Սերգեյ Ումառյան

Ստեղծել հղումը
Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սերգեյ Ումառյան
Ծնվել էմայիսի 21, 1920(1920-05-21)
ԾննդավայրԼեռնաձոր, Զանգեզուրի գավառ, Ադրբեջանական ԽՍՀ
Վախճանվել է1994[1] կամ 1995[2]
Մասնագիտությունարձակագիր և թարգմանիչ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
ԿրթությունԵրևանի պետական համալսարան (1951)
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն
ԿուսակցությունԽՄԿԿ
Սերգեյ Ումառյան Վիքիդարանում

Սերգեյ Հովհաննեսի Հարությունյան (մայիսի 21, 1920(1920-05-21), Լեռնաձոր, Զանգեզուրի գավառ, Ադրբեջանական ԽՍՀ - 1994[1] կամ 1995[2][Նշում 1], գրական անուն է դարձրել տոհմական Ումառյան ազգանունը), հայ արձակագիր, թարգմանիչ, բժշկական ծառայության լեյտենանտ, կապիտան։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1964 թվականից։ ԽՄԿԿ անդամ 1943 թվականից։ Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սերգեյ Ումառյանը ծնվել է 1920 թվականի մայիսի 21-ին, Լեռնաձոր գյուղում։ Ավարտել է Երևանի բժշկական ուսումնարանը և աշխատել հայրենի գյուղում։ 1941 թվականին զորակոչվել է Խորհրդային բանակ և 1941-1945 թվականներին մասնակցել է Հայրենական մեծ պատերազմին։ Ծառայության ընթացքում նրան շնորհվել է բժշկական ծառայության լեյտենանտի կոչում։ Բելառուսական ռազմաճակատում 90-րդ հեծելազորային գնդի սանիտարական գումարտակում օգնել է հարյուրավոր վիրավորների։ Եղել է բժշկական ծառայության լեյտենանտ, սանիտարական գումարտակի հրամանատար, մասնակցել է Մոսկվայի պաշտպանությանը, Նեմանի սառցահատի մարտական գործողությանը, Քյոնիգսբերգի գրավմանը, Լեհաստանի ազատագրման մարտերին։ Բեռլինի գրավումից հետո սանիտարական գումարտակի հրամանատար, կապիտան Ումառյանը զորացրվել և վերադարձել է հայրենիք[3]։ 1951 թվականին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի արևելյան լեզուների և գրականության բաժինը։ 1952 թվականից աշխատել է «Հայաստան» (1976 թվականից՝ «Սովետական գրող») հրատարակչության գեղարվեստական գրականության խմբագրությունում՝ որպես ավագ խմբագիր[4][5]։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարգևատրվել է շքանշաններով ու մարտական մեդալներով։

Ստեղծագործական ուղի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ումառյանի թարգմանությամբ լույս են տեսել Ֆիրդուսու «Շահնամե», Օմար Խայամի քառյակները, արևելյան և «Ճապոնական հեքիաթներ»-ի ու գեղարվեստական ստեղծագործությունների ընտրանին։ «Անդոկ», «Ռուսա» պատմական վեպերի, «Սյունիքը դիցարան» և այլ աշխատությունների հեղինակ է։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Բալլադներ Լենինի մասին, Երևան, «Հայաստան», 1967, 75 էջ[6]։
  • Սարսափի ձայներ (վիպակ), Երևան, «Հայաստան», 1969, 96 էջ։
  • Բաղաբերդ (վիպակ), Երևան, «Հայաստան», 1973, 180 էջ[7]։
  • Անդոկ (վիպակ), Երևան, «Սովետական գրող», 1977, 268 էջ։
  • Բաղաբերդ, Անդոկ (վեպեր), Երևան, «Սովետական գրող», 1980, 552 էջ[8][9]։
  • Սյունիքը դիցարան, Երևան, «Հայաստան», 1981, 122 էջ։
  • Ռուսա։ Պատմավեպ, 1988[10]։

Թարգմանություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում
  • Հաֆեզ, Լիրիկա, Երևան, Հայպետհրատ, 1957, 115 էջ։
  • Ռուդաքի, Ժողովածու, Երևան, Հայպետհրատ, 1958, 168 էջ։
  • Ճապոնական հեքիաթներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1959, 142 էջ։
  • Ֆիրդուսի, Սիավուշ (Շահնամեից), Երևան, Հայպետհրատ, 1962, 192 էջ։
  • Ֆիրդուսի, Զալ և Ռուդաբե (պոեմ), Երևան, Հայպետհրատ, 1964, 192 էջ։
  • Ջամի Աբդուռահման, Լիրիկա (ժողովածուի մեջ մտնող քառյակները թարգմանել է Սերգեյ Ումառյանը), Երևան «Հայաստան», 1964, 100 էջ։
  • Խաքանի, Քառյակներ, բանաստեղծություններ, Երևան, «Հայաստան», 1965, 72 էջ։
  • Ֆիրդուսի, Ռոստամ և Սոհրաբ (պոեմ), Երևան, «Հայաստան», 1967, 180 էջ։
  • Լիրիկական արևելք, Երևան, «Հայաստան», 1971, 156 էջ։
  • Ֆիրդուսի, Շահնամե, Երևան, «Հայաստան», 1975, 528 էջ։

Մամուլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Բաբա Թահեր. Քառյակներ։ Թարգմանեց Սերգեյ Ումառյանը։ «Գարուն»։

Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Մահվան ամսաթիվը տարբերվում է ըստ աղբյուրների

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 https://syunik.wordpress.com/2010/05/06/ումառյան-սերգեյ-հովհաննեսի/
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 http://armunicat.nla.am/cgi-bin/koha/opac-authoritiesdetail.pl?authid=10458
  3. ↑ Ումառյան Սերգեյ Հովհաննեսի, 1920-1995
  4. ↑ Գրական տեղեկատու։ Երևան։ «Սովետական գրող»։ 1981։ էջ 467-468։
  5. ↑ Հովակիմյան Բ. Մ. Հայոց ծածկանունների բառարան, 2005։ էջ 749։
  6. ↑ Ումառյան, Սերգեյ Հովհաննեսի, ed. (1967). Բալլադներ Լենինի մասին. Երևան: Հայաստան.
  7. ↑ Ումառյան, Սերգեյ Հովհաննեսի (1973). Սարգսյան, Մկրտիչ Դիվինի (ed.). Բաղաբերդ։ Վիպակ. Երևան: Հայաստան.
  8. ↑ Umaṛyan, Sergey (1980). Baghaberd ; Andok. Sovetakan Grogh.
  9. ↑ Ումառյան, Սերգեյ Հովհաննեսի (1980). Արազյան, Լ Ն (ed.). Բաղաբերդ։ Անդոկ. Երևան: Սովետական գրող.
  10. ↑ ՈՒմառյան, Սերգեյ Հովհաննեսի (1988). Ռուսա։ Պատմավեպ. Սովետական գրող. ISBN 9785550000526.
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սերգեյ Ումառյան» հոդվածին։
ՀԳՀԳ: 10458 · GND: 1158174020 · LCCN: n90704409 · NTA: 074398032 · VIAF: 50854580 · WorldCat VIAF: 50854580
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սերգեյ_Ումառյան&oldid=9791349» էջից