Ռալֆ Յիրիկյան

Ռալֆ Յիրիկյան;
	Ռալֆ Յիրիկյան, «Յուքոմ» ՓԲԸ գլխավոր տնօրեն
Ծնվել է	նոյեմբերի 16, 1967 (56 տարեկան)
Ծննդավայր	Բեյրութ, Լիբանան
Քաղաքացիություն	Հայաստան
Ազգություն	Հայ
Կրթություն	Բեյրութի ամերիկյան համալսարան
Մասնագիտություն	գործարար
Աշխատանք	«Յուքոմ» ՓԲԸ գլխավոր տնօրեն
Պարգևներ և ; մրցանակներ	և Հայաստանի մշակույթի նախարարության ոսկե մեդալ
	Ralph Yirikian Վիքիպահեստում

Ռալֆ Սեզարի Յիրիկյան (նոյեմբերի 16, 1967(1967-11-16), Բեյրութ, Լիբանան), հայ գործարար, «ՎիվաՍել-ՄՏՍ»-ի նախկին գլխավոր տնօրեն, 2023 թվականի մարտի 1-ից՝ Յուքոմ գլխավոր տնօրեն^[1]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1967 թվականի նոյեմբերի 16-ին Լիբանանի Բեյրութ քաղաքում։ 1987 թվականին ընդունվել է Բեյրութի ամերիկյան համալսարան, որն ավարտել է 1991 թվականին՝ ստանալով տնտեսագիտության բակալավրի կոչում։ 1992 թվականին ստացել է նաև նույն համալսարանի գործարար կառավարման բակալավրի կոչում^[2]։

1991-1992 թվականներին Ռալֆ Յիրիկյանն աշխատել է Բեյրութի ամերիկյան համալսարանի «Ջաֆետ» գրադարանում՝ որպես փաստաթղթերի բաժնի օգնական, այնուհետև՝ Լիբանանի «Ջորջ Մաթթա իսթեբլիշմենթ» ընկերությունում՝ որպես համակարգչային օպերատոր։ 1993 թվականին աշխատել է Կատարի «Ալ Մահա գրուպ հոլդինգս» ընկերության նախագահի գործադիր քարտուղար, իսկ 1994 թվականին՝ Կիպրոսի «Նասսեր, Ղաթթաս և Կո» ընկերության կառավարման խորհրդատուի օգնական^[2]։

1994-1996 թվականներին Ռալֆ Յիրիկյանը զբաղեցրել է «Ալ Մահա գրուպ հոլդինգս» ընկերության հավաքագրման վարչության ղեկավարի պաշտոնը։ 1997-1999 թվականներին եղել է Կիպրոսի «Նասսեր, Ղաթթաս և Կո» ընկերության բաժանորդների սպասարկման վարչության ղեկավար։ 1999-2001 թվականներին Ռալֆ Յիրիկյանը պաշտոնավարել է Լիբանանի «ԼիբանՍել» ընկերությունում՝ որպես ադմինիստրատիվ բաժնի տնօրեն։

Գործունեությունը Հայաստանի հեռահաղորդակցության ոլորտում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2004 թվականի նոյեմբերից մինչև 2022 թվականի հունիսը Ռալֆ Յիրիկյանը «ՎիվաՍել-ՄՏՍ» (ՄՏՍ Հայաստան ՓԲԸ) ընկերության գլխավոր տնօրենն է։ Ռալֆ Յիրիկյանի ղեկավարությամբ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ն էապես փոխել է Հայաստանի հեռահաղորդակցության ոլորտի շուկան^[3]։ Նորարարական մի շարք լուծումների շնորհիվ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը զգալիորեն ընդլայնել է հայաստանյան սպառողին հասանելի ծառայությունների տեսականին^[3]։ 2009թ.-ի ապրիլի 17-ին ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ն առաջինը Հայաստանում գործարկում է 3G (երրորդ սերնդի) ցանցը՝ UMTS/HSPA տեխնոլոգիայով՝ ազդարարելով երկրում հեռահաղորդակցության ոլորտի զարգացման նոր փուլի սկիզբը^[4]։ Սկզբնական շրջանում այդ ծառայություները հասանելի էին Հայաստանի երեք խոշոր քաղաքներում՝ մայրաքաղաք Երևանում, Գյումրիում և Վանաձորում^[4]։ 3G ցանցի գործարկումը ստեղծում է բիզնեսի և ամենօրյա հաղորդակցման նոր հնարավորություններ^[4]։

