Սիրիայի կենտրոնական բանկ
Սիրիայի կենտրոնական բանկ | |
|---|---|
 | |
 | |
| Տեսակ | կենտրոնական բանկ |
| Հիմնադրված է | 1953 |
| Վայր | Դամասկոս, Սիրիա |
| Երկիր |  Սիրիա |
| Կայք | cb.gov.sy(արաբ.) |
 Central Bank of Syria Վիքիպահեստում | |
Սիրիայի կենտրոնական բանկ (CBS; արաբ․՝ مصرف سورية المركزي), Սիրիայի կենտրոնական բանկն է։ Բանկը հիմնադրվել է 1953 թվականին և սկսել է գործել 1956 թվականին։ Նրա գլխավոր գրասենյակը գտնվում է Դամասկոսում, իսկ 11 մասնաճյուղերով՝ նահանգների մայրաքաղաքներում[1]։ Բանկի նպատակն է «խրախուսել երկրի ֆինանսական և վճարային համակարգերի կայունությունը, ամբողջականությունը և արդյունավետությունը, որպեսզի նպաստի օպտիմալ մակրոտնտեսական գործունեությանը»[2]։
ՍԿԲ-ը թողարկում է Սիրիայի արժույթը՝ Սիրիական ֆունտ (LS) և ամեն օր սահմանում է սիրիական ֆունտի միջամտության գինը արտարժույթի շուկայում։ ՍԿԲ-ը վերահսկողություն է իրականացնում Սիրիայում գործող բոլոր բանկերի նկատմամբ։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անկախությունից հետո Սիրիայում բանկային գործունեության մեջ գերակշռում էին ֆրանսիական և բրիտանական բանկերը։ Խոշորագույն բանկը՝ ֆրանսիական «Banque de Syrie et du Liban» (Սիրիայի և Լիբանանի բանկը), ստանձնեց կենտրոնական բանկի գործառույթները և դարձավ արժույթի թողարկման բանկ՝ ի լրումն իր առևտրային գործունեության։ Սիրիան միացել է Արժույթի միջազգային հիմնադրամին (ԱՄՀ) 1947 թվականի ապրիլի 10-ին[3] և ֆիքսել փոխարժեքը 2,19 ֆունտ 1 ԱՄՆ դոլարի դիմաց[4]։
Սիրիայի կենտրոնական բանկի ստեղծման մասին օրենքն ընդունվել է 1953 թվականին, սակայն բանկը չի գործել մինչև 1956 թվականը։ Նրա գործառույթները ներառում էին թղթադրամների թողարկում, փողի զանգվածի վերահսկում, կառավարության համար որպես հարկաբյուջետային գործակալ և վարկային ու առևտրային բանկերի վերահսկումը[5]։ Այն նաև պետք է գործեր որպես երկրի զարգացման բանկ, մինչև կստեղծվեին մասնագիտացված բանկեր տարբեր ոլորտների համար։ Կենտրոնական բանկն ուներ զգալի հայեցողական լիազորություններ բանկային համակարգի նկատմամբ, սակայն ինքը գտնվում էր փողի և վարկի խորհրդի՝ բարձրաստիճան պաշտոնյաներից կազմված քաղաքական խմբի վերահսկողության տակ։
1956 թվականի Սուեզի պատերազմից հետո ֆրանսիական և բրիտանական բանկային շահերը բռնագրավվեցին որպես թշնամու ակտիվներ։ 1958 թվականին, Եգիպտոսի հետ դաշնակցությունից հետո, պետությունը սկսեց արաբացնել առևտրային բանկային համակարգը և 1961 թվականին իրականացրեց սահմանափակ ազգայնացման քաղաքականություն[5]։
1966 թվականին պետությունը ազգայնացրեց բոլոր առևտրային բանկերը՝ միաձուլելով բոլոր գոյություն ունեցող առևտրային բանկերը Սիրիայի միասնական առևտրային բանկի մեջ։ Կառավարությունը ստեղծել է նաև մասնագիտացված բանկեր՝ տնտեսության զարգացմանը նպաստելու համար[5]։
Միջազգային պատժամիջոցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միացյալ Նահանգները պատժամիջոցներ է սահմանել Սիրիայի կենտրոնական բանկի նկատմամբ 2004 թվականի մայիսից[6]՝ «Patriot Act»-ի 311-րդ հոդվածի համաձայն, և դրա հետ մեկտեղ մեղադրվում է փողերի լվացման մեջ։ Պատժամիջոցները Սիրիային դուրս են թողել համաշխարհային ֆինանսական համակարգից։ Պատժամիջոցները շրջանցելու համար սիրիացիները օտարերկրյա գործարքներ են իրականացնում հարևան երկրների, հատկապես Լիբանանի բանկերի միջոցով[7], որը նրանց խոցելի են դարձնում այդ երկրներում տնտեսական խաթարումների դեպքում։
Սիրիայի քաղաքացիական պատերազմում կառավարության գործողությունների պատճառով ԱՄՆ-ը[8], Կանադան, ԵՄ-ն, Արաբական լիգան և Թուրքիան պատժամիջոցներ են սահմանել Սիրիայի, այդ թվում՝ Սիրիայի կենտրոնական բանկի դեմ[6][9][10]։ Սիրիայի կենտրոնական բանկը ակտիվորեն փորձում է շրջանցել այս տարբեր պատժամիջոցները, երբ բանկերի պաշտոնյաները հանդիպեցին գործընկեր հաստատությունների հետ, ինչպիսիք են Գազպրոմբանկի ղեկավարները, որնց նրանք հանդիպեցին 2012 թվականի մարտին Մոսկվայում[11]։ Բանկը ավելի ու ավելի գաղտնի դեր է ստանձնում ներքին մասնավոր հատվածում, քանի որ երկրի ձախողված տնտեսությունը զսպում է օտարերկրյա ներդրումները[12]։
2020 թվականի դեկտեմբերի 23-ին ԱՄՆ գանձապետարանի արտաքին ակտիվների վերահսկողության գրասենյակը (OFAC) պատժամիջոցներ է կիրառել Սիրիայի կենտրոնական բանկի, ինչպես նաև ինը այլ կազմակերպությունների և յոթ ֆիզանձանց նկատմամբ, Սիրիայի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ նրանց դերի համար[13]։
