Ռալֆ Յիրիկյան

Ռալֆ Յիրիկյան;
Ծնվել է	նոյեմբերի 16, 1967 (55 տարեկան)
Ծննդավայր	Բեյրութ, Լիբանան
Քաղաքացիություն	Հայաստան
Ազգություն	Հայ
Կրթություն	Բեյրութի ամերիկյան համալսարան
Մասնագիտություն	գործարար
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Հայաստանի մշակույթի նախարարության ոսկե մեդալ և
	Ralph Yirikian Վիքիպահեստում

Ռալֆ Սեզարի Յիրիկյան (նոյեմբերի 16, 1967(1967-11-16), Բեյրութ, Լիբանան), հայ գործարար, «ՎիվաՍել-ՄՏՍ»-ի նախկին գլխավոր տնօրեն, 2023 թվականի մարտի 1-ից՝ Յուքոմ գլխավոր տնօրեն^[1]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1967 թվականի նոյեմբերի 16-ին Լիբանանի Բեյրութ քաղաքում։ 1987 թվականին ընդունվել է Բեյրութի ամերիկյան համալսարան, որն ավարտել է 1991 թվականին՝ ստանալով տնտեսագիտության բակալավրի կոչում։ 1992 թվականին ստացել է նաև նույն համալսարանի գործարար կառավարման բակալավրի կոչում^[2]։

1991-1992 թվականներին Ռալֆ Յիրիկյանն աշխատել է Բեյրութի ամերիկյան համալսարանի «Ջաֆետ» գրադարանում՝ որպես փաստաթղթերի բաժնի օգնական, այնուհետև՝ Լիբանանի «Ջորջ Մաթթա իսթեբլիշմենթ» ընկերությունում՝ որպես համակարգչային օպերատոր։ 1993 թվականին աշխատել է Կատարի «Ալ Մահա գրուպ հոլդինգս» ընկերության նախագահի գործադիր քարտուղար, իսկ 1994 թվականին՝ Կիպրոսի «Նասսեր, Ղաթթաս և Կո» ընկերության կառավարման խորհրդատուի օգնական^[2]։

1994-1996 թվականներին Ռալֆ Յիրիկյանը զբաղեցրել է «Ալ Մահա գրուպ հոլդինգս» ընկերության հավաքագրման վարչության ղեկավարի պաշտոնը։ 1997-1999 թվականներին եղել է Կիպրոսի «Նասսեր, Ղաթթաս և Կո» ընկերության բաժանորդների սպասարկման վարչության ղեկավար։ 1999-2001 թվականներին Ռալֆ Յիրիկյանը պաշտոնավարել է Լիբանանի «ԼիբանՍել» ընկերությունում՝ որպես ադմինիստրատիվ բաժնի տնօրեն։

Գործունեությունը Հայաստանի հեռահաղորդակցության ոլորտում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռալֆ Յիրիկյանը Վիքի Ճամբարում

2004 թվականի նոյեմբերից մինչև 2022 թվականի հունիսը Ռալֆ Յիրիկյանը «ՎիվաՍել-ՄՏՍ» (ՄՏՍ Հայաստան ՓԲԸ) ընկերության գլխավոր տնօրենն է։ Ռալֆ Յիրիկյանի ղեկավարությամբ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ն էապես փոխել է Հայաստանի հեռահաղորդակցության ոլորտի շուկան ^[3]։ Նորարարական մի շարք լուծումների շնորհիվ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը զգալիորեն ընդլայնել է հայաստանյան սպառողին հասանելի ծառայությունների տեսականին^[3]։ 2009թ.-ի ապրիլի 17-ին ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ն առաջինը Հայաստանում գործարկում է 3G (երրորդ սերնդի) ցանցը՝ UMTS/HSPA տեխնոլոգիայով՝ ազդարարելով երկրում հեռահաղորդակցության ոլորտի զարգացման նոր փուլի սկիզբը ^[4]։ Սկզբնական շրջանում այդ ծառայություները հասանելի էին Հայաստանի երեք խոշոր քաղաքներում՝ մայրաքաղաք Երևանում, Գյումրիում և Վանաձորում ^[4]։ 3G ցանցի գործարկումը ստեղծում է բիզնեսի և ամենօրյա հաղորդակցման նոր հնարավորություններ ^[4]։

Ընկերությունն այսօր ունի շուրջ 1300 աշխատակից։ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը այսօր հանդիսանում է հանրապետության խոշորագույն հարկ վճարողներից մեկը^[5]։

ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը Հայաստանի առաջին բջջային օպերատորն է, որը ՀԾԿՀ-ի կողմից ստացել է ռադիոհաճախականությունների օգտագործման թույլտվություն՝ 4-րդ սերնդի LTE ցանցի կառուցման նպատակով^[6]։ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի LTE ցանցի կոմերցիոն ներդրման շնորհիվ Հայաստանը դասվել է 4G ցանց ներդրած փոքրաթիվ երկրների շարքին։ Ինչպես և երկրի բնակելի տարածքի ավելի քան 98%-ում ծածկույթ ապահովող 2G և 3G ցանցերի դեպքում, որոնք ամենաընդարձակն են Հայաստանում, ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի LTE՝ 4-րդ սերնդի ցանցը նույնպես աստիճանաբար հասանելի է դառնում Հայաստանի ամբողջ բնակչությանը։ Այժմ, 4G/LTE ցանցը հասանելի է բնակչության 52.5% տոկոսին։