Ընկերությունն այսօր ունի շուրջ 1300 աշխատակից։ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը այսօր հանդիսանում է հանրապետության խոշորագույն հարկ վճարողներից մեկը^[5]։

ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը Հայաստանի առաջին բջջային օպերատորն է, որը ՀԾԿՀ-ի կողմից ստացել է ռադիոհաճախականությունների օգտագործման թույլտվություն՝ 4-րդ սերնդի LTE ցանցի կառուցման նպատակով^[6]։ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի LTE ցանցի կոմերցիոն ներդրման շնորհիվ Հայաստանը դասվել է 4G ցանց ներդրած փոքրաթիվ երկրների շարքին։ Ինչպես և երկրի բնակելի տարածքի ավելի քան 98%-ում ծածկույթ ապահովող 2G և 3G ցանցերի դեպքում, որոնք ամենաընդարձակն են Հայաստանում, ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի LTE՝ 4-րդ սերնդի ցանցը նույնպես աստիճանաբար հասանելի է դառնում Հայաստանի ամբողջ բնակչությանը։ Այժմ, 4G/LTE ցանցը հասանելի է բնակչության 52.5% տոկոսին։

«Ookla» ընկերության «Speedtest» հեղինակավոր հավելվածի հաշվարկներով՝ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի բջջային ցանցը ճանաչվել է ամենաարագագործը Հայաստանում։

Ռալֆ Յիրիկյանի ղեկավարությամբ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը դարձավ կորպորատիվ պատասխանատվությամբ առաջնորդվող առաջին կազմակերպությունը մեր երկրում^[փա՞ստ]։ Ընկերությունը հսկայական միջոցներ է ներդրել առողջապահական, մշակութային, գիտական, բնապահպանական, կրթական բնագավառներում, ինչպես նաև գյուղական ենթակառուցվածքային նորարարական նախագծերի իրականացման ուղղությամբ։

Ռալֆ Յիրիկյանը հրավիրյալ բազմաթիվ դասախոսություններով հանդես է գալիս ակադեմիական, գործարար լսարանների առջև, ինչպես նաև տեխնոլոգիաների ոլորտի մի շարք ֆորումներում։

2022 թվականի հունիսին Ռալֆ Յիրիկյանը հեռացավ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ից՝ կենտրոնանալու սեփական բիզնեսում^[7]։ Այս քայլի իրական պատճառները չեն հաղորդվում։

2023 թվականի մարտի 1-ին Ռալֆ Յիրիկյանը նշանակվեԼ Է Յուքոմ ընկերության գլխավոր տնօրենի պաշտոնում^[1]։

