Ջունիոր Ուելս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ջունիոր Ուելս
անգլ.՝ Junior Wells
Դիմանկար
Ծնվել էդեկտեմբերի 9, 1934(1934-12-09)[1][2]
ԾննդավայրՄեմֆիս, Թենեսի, ԱՄՆ
Մահացել էհունվարի 15, 1998(1998-01-15)[1][2] (63 տարեկան)
Մահվան վայրՉիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ
ԳերեզմանՕուկ Վուդս գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Մասնագիտությունblues musician և երգիչ
 Junior Wells Վիքիպահեստում

Ջունիոր Ուելս (դեկտեմբերի 9, 1934(1934-12-09)[1][2], Մեմֆիս, Թենեսի, ԱՄՆ - հունվարի 15, 1998(1998-01-15)[1][2], Չիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ), ամերիկացի բլյուզ երգիչ, ներդաշնակության վարպետ, ինչպես նաև «Չիկագո բլյուզ» ոճի հիմնադիրներից մեկը։

Ձայնագրվել է բազմաթիվ բլյուզ և ռոքնռոլ երաժիշտների հետ, որոնց թվում են Բադի Գայը, The Rolling Stones-ը, Վան Մորիսոնը, Մադի Ուոթերսը և այլք։

Ջունիոր Ուելսը հետմահու ընդունվել է Բլյուզի փառքի սրահ 1998 թվականին[3]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջունիոր Ուելսը ծնվել է 1934 թվականի դեկտեմբերի 9-ին Թենեսի նահանգի Մեմֆիս քաղաքում։ ապագա երաժշտի մանկությունն անցել է Արկանզասի Մարիոն քաղաքում։ Սկսել է նվագել հարմոնիկա վաղ տարիքից, խաղի հմտությունները ստացել է Ջունիոր պարկերի և Սաննի բոյ Ուիլյամսոն II-ի ստեղծագործություններով տարվելու շնորհիվ։ Հայտնի է դարձել Ուելսի հետ 12 տարեկանում տեղի ունեցած պատմությունը. Նա տեղական գրավատնից գողացել է երկու դոլար արժողությամբ հարմոնիկա, բայց երբ անչափահասների գործերով դատավորը լսել է, թե ինչ վարպետությամբ է Ուելսը նվագում գործիքը, անձամբ է վճարել հարմոնիկայի համար[4]։ 1948 թվականին ծնողների ամուսնալուծությունից հետո Ջունիորը մոր հետ տեղափոխվում է Չիկագո, որտեղ նա տեղի երաժիշտների հետ դառնում է ակումբների և փաբերերի կանոնավոր։ 1950 թվականին նա անցել է հանպատրաստից լսումներ կիթառահարներ Լուիս և Դեյվիդ Մայերսների մոտ, որի արդյունքում ձևավորվել է The Deuces խումբը (ռուս.՝Черти): Ավելի ուշ նրանց միացավ թմբկահար Ֆրեդ Բելոուն, և խումբը փոխեց իր անվանումը ՝ դառնալով The Aces (ռուս.՝Тузы)[5]. Կոլեկտիվում իր մասնակցության ընթացքում Ուելսի կատարման ոճը և ներդաշնակ նվագելու նրա հմտությունը ուժեղ ազդեցություն ունեցան մեկ այլ հայտնի բլյուզմենի ՝ Լիթլ Ուոլթերի վրա։

Այն բանից հետո, երբ Լիթլ Ուոլթերը լքեց Մադի Ուոթերսի խումբը 1952 թվականին, Ուելսը զբաղեցրեց նրա տեղը։ Եվ առաջին համատեղ ռեկորդը սահմանվել է  Chess Records ստուդիայում։ Խմբին մասնակցելու շնորհիվ Օտերս Ուլսը շարունակեց նվագել The Aces - ում, իսկ 1953 թվականին States Records ստուդիայում երաժիշտները ղեկավարող Ուլսի ղեկավարությամբ ձայնագրեցին երկու երգ, որոնց թվում էին «Messin’ with the Kid»,«Come on in This House», «Hoodoo Man»,  «Cut That Out», «It Hurts Me Too»  և մտավոր «Eagle Rock» և «Junior' s Wail» երգերը[5]։

1957 թվականին սկսվեց Ուելսի համագործակցությունը երաժշտական պրոդյուսեր Մել Լոնդոնի հետ։ Համատեղ աշխատանքի արդյունքը բազմաթիվ հիթեր էին, այդ թվում ՝ «I Could Cry» և «Lovey Dovey Lovely One»։ Ուելսի առաջին սինգլը, որը հայտնվել է հիթ-շքերթներում, դարձել է «Little by Little» երգը, որը նույնպես արտադրվել է Լոնդոնի կողմից։ Երգը զբաղեցրել Է Billboard հիթ-շքերթի 23-րդ հորիզոնականը 1960 թվականի հունիսին[6]։ 1950-ականների վերջին Ուելսի ներդաշնակությունը մղվեց երկրորդ պլան ՝ իր տեղը զիջելով կենդանի վոկալին։

1960-ականների սկիզբը նշանավորեց Ջունիոր Ուելսի և կիթառահար բադի Գայի երկար և բեղմնավոր համագործակցության շրջանը, որի հետ Նրանք 1965 թվականին Delmark Records ստուդիայում ձայնագրեցին Ուելսի առաջին ալբոմը ՝ Hoodoo Man Blues[7][8]։ Ձայնասկավառակը ներառվել է բլյուզի փառքի սրահում 1984 թվականին[9]։ Գիի հետ միասին նրանք նաև ելույթ են ունեցել The Rolling Stones-ի հետ նույն բեմում 1970 թվականին իրենց շրջագայության ժամանակ, այդ ժամանակ տեղի է ունեցել Էրիկ Կլեպտոն հետ համատեղ ձայնագրությունը Atlantic ստուդիայում, իսկ 1974 թվականին Ուելսը և Գայը միասին բացել են Մադի Ուոթերսի ելույթը Մոնտրյոյի փառատոնում[10]։

