. Վերցված է 2016-05-11-ին.
- ↑ «Российский статистический ежегодник, 2008 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-12-ին. Վերցված է 2016-05-12-ին.
- ↑ «Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2014-01-02-ին. Վերցված է 2014-01-02-ին.
- ↑ «Всероссийская перепись населения 2010 года. Белгородская область. 15. Численность неселения городских и сельских населённых пунктов». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013-08-15-ին. Վերցված է 2013-08-15-ին.
- ↑ «Города с численностью населения 100 тысяч человек и более на 1 января 2011 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-08-ին. Վերցված է 2016-05-08-ին.
- ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2014-05-31-ին. Վերցված է 2014-05-31-ին.
- ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов)». Արխիվացված է օրիգինալից 2013-11-16-ին. Վերցված է 2013-11-16-ին.
- ↑ «Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2014-08-02-ին. Վերցված է 2014-08-02-ին.
- ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-08-06-ին. Վերցված է 2015-08-06-ին.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
- ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года». 2017-07-31. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-07-31-ին. Վերցված է 2017-07-31-ին.
- ↑ (ռուսերեն) Site de l'entreprise Արխիվացված 2006-10-18 Wayback Machine Consulté le 27 février 2011.
- ↑ (ռուսերեն) Site de l'entreprise Consulté le 27 février 2011.
- ↑ «Главная | Дворец культуры «Комсомолец»». dk-komsomolec.oskol-kultura31.ru. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
- ↑ «Главная | МАУК «Центр культурного развития «Молодежный»». dk-molod.oskol-kultura31.ru. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
- ↑ «Главная | Центр культурного развития «Горняк»». www.gornyak.oskol-kultura31.ru. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
- ↑ «МКУК «Старооскольский краеведческий музей» - Наши выставки» (ռուսերեն). sokm.org.ru. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Дом-музей В.Я.Ерошенко - Главная» (ռուսերեն). eroshenko.org.ru. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Новости» (ռուսերեն). sto-museum.ru. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 21-ին.
- ↑ Стрельникова, Л. Л. Хемофилия // Химия и жизнь. — 2015. — № 2 (Փետրվար).
- ↑ Раттэль (Раттель) Николай Иосифович, grwar.ru (russisch)
- ↑ Клевенский Михаил Сергеевич, nashapobeda.lv (russisch)
- ↑ Анпилов Анатолий Андреевич, warheroes.ru (russisch)
- ↑ «Быков Николай Иванович [17.02.1925-19.11.1995]». az-libr.ru. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 8-ին.
- ↑ БЕЛГОРОДСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ИСТОРИКО-КРАЕВЕДЧЕСКИЙ МУЗЕЙ БЕЛГОРОДЦЫ-ПОЛНЫЕ КАВАЛЕРЫ ОРДЕНА СЛАВЫ ГАЛЕРЕЯ СЛАВНЫХ ИМЕН БЕЛГОРОДЧИНЫ. — Белгород. — С. 12. — 23 с.
- ↑ «Кучерявченко Кузьма Георгиевич». beluezd.ru. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 16-ին.
- ↑ Емельянов Михаил Павлович, eurasian-defence.ru (russisch)
- ↑ Свободные бойцы: Александр Емельяненко, mixfight.ru (russisch)
- ↑ Alexander Emelianenko, boxrec.com
- ↑ «Города-побратимы». oskolregion.ru (ռուսերեն). Stary Oskol. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 31-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 4-ին.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Воеводин А. Д. (1890–1907). «Старый Оскол». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - Никулов А. П. Старый Оскол: Историческое исследование Оскольского края. — Старый Оскол: Б.и., 1997. — 576, [16] с. — ISBN 5-7277-0160-0
- Вербкин В. А. Бессмертного мужества огонь… Старооскольский край в Великой Отечественной войне. — Старый Оскол։ Изд-во редакции газеты «Оскольский край», 2010. — 270 с., илл.
- Вербкин В. А. Старый Оскол: на рубеже веков. — Старый Оскол: Изд-во редакции газеты «Оскольский край», 2015. — 354 с.
- Вербкин В. А. Иного не дано. Очерк жизни и деятельности Николая Петровича Шевченко, инженера-строителя, государственного, хозяйственного и политического деятеля, почётного гражданина города Старый Оскол и Белгородской области, почетного строителя России. -Воронеж։ Изд-во имени Е. А. Болховитинова, 2019. — 320 с. — 300 илл.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ստարի Օսկոլը mojgorod.ru կայքում (ռուսերեն)
- Ստարի Օսկոլի և նրա քույր քաղաքների մասին (ռուսերեն) Արխիվացված 2020-01-31 Wayback Machine
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստարի Օսկոլ» հոդվածին։ |
|