Ջիրոլամո Կասար (մալթ.՝ Ġlormu Cassar, մոտ 1520[1], Բիրգու, Port Region (Port), Մալթա - մոտ 1592, Վալետա, Մալթա), մալթացի ճարտարապետ և ռազմական ինժեներ։ Ծառայության մեջ է գտնվել Մալթայի ասպետների ուխտում, որին անդամագրվել է 1569 թվականին։ Վալետա քաղաքի կառուցապատման աշխատանքներին սկզբում մասնակցել է որպես Ֆրանչեսկո Լապարելլիի օգնական, այնուհետև՝ որպես ինքնուրույն ճարտարապետ։ Նախագծել ու կառուցել է հասարակական, պաշտպանական, կրոնական և մասնավոր բազմաթիվ շինություններ, որոնց թվում են Մալթայի նոր մայրաքաղաքը դարձած Վալետայի Սուրբ Հովհաննես տաճարը, Սուրբ Հովհաննեսի ուխտի մեծ մագիստրների պալատը, հիվանդախնամ ասպետների իջևանատունը... Նրա հինգ զավակներից մեկը՝ Վիտտորիոն, գնացել է հոր ճանապարհով և նույնպես դարձել է ճարտարապետ ու ինժեներ[2]։
Ջիրոլամոն ծագումով սիցիլիացի էր. նրա նախնիները Մալթա էին եկել մոտավորապես 1440 թվականին։ Երբ ավարտվել է թուրքերի ձեռնարկած Մալթայի մեծ պաշարումը, ասպետական ուխտի ղեկավարների պատվերով, ճարտարապետ Ֆրանչեսկո Լապարելլիի հետ, նա ձեռնամուխ է եղել վնասված ամրությունների վերականգնման և նորերի կառուցման աշխատանքներին։ Ընդ որում՝ այդ ընթացքում հնարել է մի քանի նոր սարքեր ու հարմարանքներ։ Մալթայից Լեպարելլիի հեռանալուց հետո շինությունների նախագծման ու կառուցման նկատմամբ վերահսկողության աշխատանքները Ջիրոլամոյին են վստահվել։ Պաշտպանական կառույցներն ավարտելուց հետո անհրաժեշտություն է առաջացել անցնելու կրոնական, հասարակական, քաղաքացիական շինությունների կառուցմանը։ Ընդառաջելով Ջիրոլամոյին՝ ասպետական ուխտի ղեկավարությունը նրան ուղարկել է Իտալիա՝ Հռոմ ու Նեապոլ՝ ճարտարապետական գիտելիքներն ընդլայնելու և խորացնելու, նոր հմտություններ ձեռք բերելու։ 1569 թվականիապրիլի 23-ին նա մեկնել է Մալթայից և շուրջ մեկ տարի անցկացրել Իտալիայում, խորությամբ ուսումնասիրել Վերածննդի և մանիերիստականճարտարապետությունը, ինչպես նաև՝ քաղաքների պլանավորման հիմունքները։ Վերադառնալով հայրենի Մալթա՝ եռանդուն կերպով ձեռնամուխ է եղել զանազան շինությունների նախագծման ու կառուցման աշխատանքներին[3]։
↑Pagina 79, Gaetano Moroni, "Dizionario di Erudizione Storico - Ecclesiastica. Da San Pietro sino ai nostri giorni" [1], Venezia, Tipografia Emiliana, 1866.
↑Pagina 6, S. Micallef, "La Chiesa di San Giovanni Battista in Malta" [2], Malta, Tipografia di E. Laferla, 1848.