Սանտա Լուչիա
| «Սանտա Լուչիա» | |
|---|---|
| Էլվիս Փրեսլի, Tito Beltrán?, Åsa Jinder?, Malena Ernman? և Elisa's?ի երգը | |
| Ժանր | Նեապոլիտանական երգեր |
| Լեզու | իտալերեն և նեապոլիտաներեն |
| Հեղինակ | Թեոդորո Կոտրաու |
| Կոմպոզիտոր | Թեոդորո Կոտրաու |
«Սանտա Լուչիա» (իտալ.՝ Santa Lucia), նեապոլյան երգ։
Ստեղծման պատմություն
Իր ներկա վիճակով երգը ձևավորվել է 19-րդ դարում։ Գրող և արիստոկրատ Միքելե Ձեցան գրեց տեքտսը նեապոլիտանական բարբառով «Ձկնորսական երգ Սանտա Լուչիայից» (նեապ.՝ Lo varcajuolo de Santa Lucia), որտեղ գովերգվում էր Նեապոլյան ծոցի Սանտա-Լուչիա բնակավայրը։, այս տեքստը հրատարակվում է Նեապոլում թերթիկների տեսքով[1]։ Կոմպոզիտոր Տեոդորո Կոտրաուն 1848 թվականին տպագրեց իրեն պատկանող երաժշտական հրատարակչությունում երգի երաժշտությունը, ենթադրաբար հիմնված ձկնորսներից լսած մեղեդու վրա, 1850թվականին հրատարակվեց իտալերեն տեքստը։ Կա կարծիք, որ երգը նվիրված է հոլանդացի արիստոկրատուհի Ադելֆինա Դեյցին (1831—1880)։ 19-րդ դարի որոշ հրատարակումներում Կոտրաուին վերագրվում է միայն խոսքերը, իսկ երաժշտությունը վերագրվում է երիտասարդ իտալացի կոմպոզիտոր Աքիլե Լոնգոյին[2]։ Միաժամանակ արդեն 19-րդ դարում իտալական տեքտի հեղինակ է համարվում Էնրիկո Կոսովիչը[3]։ Բարբառի վրա հիմնված նախնական տեքստը ավելի պարզունակ էր, պատմելով այն մասին ,թե ինչպես է ընդունված ուտել մաքուր օդում՝ վայելելով նավակի օրորը ջրի վրա, տեքստի իտալական տարբերակում ուշադրությունը ավելի սևեռված է բնության գեղեցկությունից[4] հաճույք ստանալու վրա։Որոշ մասնագետներ համարում են , որ «Սանտա Լուչիան» առաջին նեապոլտանական երգն է համազգային իտալերեն տեքստով և հեց այդ պատճառով էլ այդ երգից է սկսում իտալական երգարվեստը[5]։
Երգը ձայնագրվել է Էնրիկո Կարուզոյի կողմից 1916 թվականին Վիկտոր ընկերության ստուդիայում։ Տարբեր տարիներ այն կատարել են նաև Տիտտա Ռուֆֆոն, Ռոբերտինո Լորետին, Լուչանո Պավարոտին, Խոսե Կարրերասը, Թամարա Սինյավսկայան, Էլվիս Փրեսլին, Ալեքսանդր Գրադսկին և այլոք։
Դասական իտալական տեքստ(1849)
Sul mare luccica l’astro d’argento.
Placida è l’onda, prospero è il vento.
Sul mare luccica l’astro d’argento.
Placida è l’onda, prospero è il vento.
Venite all’agile barchetta mia,
Santa Lucia! Santa Lucia!
Venite all’agile barchetta mia,
Santa Lucia! Santa Lucia!
Con questo zeffiro, così soave,
Oh, com’è bello star' sulla nave!
Con questo zeffiro, così soave,
Oh, com’è bello star' sulla nave!
Su passeggeri, venite via!
Santa Lucia! Santa Lucia!
Su passeggeri, venite via!
Santa Lucia! Santa Lucia!
In fra le tende, bandir la cena
In una sera così serena,
In fra le tende, bandir la cena
In una sera così serena,
Chi non dimanda, chi non desia.
Santa Lucia! Santa Lucia!
Chi non dimanda, chi non desia.
Santa Lucia! Santa Lucia!
Mare sì placida, vento sì caro,
Scordar fa i triboli al marinaro,
Mare sì placida, vento sì caro,
Scordar fa i triboli al marinaro,
E va gridando con allegria,
Santa Lucia! Santa Lucia!
E va gridando con allegria,
Santa Lucia! Santa Lucia!
O dolce Napoli, o suol beato,
Ove sorridere volle il creato,
O dolce Napoli, o suol beato,
Ove sorridere volle il creato,
Tu sei l’impero dell’armonia,
Santa Lucia! Santa Lucia!
Tu sei l’impero dell’armonia,
Santa Lucia! Santa Lucia!
Or che tardate? Bella è la sera.
Spira un’auretta fresca e leggiera.
Or che tardate? Bella è la sera.
Spira un’auretta fresca e leggiera.
Venite all’agile barchetta mia,
Santa Lucia! Santa Lucia!
Venite all’agile barchetta mia,
Santa Lucia! Santa Lucia!
Ծանոթագրություններ
- ↑ Salvatore Palomba. La canzone napolitana. — Napoli: L’Ancora del Mediterraneo, 2001. — P. 317.
- ↑ James J. Fuld. The Book of World-famous Music: Classical, Popular, and Folk / Fifth edition, revised and enlarged. — NY: Dover Publications, 2000. — P. 485.
- ↑ Luigi Coppola. Santa Lucia // Usi e Costumi di Napoli e contorni descritti e dipinti / Opera diretta da Francesco de Bourcard. — Napoli, 1866. — Vol. 2. — P. 38.
- ↑ Marialuisa Stazio. Osolemio: la canzone napoletana, 1880—1914. — Bulzoni, 1991. — P. 204.
- ↑ Gianni Borgna. Storia della canzone italiana. — Milano: Mondadori, 2001. — P. 13.