«Ookla» ընկերության «Speedtest» հեղինակավոր հավելվածի հաշվարկներով՝ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի բջջային ցանցը ճանաչվել է ամենաարագագործը Հայաստանում։

Ռալֆ Յիրիկյանի ղեկավարությամբ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը դարձավ կորպորատիվ պատասխանատվությամբ առաջնորդվող առաջին կազմակերպությունը մեր երկրում^[փա՞ստ]։ Ընկերությունը հսկայական միջոցներ է ներդրել առողջապահական, մշակութային, գիտական, բնապահպանական, կրթական բնագավառներում, ինչպես նաև գյուղական ենթակառուցվածքային նորարարական նախագծերի իրականացման ուղղությամբ։

Ռալֆ Յիրիկյանը հրավիրյալ բազմաթիվ դասախոսություններով հանդես է գալիս ակադեմիական, գործարար լսարանների առջև, ինչպես նաև տեխնոլոգիաների ոլորտի մի շարք ֆորումներում։

2022 թվականի հունիսին Ռալֆ Յիրիկյանը հեռացավ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ից՝ կենտրոնանալու սեփական բիզնեսում^[7]։ Այս քայլի իրական պատճառները չեն հաղորդվում։

2023 թվականի մարտի 1-ին Ռալֆ Յիրիկյանը նշանակվեԼ Է Յուքոմ ընկերության գլխավոր տնօրենի պաշտոնում^[1]։

Շքանշաններ և մեդալներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռալֆ Յիրիկյանին շնորհվել են բազմաթիվ^[8] շքանշաններ, այդ թվում՝

Երևանի պատվավոր քաղաքացի (2017)^[9]
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 2-րդ աստիճանի շքանշան (2017)^[10]
«Մովսես Խորենացի» մեդալ՝ շնորհված ՀՀ նախագահի կողմից
Պատվո շքանշան՝ շնորհված ՀՀ նախագահի կողմից^[11]
«Մեսրոպ Մաշտոց» շքանշան՝ շնորհված ԼՂՀ նախագահի կողմից
«Անանիա Շիրակացի» մեդալ՝ շնորհված ԼՂՀ նախագահի կողմից
«Լիբանանի Հանրապետության նախագահական զրահ» շքանշան՝ շնորհված Լիբանանի Հանրապետության նախագահ գեներալ Միշել Սուլեյմանի կողմից
«Գրիգոր Լուսավորիչ» պատվո շքանշան՝ շնորհված Ամենայն հայոց կաթողիկոսի կողմից
Մարշալ Գեորգի Ժուկովի անվան շքանշան՝ շնորհված ՌԴ Նախագահի կողմից
Ռուսաստանի Դաշնության կառավարական՝ Վալերի Բրյուսովի անվան մեդալ
ՀՀ պաշտպանության նախարարության «Վազգեն Սարգսյան» մեդալ
ՀՀ պաշտպանության նախարարության «Գարեգին Նժդեհ» շքանշան
ՀՀ մշակույթի նախարարության ոսկե մեդալ
ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության ոսկե մեդալ
ՀՀ բնապահպանության նախարարության ոսկե մեդալ
ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի ոսկե մեդալ
«Մանթաշյանց ասպետ» պատվո ադամանդյա շքանշան՝ շնորհված ՀՀ Մշակույթի նախարարության և «Ոսկե ծիրան» կինոփառատոնի կողմից
«Մանթաշյանց ասպետ» պատվո պլատինե շքանշան՝ մշակույթի զարգացման գործում բացառիկ ներդրման համար
«Երևանի զինանշան» հուշամեդալ՝ Երևանի քաղաքապետի կողմից
ՀԱՕԿ-ի ոսկե շքանշան
Բնության և հասարակության մասին միջազգային ակադեմիայի (հայկական մասնաճյուղ) իսկական անդամի, ակադեմիկոսի կոչում
Ռուսաստանի բնական գիտությունների ակադեմիայի հայկական մասնաճյուղի պատվավոր դոկտորի կոչում
Բնական գիտությունների եվրոպական ակադեմիայի (Հանովեր, Գերմանիա) պատվավոր ակադեմիկոսի կոչում
Եվրոպայի Ասպետական Միացյալ Օրդենի Սենատորի շքանշան
Ալեքսանդր Մանթաշևի անվան շքանշան՝ Բնության և հասարակության մասին միջազգային ակադեմիայի կողմից
«Արծաթե ասպետական աստղ» բարձր պարգև՝ Բնական գիտությունների եվրոպական ակադեմիայի նախագահության կողմից (կենտրոնակայանը՝ Հանովեր, Գերմանիա)
Բնապահպանական պատվոգիր 2011՝ World Land Trust-ի կողմից՝ Հայաստանի բնական հարստության պահպանման գործում ունեցած զգալի ավանդի համար
Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի Բիզնեսի և գործարար կառավարման ֆակուլտետի կողմից հիմնված՝ «Բիզնես առաջնորդության» մրցանակ