Գիտական աստիճանների, պետական պարգևների (մեդալներ) ցանկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատվո շքանշան` տրված ՀՀ նախագահի կողմից
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար 2-րդ աստիճանի շքանշան» ՝ ՀՀ նախագահի կողմից
Մովսես Խորենացու մեդալ Հայաստանի հանրապետության նախագահի կողմից
«Մեսրոպ Մաշտոց» շքանշան` տրված ԼՂՀ նախագահի կողմից
«Անանիա Շիրակացի» մեդալ ԼՂՀ նախագահի կողմից
Մարշալ Գեորգի Ժուկովի անվան շքանշան ՌԴ նախագահի կողմից
Ռուսաստանի Դաշնության կառավարական` Վալերի Բրյուսովի անվան մեդալ
«Լիբանանի Հանրապետության Նախագահական զրահ» շքանշան` տրված Լիբանանի Հանրապետության նախագահ գեներալ Միշել Սուլեյմանի կողմից
ՀՀ վարչապետի հուշամեդալ
Հուշամեդալ Ռալֆ Յիրիկյանին՝ շնորհված Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետության վարչապետի կողմից
«Գրիգոր Լուսավորիչ» շքանշան Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի կողմից
ՀՀ Ազգային ժողովի Պատվո շքանշան
«Գարեգին Նժդեհի» շքանշան ՀՀ ՊՆ կողմից
«Մանթաշյանց Ասպետ» պատվո ադամանդյա շքանշան` շնորհված ՀՀ Մշակույթի նախարարության և «Ոսկե ծիրան» կինոփառատոնի կողմից
«Մանթաշյանց Ասպետ» արծաթե շքանշան
Պետրոս Մեծի I աստիճանի շքանշան
«ՀԱՕԿ-ի ոսկե շքանշան»` տրված Հայաստանի ազգային օլիմպիական կոմիտեի կողմից
«Մանթաշյանց Ասպետ» ոսկե շքանշան «Ոսկե Ծիրան» փառատոնի կողմից
Ռուսաստանի վաստակավոր ինժեների շքանշան և պատվավոր կոչում շնորհելու մասին դիպլոմ՝ Ռուստաստանյան ճարտարագիտական ակադեմիայի նախագահության կողմից
Տիգրան II Մեծի մեդալ
«Մանթաշյանց Ասպետ» պլատինե մեդալ
«Հակոբ Մեղապարտի» մեդալ
«Ծովակալ Իսակով» մեդալ` ՀՀ ՊՆ-ի կողմից
ՀՀ Պաշտպանության նախարարության «Վազգեն Սարգսյան» մեդալ
ՀՀ Պաշտպանության նախարարության հոբելյանական մեդալ «ՀՀ Զինված ուժեր 20 տարի»
ՀՀ Պաշտպանության նախարարության` «Անդրանիկ Օզանյան» մեդալ
«Դրաստամատ Կանայան» մեդալ՝ Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարության կողմից
ՀՀ մշակույթի նախարարության Ոսկե մեդալ
ՀՀ Մշակույթի նախարարության պատվոգիր և «Գրիգոր Նարեկացի» հուշամեդալ
Գերատեսչական ոսկե մեդալ` ՀՀ բնապահպանության նախարարի հրամանագրով
ՀՀ Կրթության և գիտության նախարարութան ոսկե մեդալ
Գյուղատնտեսության նախարարության ոսկե մեդալ` «Գյուղատնտեսական նվաճումների համար»
ՀՀ Սփյուռքի նախարարության «Պողոս Նուբար» մեդալ
ՀՀ Տրանսպորտի և կապի նախարարի հուշամեդալ
ՀՀ Սպորտի և երիտասարդության հարցերի նախարարության ոսկե մեդալ
«Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Պաշտպանության բանակի հուշամեդալ»
ՀՀ Ոստիկանության մեդալ համագործակցության համար
ՀՀ ոստիկանության պետի` «Մարտական զորակցություն» մեդալ
«Երևանի զինանշան» հուշամեդալ` Երևանի քաղաքապետի կողմից
Երևանի քաղաքապետի ոսկե մեդալ
ՀՀ Արարատի մարզպետի մեդալ և պատվոգիր
ՀՀ Գիտությունների Ազգային Ակադեմիայի ոսկե մեդալ
Հայաստանի թատերական գործիչների միության մեդալ
«Խաչակիր» ոսկե հուշամեդալ, «Խաչակիր» մշակութային հասարարական կազմակերպության խորհուրդ
«Գթասրտության նվիրյալ» հուշամեդալ` Հայաստանի Ֆրիտյոֆ Նանսեն հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի կողմից
Մեդալ «Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Վազգեն Առաջին»` տրված «Մաշտոց» կրթամշակութային կենտրոնի կողմից
Ոսկե մեդալ` տրվող Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտին աջակցություն ցուցաբերած բարերարներին
Պատվո մեդալ` Համահայկական խաղերի համաշխարհային խորհրդի կողմից
Հուշամեդալ «ԽՍՀՄ օդաչու-տիեզերագնաց, Խորհրդային Միության կրկնակի Հերոս` Վիկտոր Վասիլյեվիչ Գորբատկո»
«Առնո Բաբաջանյանի անվ. մրցանակի դափնեկիր» ոսկե մեդալ
Ոսկե մեդալ և պատվոգիր Հայաստանի արդյունաբերողների և գործարարների (գործատուների) միության կողմից
ԱրՊՀ ոսկե մեդալ
Ավրորա Մարդիգանյանի անվան հուշամեդալ` Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի կողմից
«Ոսկե Արագած» մեդալ՝ «Եվրասիա» բարեգործական հասարակական կազմակերպությունից
Վուդրո Վիլսոնի անվան առաջին կարգի հուշամեդալ՝ Արևմտյան Հայաստան պետության Գիտությունների ազգային ակադեմիայի նախագահության կողմից
Ստեփանակերտ քաղաքի պատվավոր քաղաքացու մեդալ, ԼՂՀ
«Երկրի առաջին տիեզերագնաց Յու. Ա. Գագարին» մեդալ` Ռուսաստանի տիեզերագնացության ֆեդերացիայի կողմից
