Jump to content

Ջոն Օ՛Քիֆ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ջոն Օ՛Քիֆ
անգլ.՝ John O’Keefe
Դիմանկար
Ծնվել էնոյեմբերի 18, 1939(1939-11-18)[1][2][3][…] (85 տարեկան)
ԾննդավայրՆյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն և  ԱՄՆ
ԿրթությունՆյու Յորք քաղաքի քոլեջ, ՄաքԳիլի համալսարան (1967)[4] և Regis High School?
Մասնագիտություննյարդաբան, համալսարանի դասախոս, հոգեբան և գիտնական
ԱշխատավայրԼոնդոնի համալսարանի քոլեջ[5]
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԼոնդոնի համալսարանի քոլեջ, Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Եվրոպական ակադեմիա
Կայքucl.ac.uk/cdb/research/okeefe
iris.ucl.ac.uk/iris/browse/profile?upi=JOKEE52
 John O’Keefe (neuroscientist) Վիքիպահեստում

Ջոն Օ՛Քիֆ (նոյեմբերի 18, 1939(1939-11-18)[1][2][3][…], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ամերիկա-բրիտանացի նյարդաբան, հոգեբան։ Լոնդոնի համալսարանական քոլեջի բջջային և զարգացող կենսաբանության հետազոտական ​​բաժանմունքի պրոֆեսոր է։ 2014 թվականին Մեյ-Բրիտ Մոզերի և Էդվարդ Մոզերի հետ միասին նա արժանացել է ֆիզիոլոգիայի և բժշկության Նոբելյան մրցանակին։ հայտնաբերեց տեղային բջիջները հիպոկամպում, և որ դրանք ցույց են տալիս ժամանակավոր կոդավորման հատուկ տեսակ՝ թետա փուլի առաջացման տեսքով։ Մի քանի այլ մրցանակների է արժանացել։ Ողջ կարիերայի ընթացքում նա աշխատել է Լոնդոնի համալսարանական քոլեջում, բայց նաև համատեղությամբ ամբիոն է ղեկավարել Նորվեգիայի գիտության և տեխնոլոգիայի համալսարանում՝ իր նորվեգացի գործընկերների՝ Մոզերների առաջարկով։

Վաղ կյանք և կրթություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջոն Օ՛Քիֆը ծնվել է Նյու Յորքում՝ իռլանդացի ներգաղթյալ ծնողների ընտանիքում։ Նա հաճախել է Ռեջիսի ավագ դպրոց (Մանհեթեն) և ստացել բակալավրի կոչում Նյու Յորքի Սիթի քոլեջից 1963 թվականին[14][15]։ Նա ուսումը շարունակել է Մոնրեալի ՄաքԳիլ համալսարանում, Քվեբեկ, Կանադա, որտեղ 1964 թվականին ստացավ մագիստրոսի կոչում, իսկ 1967 թվականին հոգեբանության դոկտորի աստիճան՝ Ռոնալդ Մելզակի ղեկավարությամբ[16][17][18]։

Կարիերա և հետազոտություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օ'Քիֆը 1967 թվականին ընդունվեց Լոնդոնի Համալսարանական քոլեջ որպես ԱՄՆ NIMH հետդոկտորական գիտաշխատող։ Այդ ժամանակից ի վեր նա այնտեղ է և 1987 թվականին ստացել է պրոֆեսորի կոչում։ Իր գործընկերներ Էդվարդ Մոզերի և Մեյ-Բրիթ Մոզերի առաջարկով 2014 թվականից նա համատեղությամբ աշխատում է Նորվեգիայի գիտության և տեխնոլոգիայի համալսարանի պրոֆեսոր[19]։

Տեղային բջիջների հայտնաբերում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տե՛ս նաև՝ Տեղային բջիջներ

Օ'Քիֆը և նրա աշակերտ Ջոնաթան Դոստրովսկին վերլուծելով շրջակա միջավայրի գործոնները, որոնք ազդում են առանձին հիպոկամպային նեյրոնների ակտիվացման հատկությունների վրա, հայտնաբերել են տեղային բջիջները[20][21]։ Տեղային բջիջների վերաբերյալ նրա բազմաթիվ հրապարակումները բազում անգամ մեջբերվելեն։ Բացի այդ, նա Լին Նադելի հետ հրատարակեց ազդեցիկ գիրք՝ առաջարկելով հիպոկամպի ֆունկցիոնալ դերը՝ որպես տարածական հիշողության ֆունկցիայի համար որպես ճանաչողական քարտեզ[22]։ Որպես նրա աշխատանքի շարունակություն, տեղային բջիջները փորձերով ուսումնասիրվել են կամ նմանակվել հարյուրավոր հոդվածներում[23][24][25]։

Թետա փուլի առաջացման հայտնաբերում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեղային բջիջների հետագա հետազոտության ընթացքում Օ'Քիֆը ապացույցներ գտավ տեղեկատվության ժամանակավոր կոդավորման տարբերակիչ տատանումների համար, կախված տեղային բջիջներում գործողության պոտենցիալների ժամանակի, տատանվող EEG ցիկլի հետ, որը հայտնի է որպես տետա ռիթմ, ի տարբերություն մեկ բջջի ներս թափանցման ժամանակի։ 1993 թվականին մի հոդվածում նա և Մայքլ Ռեչեն ցույց տվեցին, որ տեղային բջիջները տետա ռիթմի տատանումների համեմատ աճում են տարբեր փուլերում հիպոկամպի տեղական դաշտային ներուժում[26]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2014/press.html
  2. ↑ 2,0 2,1 Rogers K. Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ https://escholarship.mcgill.ca/concern/theses/37720d58g
  5. ↑ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
  6. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  7. ↑ Recent British winners
  8. ↑ http://grawemeyer.org/psychology/previous-winners/2006-john-o2019keefe-and-lynn-nadel.html
  9. ↑ 2008 Neuroscience Prize. John O'Keefe. Laureate Profile
  10. ↑ The Louisa Gross Horwitz Prize
  11. ↑ 2014 Kavli prize laureates in neuroscience
  12. ↑ http://www.physoc.org/sites/default/files/page/Lectures%20and%20Prizes%20to%202017_2.pdf
  13. ↑ https://www.apa.org/about/awards/scientific-contributions?tab=3
  14. ↑ «2008 Neuroscience Prize. John O'Keefe». Gruber Foundation. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
  15. ↑ «John O'Keefe, Class of '63, Wins Nobel Prize». The City College of New York. 2014 թ․ հոկտեմբերի 6. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  16. ↑ «John O'Keefe». Kavli Prize. Kavli Foundation. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 11-ին.(չաշխատող հղում)
  17. ↑ «McGill grad John O'Keefe wins Nobel Prize in medicine». Media Relations Office of McGill University. 2014 թ․ հոկտեմբերի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  18. ↑ O'Keefe, John (1967). Response properties of amygdalar units in the freely moving cat (Ph.D.). Montreal, Quebec, Canada: McGill University. OCLC 894987156.
  19. ↑ «NTNU ansetter nobelprisvinner O'Keefe». 2014 թ․ դեկտեմբերի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-05-21-ին. Վերցված է 2024-07-08-ին.
  20. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «OKeefe1971» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  21. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «OKeefe1976» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  22. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «Book» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  23. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «ReviewOKeefe» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  24. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «ReviewBest» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  25. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «ReviewMoser» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  26. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «OKeefe1993» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ջոն_Օ՛Քիֆ&oldid=10114526» էջից