Ջաֆար ալ-Ասկարի
Ջաֆար ալ-Ասկարի | |
Կուսակցություն՝ | Iraqi Army? |
---|---|
Կրթություն՝ | Օսմանյան ռազմական քոլեջ |
Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ և զինվոր |
Դավանանք | սուննի իսլամ |
Ծննդյան օր | սեպտեմբերի 15, 1885[1] |
Ծննդավայր | Բաղդադ, Օսմանյան կայսրություն |
Վախճանի օր | հոկտեմբերի 30, 1936 (51 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Բաղդադ, Իրաքի թագավորություն |
Քաղաքացիություն | Իրաք |
Զավակներ | Mamoun al-Askari? |
Ջաֆար ալ-Ասկարի (արաբ․՝ جعفر العسكري, սեպտեմբերի 15, 1885[1], Բաղդադ, Օսմանյան կայսրություն - հոկտեմբերի 30, 1936, Բաղդադ, Իրաքի թագավորություն), իրաքցի քաղաքական և պետական գործիչ, վարչապետ Նուրիալ-Սաիդի աներորդին, Իրաքի առաջին պաշտպանության նախարար։ 1923 թվականի նոյեմբերի 22-ից մինչև 1924 թվականի օգոստոսի 3-ը և 1926 թվականի նոյեմբերի 21-ից մինչև 1927 թվականի դեկտեմբերի 31-ը[2] եղել է Իրաքի վարչապետ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ջաֆար ալ-Ասկարին ծնվել է օսմանյան բանակի սպայի ընտանիքում, մեծացել Մոսուլում։ Նրա ազգանունը ծագել է Կիրկուկից ոչ հեռու գտնվող Ասկար տեղանունից, որտեղ 16-րդ դարում ապրել են Մեդինայից փոխադրված նրա նախնիները։ 1901 թվականին Բաղդադում ավարտել է ռազմական ուսումնարանը և նույն տարում երկրորդ լեյտենանտի կոչումով Ստամբուլի ռազմական ակադեմիան։ 1910-1912 թվականներին Գերմանիայում անցել է զինվորական որակավորման բարձրացման դասընթացներ։ Առաջին Բալկանյան պատերազմի ժամանակ հետ է կանչվել և նշանակվել 2-րդ կորպուսի 11-րդ գնդի վաշտի հրամանատար։ 1912 թվականի հոկտեմբերին վիրավորվելուց հետո փոխադրվել է 10-րդ կորպուսի գլխավոր շտաբ, որի հրամանատարն այդ ժամանակ Էնվեր փաշան էր։ Բալկանյան պատերազմի ավարտից հետո աշխատել է Հալեպի ռազմական ակադեմիայում որպես հրահանգիչ և Գլխավոր շտաբի ակադեմիայում հանձնում է քննություններ[3]։
Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ որպես սպա ծառայել է օսմանյան բանակում, մինչև Ակակիրի ճակատամարտում (1916) բրիտանական զորքերին գերի ընկնելը։ Նրան հաջողվում է գերությունից փախչել կայսրության արևմուտք, միանալ 1916 թվականի Արաբական Մեծ ապստամբությանը և Ազիզ ալ- Միսրիի շնորհազրկումից հետո դառնում արաբական բանակի հրամանատար[4]։ Մասնակցել է Էմիր ֆեյսալի սիրիական և իրաքյան գահակալությանը և 1919 թվականին նրա կողմից նշանակվել Հալեպի ռազմական նահանգապետ։ Նա եղել է բրիտանական մանդատով նոր իրաքյան կառավարության առաջին անդամներից մեկը։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո զբաղեցրել է սիրիական բանակի գլխավոր հրահանգչի պաշտոնը (1919—1920) և Հալեպի նահանգի ռազմական նահանգապետի պաշտոնը։ 1920 թվականին Ֆեյսալ առաջին թագավորը նրան ընդգրկում է առաջին իրաքյան կառավարության կազմի մեջ, որտեղ զբաղեցնում է պաշտպանության նախարարի պաշտոնը։ 1923 և 1924 թվականներին Լոնդոնում եղել է դիվանագիտական դեսպանորդ։
Երկու անգամ զբաղեցնում է վարչապետի, ինչպես նաև արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնները։ Այս պաշտոնում 1923 թվականին զբաղվում է Սահմանադիր ժողովի գումարման և բրիտանա-իրաքյան պայմանագրի (1924) հաստատման աշխատանքներով։ Յասին ալ-Հաշիմի կառավարությունում Ջաֆար ալ-Ասկարին զբաղեցրել է պաշտպանության նախարարի պաշտոնը։ 1936 թվականի հոկտեմբերին սպաները գեներալ Բակր Սիդկի գլխավորությամբ «Ալ-Ախանի» ազգայնական կազմակերպության ղեկավար Խիկմեթ Սուլայմանի աջակցությամբ իրականացնում են ռազմական հեղաշրջում[5]։ Հեղաշրջման ժամանակ Ջաֆար ալ-Ասկարին սպանվում է։ Բաղդադից 25 կմ հյուսիս նրա ավտոմեքենան կանգնեցնում են վեց սպաներ, որոնք նրա վրա արձակում են ավելի քան 30 կրակոց[6]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ Inactive Askari Street — Hala Fattah Արխիվացված 2007-06-18 Wayback Machine (անգլ.)
- ↑ The Askari Family(չաշխատող հղում) (անգլ.)
- ↑ Turkish Officers in North African Front (Libya) during WW1 (անգլ.)
- ↑ HISTORY OF IRAQ (1936—1945) Արխիվացված 2006-07-22 Wayback Machine(անգլ.)
- ↑ Index Ar-As(անգլ.)
|
- Օսմանյան ռազմական քոլեջի շրջանավարտներ
- Սեպտեմբերի 15 ծնունդներ
- 1885 ծնունդներ
- Բաղդադ քաղաքում ծնվածներ
- Հոկտեմբերի 30 մահեր
- 1936 մահեր
- Բաղդադ քաղաքում մահացածներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Իրաքցի պետական գործիչներ
- Իրաքի վարչապետներ
- Փաշաներ
- Առաջին համաշխարհային պատերազմում Օսմանյան կայսրության ռազմական գործիչներ
- Օսմանյան ռազմական ակադեմիայի շրջանավարտներ
- Պատերազմի օսմանյան բանտարկյալներ
- Օսմանյան բանակի սպաներ
- Առաջին համաշխարհային պատերազմի օսմանյան մասնակիցներ