Ուելսի ոճի նկատելի փոփոխությունը տեղի է ունեցել 1968 թվականին You’re Tuff Enough ալբոմի թողարկմամբ. դա ֆանկ ոճի ձայնագրություն էր, որում երևում էր Ջեյմս Բրաունի ուժեղ ազդեցությունը[5]։ Բայց չնայած այն հանգամանքին, որ South Side Blues Jam (1971) և OnTap (1975) ալբոմները դրական արձագանքներ են ստացել, 1980-ականների հետագա աշխատանքները հակասական կարծիքներ են առաջացրել։ Ավելին, Ուելսը տարեցտարի սկսել է ավելի քիչ սոլո ստեղծագործություններ ձայնագրել։

1991 թվականին Փարիզում Ուելսը և բադի Գայը ձայնագրեցին Alone and Acoustic համատեղ ակուստիկ ալբոմը, որը սառը ընդունվեց քննադատների կողմից։ Սակայն նոր ձայնասկավառակի ձայնագրումը հետաքրքիր էր երաժիշտների համար առաջին հերթին որպես ակուստիկ երաժշտության ստեղծման փորձ, որը ֆիքսվել էր ստուդիական պայմաններում։

1997 թվականի Come on in This House ալբոմը հավանության է արժանացել, ինչպես նաև Ուելսին արժանացել է բլյուզմեն Ուիլյամ Քրիստոֆեր Հանդիի անվան մրցանակի։ Ջունիոր Ուելսը շարունակում էր ելույթ ունենալ և համերգներ տալ մինչև 1997 թվականի ամռանը նրա մոտ լիմֆոմա հայտնաբերվեց։ Նույն տարվա աշնանը բուժման ընթացքում նա սրտի կաթված է ստացել, ինչի հետևանքով կոմայի մեջ է ընկել[11]։ Այս վիճակում Ուելսը մնաց մինչև իր մահը ՝ 1998 թվականի հունվարի 15-ը։ Թաղվել է Չիկագոյի Oak Woods Cemetery գերեզմանատանը[12]։

Երաժշտի մահից հետո թողարկվել են կենդանի կատարումների մի շարք ձայնագրություններ (Last Time Around-Live at Legends, Live at Theresa ' s 1975), ինչպես նաև Ուելսի լավագույն երգերի ժողովածուներ։ Բացի այդ, 1998 թվականին թողարկվել է «Բլյուզ եղբայրներ 2000» ֆիլմը, որում Ջունիոր Ուելսը դեռ կենդանության օրոք Կամեո է խաղացել[13]։

Սկավառակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոլո ալբոմներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • You’re Tuff Enough (1968)
  • Live at the Golden Bear (1969)
  • In My Younger Days (1972)
  • On Tap (1974)
  • Blues Hit Big Town (1977)
  • Got To Use Your Head (1979)
  • The Original Blues Brothers (1983)
  • Messin’ With The Kid (1986)
  • Universal Rock (1986)
  • Chiefly Wells (1986)
  • Harp Attack! (1990)
  • 1957-1966 (1991)
  • Undisputed Godfather of the Blues (1993)
  • Messin’ With The Kid 1957-63 (1995)
  • Everybody’s Getting' Some (1995)
  • Come on in This House (1996)
  • Live at Buddy Guy’s Legends (1997)

Выпущены посмертно:

  • Keep On Steppin’: The Best Of… (1998)
  • Best Of The Vanguard Years (1998)
  • Masters (1998)
  • Last Time Around — Live at Legends (1998)
  • Junior Wells & Friends (1999)
  • Every Day I Have The Blues (2000)
  • Calling All Blues (2000)
  • Best Of… (2001)
  • Live at Theresa’s 1975 (2006)

Համագործակցություն Buddy Guy-ի հետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Hoodoo Man Blues (1965)
  • It’s My Life, Baby! (1966)
  • Chicago/The Blues/Today! (1966)
  • Coming at You (1968)
  • Southside Blues Jam (1969)
  • Buddy and the Juniors (1970)
  • Buddy Guy & Junior Wells Play the Blues (1972)
  • Live At Montreux (1977)
  • Pleading the Blues (1979)
  • Drinkin' TNT 'n' Smokin' Dynamite (1982)
  • Alone & Acoustic (1991)
  • Better Off with the Blues (1993)
  • Buddy Guy & Junior Wells (1998)
  • Buddy Guy & Junior Wells (2001)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. «1998 Blues Hall of Fame Inductees» (անգլերեն). Blues.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 17-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  4. «Junior Wells» (անգլերեն). Centerstagechicago.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 Dahl, Bill. «Junior Wells» (անգլերեն). Allmusic.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  6. Joel, 1988, էջ 438
  7. Russell, 1997, էջ 183—184
  8. «Junior Wells» (անգլերեն). Allaboutjazz.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  9. «1984 Blues Hall of Fame Inductees» (անգլերեն). Blues.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 17-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  10. Верховский, Илья. «Buddy Guy & Junior Wells "Last Time Around – Live At Legends" 1998». Bluesnews.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  11. Bendersky, Ari (1997 թ․ սեպտեմբերի 11). «Blues Legend Junior Wells In Coma; Near Death» (անգլերեն). Rolling Stone. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  12. «Junior Wells» (անգլերեն). Findagrave.com. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  13. «IMDB: Blues Brothers 2000» (անգլերեն). IMDB.com. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 7-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 12-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջունիոր Ուելս» հոդվածին։