«Հրազդան գետ»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
| Տող 19. | Տող 19. | ||
}} |
}} |
||
'''Հրազդանը''' (նաև՝ Իլդարունի, Զանգու), գետ [[Հայաստանի Հանրապետություն]]<nowiki/>ում, [[Արաքս]]ի ձախ վտակը։ |
'''Հրազդանը''' (նաև՝ Իլդարունի, Զանգու), գետ [[Հայաստանի Հանրապետություն]]<nowiki/>ում, [[Արաքս]]ի ձախ վտակը։ |
||
== Անվանում == |
|||
Գետի անվանումն առաջին անգամ հանդիպում է հին հայկական հեղինակների՝ մասնավորապես [[Սեբեոս]]ի (Հուրազդան տեսքով) և [[Մովսես Խորենացի|Մովսես Խորենացու]] մոտ (ավելի հին, Հրազդան)<ref>{{ռուսերեն գիրք|автор =Г. Хюбшман|заглавие = Armenische Grammatik |место = Leipzig|год = 1897 |страницы = 61}}</ref><ref>{{ռուսերեն հոդված|автор = Г. Налбандян |заглавие = К этимологии армянского ''h''ражешт и гидронима ''h''раздан |издание=Вестник Ереванского университета|год = 1983 |номер=2|страницы = 246—248}}</ref>։ |
|||
== Աշխարհագրություն == |
== Աշխարհագրություն == |
||
| Տող 28. | Տող 31. | ||
Հրազդանի վրա կառուցվել են Սևանի, Աթարբեկյան, Գյումուշի, Արզնիի, Քանաքեռի, Երևանի ՀԷԿ-երը, մի շարք ջրանցքներ, Երևանյան լիճը։ |
Հրազդանի վրա կառուցվել են Սևանի, Աթարբեկյան, Գյումուշի, Արզնիի, Քանաքեռի, Երևանի ՀԷԿ-երը, մի շարք ջրանցքներ, Երևանյան լիճը։ |
||
== Ծանոթագրություններ == |
|||
{{ծանցանկ}} |
|||
{{ՀՀՀ}} |
{{ՀՀՀ}} |
||
19:01, 12 Մայիսի 2015-ի տարբերակ
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հրազդան
| Հրազդան գետ | |
|---|---|
 Հրազդան գետը Երևանի Պռոշյան փողոցից | |
 | |
| Բնութագիր | |
| Երկարություն | 141 |
| Ավազանի մակերես | 2560 |
| Ջրի ծախս | 17,9 |
| Ջրահոսք | |
| Ակունք | Սևանա լիճ |
| Ակունքի տեղակայում | Սևանա լիճ |
| Բարձրություն | 1896 մ |
| Կոորդինատներ | 40°18′38″ հս․ լ. 45°20′57″ ավ. ե.HGЯO |
| Գետաբերան | Արաքս գետը |
| Գետաբերանի տեղակայում | Արաքս |
| Տեղակայում | |
| Հոսող հոսքեր | Գետառ, Ակունք, Արայի գետ, Բջնի, Գալար, Դալար, Ծաղկաձոր, Սարալանջ, Ուռագետ, Մարմարիկ, Ախտա և Ալափարս |
| Ջրի մարմիններ | Սևանա լիճ |
| Երկիր |  Հայաստան |
| Երկրամաս | Արարատի մարզ և Կոտայքի մարզ |
Հրազդանը (նաև՝ Իլդարունի, Զանգու), գետ Հայաստանի Հանրապետությունում, Արաքսի ձախ վտակը։
Անվանում
Գետի անվանումն առաջին անգամ հանդիպում է հին հայկական հեղինակների՝ մասնավորապես Սեբեոսի (Հուրազդան տեսքով) և Մովսես Խորենացու մոտ (ավելի հին, Հրազդան)[1][2]։
Աշխարհագրություն
Ունի 141 կմ երկարություն։ Ավազանի մակերեսը 2650 կմ2 է (առանց Սևանա լճի)։ Սկիզբ է առնում Սևանա լճից, հոսում հարավ-արևմտյան ընդհանուր ուղղությամբ, անցնում Գեղարքունիքի, Կոտայքի մարզերով, Երևան քաղաքով, Արարատի մարզով ու թափվում Արաքսը։
Վերին հոսանքում մոտ 20 կմ հոսում է դեպի արևմուտք՝ այդ ընթացքում առաջացնելով գալարներ, միջին հոսանքում անցնում է նեղ ու խոր (120-150 մ) կիրճով, ստորին հոսանքում ուղղվում է դեպի հարավ-արևելք, դուրս գալիս Արարատյան դաշտ, դառնում հանդարտահոս ու ծովի մակարդակից 820 մ բարձրության վրա լցվում Արաքսը։
Գետի ընդհանուր անկումը կազմում է 1100 մ։ Բնական պայմաններում Հրազդանի սնումը 62.5%-ով ստորերկրյա է, հորդացումը՝ գարնանային, վարարումները՝ ամռանն ու աշնանը։ Ջրի տարեկան միջին ծախսը 22.6 մ³/վրկ է, առավելագույնը՝ 138 մ³/վրկ, նվազագույնը՝ 9 մ³/վրկ, տարեկան հոսքը 712 մլն մ³։
Հրազդանի վրա կառուցվել են Սևանի, Աթարբեկյան, Գյումուշի, Արզնիի, Քանաքեռի, Երևանի ՀԷԿ-երը, մի շարք ջրանցքներ, Երևանյան լիճը։
Ծանոթագրություններ
Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|