«Գեորգիական ճարտարապետություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

15:34, 7 Դեկտեմբերի 2020-ի տարբերակ

https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0

Գեորգյան ճարտարապետություն (անգլ՝. Georgian architecture), անգլախոս երկրներում ճարտարապետության լայն տարածում է ունեցել, որը բնորոշ է եղել Գեորգյան ճարտարապետության դարածրջանին և ընդգրկել է գրեթե ամբողջ 18-րդ դարը: Այս տերմինն օգտագործվել է որպես XVIII դարի անգլիական ճարտարապետության ամենաընդհանուր նշանակություն, ճիշտ այնպես, ինչպես XIX դարի էկլեկտիկական ճարտարապետության ամբողջ բազմազանությունը փորձել են ներառել «Վիկտորիանական ճարտարապետություն» տերմինը:

Սահմանում

Գեորգյան դարաշրջանում գերիշխող ուղղությունը պալադականությունն էր: Այս տերմինը համապատասխանում է եվրոպական մայր ցամաքային ճարտարապետության Կլասիցիզմին և կրում է հունական և հռոմեական ճարտարապետական և մշակութային ավանդույթների ազդեցության հետքերը: Շարային կառուցապատումը բաղկացած են եղել աղյուսե տներից` նվազագույն դեկորով և նախապատվությունը տրվեց մաքրել երկրաչափական գծերը: Անգլիայում եվրոպական ռոկոկոն համապատասխանում էր արիստոկրատների հմայքին և Հեռավոր Արևելքի (Շինուազրի) կամ միջնադարյան Նեոգոթիկա (ճարտարապետության) էկզոտիկ ձևերի համար:

Ոճի առանձնահատկություններ

Провинциальная георгианская архитектура, Норфолк, ок. 1760

Գեորգյան ճարտարապետության առանձնահատկությունները վերաբերում են շենքի սիմետրիկ հատակագծմանը դրա նախագծման ընթացքում: Գեորգյան տների ճակատները կազմված են եղել հարթ կարմիր (Մեծ Բրիտանիայում) կամ գունավոր աղյուսներից (ԱՄՆ-ում և Կանադայում) և ծեփված սպիտակ զարդերից: Զարդանախշը որպես կանոն պատրաստվել է բարդ կամարների և Որմնասյան տեսքով: Մուտքի դռները ներկված են եղել տարբեր գույներով և վերևում ունեցել են լույս փոխանցող բացվող պատուհաններ: Շենքերը բոլոր կողմերից շրջապատված են եղել գետնախարիսխներով:

Էվոլյուցիա

Գեորգյան տոհմի բրիտանական գահին միանալը չի նշանավորվել անգլիական հասարակության ճաշակի հեղափոխությամբ և ճարտարապետական պարադիգմի կտրուկ փոփոխությամբ: Իրականում, Աննա թագուհու և Գեորգ I- ի օրոք կառուցված ճարտարապետական աշխատանքների տարբերությունը նվազագույն է եղել և բաղկացած է եղել դիտավորյալ բարոկկո շքեղության մերժումից, ինչը քիչ ճարտարապետներ էին անում պալատներ նախագծելիս, ինչպես օրինակ՝ Ջոն Վանբրուն և Նիկոլաս Հոքսմուրը (երբեմն նրանց աշխատանքը նշելու համար օգտագործվել է «անգլիական բարոկկո» տերմինը): Գեորգյան ճարտարապետության ձևավորման վրա կարող էր ազդել հոլանդական ճարտարապետության ազգային ոճը, որը Անգլիա է եկել Վիլհելմ III Օրանացի օրոք: 18-րդ դարի երկրորդ կեսը նշանավորվել է խոշոր քաղաքաշինական ձեռնարկություններով, որի ընթացքում ձևավորվել է Մեծ Բրիտանիայի հիմնական քաղաքների `Լոնդոնի, Էդինբուրգի, Դուբլինի և Բաթ (Անգլիա) հանգստավայրի ժամանակակից տեսքը: Լոնդոնի գեորգյան թաղամասերը (օրինակ՝ Բլումսբերին) բնութագրվել են քառակուսի հրապարակներով՝ արիստոկրատ հողատերերի անունները կրող հրապարակներով: Գեորգյան ճարտարապետության ոճի գագաթը շոտլանդացի Ռոբերտ Ադամիի աշխատանքն է եղել, որը լայն ճանաչում է գտել ամբողջ Եվրոպայում, հատկապես նուրբ է եղել դրա ներքին հարդարումը: Գեորգյան ճարտարապետությունը դարձավ գաղութային ոճի հիմքը անգլիական թագի արտասահմանյան տիրապետություններում և դրա հիման վրա Միացյալ Նահանգներում հետագայում ձեւավորվել է այսպես կոչված ֆեդերալիստական ոճը: 19-րդ դարի սկզբին գեորգյան ճարտարապետության ոճը փոխարինվել է ռեգենսիստական ոճով:

Հայտնի ներկայացուցիչներ

Գրականություն

Kammerlohr «Epochen der Kunst», Bd.4 Oldenbourg Schlbuchverlag GmbH, München/Wien 1997. ISBN 3-486-87524-8.

Տես. նաև

Միացյալ Թագավորության ճարտարապետություն