Ռալֆ Յիրիկյանին շնորհվել է բարձրագույն ուսումնական և գիտական մի շարք հաստատությունների պատվավոր դոկտորի աստիճան և այլ պատվավոր կոչումներ, այդ թվում՝ «Տարվա մարդ» կոչումը՝ «Հայաստանի ոսկրածուծի դոնորների ռեեստր» հիմնադրամի և «Հանրօգուտ գործունեության համար» մրցանակը՝ Թեքեյան մշակութային միություն Լոնդոնի «Թեքեյան խնամակալ մարմնի» կողմից։

Ռալֆ Յիրիկյանն ամուսնացած է, ունի մեկ դուստր և մեկ որդի։ Անկուսակցական է։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 «Ռալֆ Յիրիկյանը նշանակվել է «Յուքոմ»-ի տնօրեն»։ CIVILNET (hy-AM)։ 2023-03-01։ Վերցված է 2023-03-02
↑ ^2,0 ^2,1 «Արխիվացված պատճենը»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 12-ին։ Վերցված է 2014 թ․ մարտի 6
↑ ^3,0 ^3,1 Exceptional, July–December 2010, Ernst and Young, Signaling Change, How Ralph Yirikian of VivaCell-MTS is transforming Armenia’s telecoms sector, p. 5-9
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 VivaCell-MTS Announces The Commercial Launch Of 3G Network In Armenia, http://www.armeniandiaspora.com/showthread.php?166907-VivaCell-MTS-Announces-The-Commercial-Launch-Of-3G-Network-In-Armeni(չաշխատող հղում)
↑ http://success.am/2012/05/17/%D5%BE%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D5%AC-%D5%B4%D5%BF%D5%BD-%D5%B4%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%AB-%D6%83%D5%B8%D6%84%D6%80%D5%AB%D5%AF-%D5%AB%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A8/
↑ Հայաստանում LTE ցանցը կգործարկվի դեկտեմբերի 1-ին
↑ «Ralph Yirikian leaving MTS Armenia, new CEO appointed»։ Public Radio of Armenia (en-US)։ Վերցված է 2022-09-09
↑ Շնորհավորանքներ Ռալֆ Յիրիկյանին
↑ «Երևանը չորս նոր պատվավոր քաղաքացի ունի»։ mediamax.am (անգլերեն)։ Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 16
↑ «ՀՀ Նախագահի հրամանագրերը - Փաստաթղթեր - Հայաստանի Հանրապետության Նախագահ [պաշտոնական կայք]»։ նախագահ.հայ (անգլերեն)։ Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 21
↑ Պատվո շքանշանով պարգևատրելու մասին

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարցազրույցներ

Հարցազրույց Ռալֆ Յիրիկյան ՄեդիաՄաքս:(հայ.)

[:0-1] 1,0 ^1,1 «Ռալֆ Յիրիկյանը նշանակվել է «Յուքոմ»-ի տնօրեն»։ CIVILNET (hy-AM)։ 2023-03-01։ Վերցված է 2023-03-02

[analitik.am-2] 2,0 ^2,1 «Արխիվացված պատճենը»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 12-ին։ Վերցված է 2014 թ․ մարտի 6

[Exceptional-3] 3,0 ^3,1 Exceptional, July–December 2010, Ernst and Young, Signaling Change, How Ralph Yirikian of VivaCell-MTS is transforming Armenia’s telecoms sector, p. 5-9

[Launch_Of_3G_Network_In_Armenia-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 VivaCell-MTS Announces The Commercial Launch Of 3G Network In Armenia, http://www.armeniandiaspora.com/showthread.php?166907-VivaCell-MTS-Announces-The-Commercial-Launch-Of-3G-Network-In-Armeni(չաշխատող հղում)

[5] ttp://success.am/2012/05/17/%D5%BE%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D5%AC-%D5%B4%D5%BF%D5%BD-%D5%B4%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%AB-%D6%83%D5%B8%D6%84%D6%80%D5%AB%D5%AF-%D5%AB%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A8/

[6] Հայաստանում LTE ցանցը կգործարկվի դեկտեմբերի 1-ին

[7] «Ralph Yirikian leaving MTS Armenia, new CEO appointed»։ Public Radio of Armenia (en-US)։ Վերցված է 2022-09-09

[8] Շնորհավորանքներ Ռալֆ Յիրիկյանին

[9] «Երևանը չորս նոր պատվավոր քաղաքացի ունի»։ mediamax.am (անգլերեն)։ Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 16

[10] «ՀՀ Նախագահի հրամանագրերը - Փաստաթղթեր - Հայաստանի Հանրապետության Նախագահ [պաշտոնական կայք]»։ նախագահ.հայ (անգլերեն)։ Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 21

[11] Պատվո շքանշանով պարգևատրելու մասին

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]