Ոսկու պաշարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2012 թվականի ապրիլին «Reuters»-ը հաղորդել է, որ 2011 թվականին Սիրիայում քաղաքացիական պատերազմի բռնկման պահից ի վեր, Սիրիայի ոսկու պաշարները կրճատվել են կրկնակի անգամ, որը մինչև քաղաքացիական պատերազմին կազմում էր մոտ 17 միլիարդ դոլար, ընդ որում, սիրիական կառավարությունն օգտագործում է այդ պաշարները միջազգային պատժամիջոցները հաղթահարելու համար[14]։ Կենտրոնական բանկի կառավարիչ Ադիբ Մայալահը փորձել է հերքել այս տեղեկությունները[15]։ Սա նման է այն բանին, թե ինչպես է սիրիական կառավարությունն օգտագործում իր արտաքին պահուստները բյուջեի դեֆիցիտի պահանջները բավարարելու համար, որը զգալիորեն աճել է, հասնելով մինչև 6,7 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի[16]։
Հարձակումներ բանկի վրա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սիրիայի քաղաքացիական պատերազմի սկզբից ի վեր Կենտրոնական բանկի շենքը երեք անգամ հարձակման է ենթարկվել՝ 2012 թվականի ապրիլին շենքի վրա հրթիռային նռնակ է արձակվել, 2013 թվականի ապրիլին այն տուժել է մոտակայքում ականապատ մեքենայի պայթյունից, իսկ 2013 թվականի հոկտեմբերին խոցվել է ականանետային արկերից[17]։
Կառավարիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Իզզատ Տրաբուլսի (1956–1961)
- Հոսնի Ալ-Սավաֆ (1961–1963)
- Նուր Ալլահ Նուր Ալլահ (1963–1963)
- Ադնան Ալ-Ֆարա (1963–1970)
- Նասոուհ Ալ-Դաքքաք (1971–1978)
- Ռիֆաթ Ալ Աքքադ (1978–1984)
- Հիշամ Մութավալի (1984–1987)
- Մուհամմադ Ալ Շարիֆ (1987–1995)
- Մուհամմադ Բաշարի Քաբբարահ (1995–2004)
- Ադիբ Միլա (2005–2016)
- Դուրայդ Դուրգամ (2016–2018)
- Հազեմ Քարֆուլ (2018–2021)
- Մուհամեդ Իսսամ Հազիմա (2021–ներկա)
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «CBS's Branches in Syria». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 11-ին.
- ↑ «Central Bank of Syria official website». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 11-ին.
- ↑ «List of Members' Date of Entry». www.imf.org. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 26-ին.
- ↑ «Third International Report - Exchange Restrictions». IMF.org. 1952.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Banking and Monetary Policy
- ↑ 6,0 6,1 Cutler, David (2011 թ․ նոյեմբերի 28). «Factbox: Sanctions imposed on Syria». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 30-ին.
- ↑ «Lebanon crisis wreaks havoc on Syria's war-torn economy». Reuters. 2019 թ․ նոյեմբերի 29.
- ↑ «US trade and financial sanctions against Syria». whitehouse.gov. 2011 թ․ ապրիլի 29. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 24-ին – via NARA.
- ↑ «Turkey Slaps Economic Sanctions on Syria». Fox News. 2011 թ․ նոյեմբերի 30.
- ↑ «Canadian Sanctions | Foundation for Defense of Democracies». Defenddemocracy.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 4-ին.
- ↑ «Syria's Russian Connection». Wall Street Journal. 2012 թ․ օգոստոսի 14. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 25-ին.
- ↑ «Syria backs down over import ban». Financial Times. 2011 թ․ նոյեմբերի 4. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 25-ին.
- ↑ «US sanctions Syria's Central Bank, 9 other entities, 7 individuals». Business Standard India. 2020 թ․ դեկտեմբերի 23.
- ↑ «Syria selling gold reserves as sanctions bite: sources». Reuters. 2012 թ․ ապրիլի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 27-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 25-ին.
- ↑ «Skepticism overshadows Syria's gold reserves». Xinhua. 2012 թ․ ապրիլի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 25-ին.
- ↑ «Syria reverts to socialist economic policies to ease tension». Reuters. 2012 թ․ հուլիսի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
- ↑ «Mortars hit Syria central bank in Damascus». NOW. AFP. 2013 թ․ հոկտեմբերի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 11-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Պաշտոնական կայք (ar)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սիրիայի կենտրոնական բանկ» հոդվածին։ |
|