Հայաստանի Զինված Ուժերի խորհրդանիշ
Արտաշես I մետաղադրամ
Գորիսի պետական համալսարանի գիտխորհրդի որոշմամբ` համալսարանի «Պատվավոր դոկտորի» կոչում
Ռուսաստանի բնական գիտությունների ակադեմիայի հայկական մասնաճյուղի պատվավոր դոկտորի կոչում
Բնական գիտությունների եվրոպական ակադեմիայի (Հանովեր, Գերմանիա) պատվավոր ակադեմիկոսի կոչում
Ֆիզիկական կուլտուրայի հայկական պետական ինստիտուտի պատվավոր պրոֆեսորի կոչում` ինստիտուտի գիտական խորհրդի որոշմամբ
Վանաձորի պատվավոր քաղաքացու կոչում
«Երևանի Պատվավոր Քաղաքացի» կոչման վկայական Ռալֆ Յիրիկյանին՝ շնորհված Երևան քաղաքի ավագանու որոշմամբ
Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետության Մարտակերտի քաղաքային համայնքի պատվավոր քաղաքացու կոչում
«Տարվա մարդ» պատվավոր կոչում` շնորհված «Հայաստանի Ոսկրածուծի դոնորների ռեեստր» հիմնադրամի Հոգաբարձուների խորհրդի կողմից
Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնի «Մեծ բարեկամ»-ի պատվավոր կոչում
Հայաստանի սպառողների ազգային ակադեմիայի Նախագահության պատվավոր անդամի կոչում
«Կորպորատիվ պատասխանատվության ազգային փարոս» անվանակոչումը` «Տարվա լավագույն ապրանքանիշ» համաժողովրդական քվեարկությամբ ազգային մրցանակաբաշխության շրջանակներում
Թեքեյան մշակութային միություն Լոնդոնի «Թեքեյան խնամակալ մարմնի» մրցանակ «Հանրօգուտ գործունեության համար»
«Հեռուստատեսության բարեկամ» մրցանակ
«Աշխատավայրը հաշմանդամություն ունեցող անձանց կարիքներին հարմարեցնելու և նրանց աշխատանքի ընդունելու համար» մրցանակ` «Հույսի կամուրջ» եւ «Առաքելություն Արևելք» ՀԿ-ների, և ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության կողմից
«Սպասարկման լավագույն մշակույթ» մրցանակ` Սպառողների ազգային ասոցիացիայի կողմից
«Տարվա լավագույն հասարակական գործիչ», «ԱՍ» մրցանակաբաշխություն, «Անալիտիկա» կենտրոն
«Մերկուրի» մրցանակ ՀՀ առևտևաարդյունաբերական պալատի որոշմամբ
«Տարվա բիզնես անհատականություն» մրցանակ Ռալֆ Յիրիկյանին (Հայկական առևտրային ցանցի երրորդ մրցանակաբաշխություն)
Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի Բիզնեսի և գործարար կառավարման ֆակուլտետի կողմից հիմնված` «Բիզնես առաջնորդության» մրցանակ
Շուշի քաղաքի պատվավոր քաղաքացու պատվոգիր, ԼՂՀ
Եղեգնաձորի պատվավոր քաղաքացու վկայական, Վայոց Ձորի մարզ
Պատվավոր Ուրցաձորցու վկայական, Արարատի մարզ
Զովաբեր Համայնքի պատվավոր քաղաքացի, Գեղարքունիքի մարզ
Դիլիջանի պատվավոր քաղաքացու վկայական, Տավուշի մարզ
Մովսես գյուղի պատվավոր քաղաքացու վկայական, Տավուշի մարզ
Պատվոգիր` տրված Հայկական աստղագիտական ընկերության կողմից։ Շնորհվել է Միջազգային աստղագիտական տարվա կապակցությամբ
Պատվոգիր «Իրավունք» թերթի կողմից` ՀՀ-ում լավագույն տնտեսական գործիչ ճանաչվելու կապակցությամբ
Բնապահպանական պատվոգիր` World Land Trust-ի կողմից
Հատուկ պատվոգիր Սպառողների ազգային ասոցիացիայի կողմից
Եղեգնաձորի պատվավոր քաղաքացու վկայական, Վայոց Ձորի մարզ
Գերազանցության վկայական Logos EXPO-ի կողմից` հայաստանյան բաժանորդներին շարժական հեռախոսակապի բարձրորակ ծառայություներ մատուցելու համար
«ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի խնդրի ջատագով» վկայական` ՁԻԱՀ-ի խնդրի ջատագովության խմբի կողմից
«Տարվա բարերար» վկայական, քաղաքական-հասարակական «ԱՍ» մրցանակաբաշխություն
Վկայական` Ինֆորմատիզացիայի միջազգային ակադեմիայի կողմից, Մոնրեալի գլխավոր գրասենյակ, Կանադա (ՄԱԿ-ի տնտեսական և սոցիալական խորհրդի գլխավոր խորհրդակցական կարգավիճակ), Ակադեմիայի պատվավոր անդամ Ռալֆ Յիրիկյանին
Ռուսաստանի ճարտարագիտական ակադեմիայի արտասահմանյան անդամի դիպլոմ
Պատվավոր դիպլոմ Ռալֆ Յիրիկյանին տեղեկատվական համակարգերի և հեռահաղորդակցության զարգացման գործում ունեցած մեծ ներդրման համար՝ Ռուսաստանի Դաշնության Միջազգային ճարտարագիտական ակադեմիայի նախագահ Բ.Վ. Գուսևի կողմից
Շնորհակալագիր` Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտին աջակցելու նպատակով իրականացված նվիրատվության համար
Բնության պահպանության միջազգային միության Նիդերլանդների ազգային կոմիտեի (IUCN NL) կողմից տրված հավաստագիր
Վայրի բնության և մշակութային արժեքների պահպանման հիմնադրամի (FPWC) կողմից տրված հավաստագիր

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 «Ռալֆ Յիրիկյանը նշանակվել է «Յուքոմ»-ի տնօրեն». CIVILNET. 2023 թ․ մարտի 1. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 2-ին.
↑ ^2,0 ^2,1 «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 6-ին.
↑ ^3,0 ^3,1 Exceptional, July–December 2010, Ernst and Young, Signaling Change, How Ralph Yirikian of VivaCell-MTS is transforming Armenia’s telecoms sector, p. 5-9
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 VivaCell-MTS Announces The Commercial Launch Of 3G Network In Armenia, http://www.armeniandiaspora.com/showthread.php?166907-VivaCell-MTS-Announces-The-Commercial-Launch-Of-3G-Network-In-Armeni(չաշխատող հղում)
↑ http://success.am/2012/05/17/%D5%BE%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D5%AC-%D5%B4%D5%BF%D5%BD-%D5%B4%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%AB-%D6%83%D5%B8%D6%84%D6%80%D5%AB%D5%AF-%D5%AB%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A8/
↑ Հայաստանում LTE ցանցը կգործարկվի դեկտեմբերի 1-ին
↑ «Ralph Yirikian leaving MTS Armenia, new CEO appointed». Public Radio of Armenia (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարցազրույցներ

Հարցազրույց Ռալֆ Յիրիկյան ՄեդիաՄաքս:(հայ.)

[:0-1] 1,0 ^1,1 «Ռալֆ Յիրիկյանը նշանակվել է «Յուքոմ»-ի տնօրեն». CIVILNET. 2023 թ․ մարտի 1. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 2-ին.

[analitik.am-2] 2,0 ^2,1 «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 6-ին.

[Exceptional-3] 3,0 ^3,1 Exceptional, July–December 2010, Ernst and Young, Signaling Change, How Ralph Yirikian of VivaCell-MTS is transforming Armenia’s telecoms sector, p. 5-9

[Launch_Of_3G_Network_In_Armenia-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 VivaCell-MTS Announces The Commercial Launch Of 3G Network In Armenia, http://www.armeniandiaspora.com/showthread.php?166907-VivaCell-MTS-Announces-The-Commercial-Launch-Of-3G-Network-In-Armeni(չաշխատող հղում)

[5] ttp://success.am/2012/05/17/%D5%BE%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D5%AC-%D5%B4%D5%BF%D5%BD-%D5%B4%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%AB-%D6%83%D5%B8%D6%84%D6%80%D5%AB%D5%AF-%D5%AB%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A8/

[6] Հայաստանում LTE ցանցը կգործարկվի դեկտեմբերի 1-ին

[7] «Ralph Yirikian leaving MTS Armenia, new CEO appointed». Public Radio of Armenia (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]